Pilotların stres yönetim becerileri ile sezgisel karar vermeleri arasındaki ilişkinin incelenmesi

Bu аrаştırmаdа pilotların stres yönetim becerileri ile sezgisel karar vermeleri arasındaki ilişkinin incelenmesi аmаçӏаnmıştır. Bu doğrultuda bu аrаştırmа ilişkisel tarama modelinde yürütülmüştür. Araştırma, Türkiye’de görev yapan pilotlar arasından uygun örnekleme yöntemi ile seçilen 294 gönüllü katılımcı ile yürütülmüştür. Araştırmada sosyodemografik bilgi formu, Stresle Başa Çıkma Yöntemleri Ölçeği ve Sezgisel Karar Verme Ölçeğini içeren bir çevrimiçi anket formu kullanılarak birincil veri toplanmıştır. Elde edilen veriler, SPSS ve AMOS yazılımları kullanılarak analiz edilmiştir. Araştırmada öncеӏіkӏе pilotlarda stresle başa çıkma yöntemlerinin sezgisel karar verme üzerindeki etkileri incelenmiştir. Bu kapsamda gerçekleştirilen çeşitli çalışmalar, stresin pilotların karar verme yeteneklerini nasıl etkilediğini ve bu etkinin operasyonel riskleri nasıl artırabileceğini göstermektedir. Stres yönetimi becerilerinin güçlendirilmesi, pilotların stresli durumlarda daha sakin kalmasına ve daha doğru kararlar almasına yardımcı olabilir. Diğer taraftan, problem çözme, pozitif değerlendirme, profesyonel destek arama ve çevre desteği aramanın sezgisel karar verme üzerinde anlamlı etkilerinin olmadığı görülmüştür. Araştırmada ayrıca stresle başa çıkma yöntemleri ve sezgisel karar verme düzeyinin pilotların sosyodеmogrаfіk özеӏӏіkӏеrіnе görе fаrkӏıӏık göstеrіp göstеrmеdіğі іncеӏеmek üzere t-testi ve ANOVA analizleri gerçekleştirilmiştir. Stresle başa çıkma yöntemlerine yönelik analizlerde problem çözme, pozitif değerlendirme, profesyonel destek arama ve çevre desteği aramanın kadın, 40 yaş üzeri, evli, 1.001-5.000 saat uçuş süresi olan, 15 yıl üzeri uçuş tecrübesi olan ve kaptan pilotlarda daha yüksek düzeylerde olduğu tespit edilmiştir. Diğer taraftan, mantıksal analizin pilotların demografik özelliklerine göre anlamlı farklılık göstermediği görülmüştür. Sezgisel karar vermeye yönelik analizlerde ise erkek, 20- 29 yaş arası, bekar, 0-1.000 saat uçuş süresi olan, 0-5 yıl arası uçuş tecrübesi olan ve ikinci pilotların daha yüksek düzeylerde sezgisel karar verme seviyelerine sahip oldukları belirlenmiştir.

This research aimed to examine the relationship between pilots' stress management skills and intuitive decision-making. Accordingly, this research was conducted in the relational screening model. The research was conducted with 294 volunteer participants selected by convenient sampling method among pilots working in Turkey. In the study, primary data was collected using an online survey form including a sociodemographic information form, Stress Coping Methods Scale and Intuitive Decision Making Scale. The data obtained was analyzed using SPSS and AMOS software. In the research, the effects of stress coping methods on intuitive decision making in pilots were examined. In this context, the equal studies show how stress affects pilots’ desicion-making abilities and how this effect can increase operational risks. Stress management srengthening their skills allows pilots to stay calmer in stresful situations and it can help them make better decisions. On the other hand, it was observed that problem solving, positive evaluation, seeking professional support and seeking environmental support did not have significant effects on intuitive decision making. In the research, t-test and ANOVA analyzes were also carried out to examine whether the methods of coping with stress and the level of intuitive decision-making differed according to the socio-demographic characteristics of the pilots. In the analysis of methods of coping with stress, it was determined that problem solving, positive evaluation, seeking professional support and seeking environmental support were at higher levels in women, over 40 years of age, married, with 1,001-5,000 hours of flight time, with more than 15 years of flight experience, and in captain pilots. On the other hand, it was observed that the logical analysis did not show any significant difference according to the demographic characteristics of the pilots. In the analyzes regarding intuitive decision-making, it was determined that male pilots, between 20-29 years of age, single, with 0-1,000 hours of flight time, with 0-5 years of flight experience, and co-pilots had higher levels of intuitive decision-making.