Ömerli barajı olası kırılma durumunda oluşturacak taşkın yayılım haritalarının elde edilmesi

Bu tezin amacı, üstten aşma ve borulanma baraj yıkılma tiplerinin farklı senaryo kurguları altında olası bir baraj yıkılmasının etkilerini analiz etmek ve yoğun yerleşim bulunan Ömerli Barajı mansabında taşkın yayılım haritalarının oluşturulmasıdır. Ömerli Barajı kil çekirdekli toprak dolgu bir barajdır. Bir baraj yıkılma modeli geliştirmek için Hidrolojik Mühendislik Merkezi-Nehir Analiz Sistemi (HEC-RAS) kullanılmıştır. Baraj yıkılma senaryoları üstten aşama durumları için “Gedik Oluşum Süresi”, borulanma tipi baraj kırılması için ise “Borulanmanın Başladığı Yükseklik” ve “Gedik Oluşum Süresi” kriterleri altında incelenmiştir. Bu kapsamda, taşkın pik derinliği (Hp), pik debisi (Qp), pik hızı (Vp) çıktıları tartışılmıştır. Ömerli Barajı’nın mansabına yakın bir noktadan ve derenin denize döküldüğü konuma çok yakın bir konumdan alınarak elde edilen derinlik – zaman, hız – zaman ve debi – zaman grafikleri incelenmiştir. Oluşturulan senaryolar sonucu elde edilen taşkın yayılım alanlarının alansal değerleri açısından da tartışması yapılmıştır.

The aim of this thesis is to analyze the effects of a possible dam failure under different scenarios of overtopping and piping dam failure types and to create flood propagation maps downstream of the densely populated Ömerli Dam. Ömerli Dam is a clay core earthfill dam. The Hydrological Engineering Center-River Analysis System (HEC-RAS) was used to develop a dam failure model. Dam failure scenarios were analyzed in terms of "Breach Formation Time" for overtopping cases and "Initial Piping Elevation" and "Breach Formation Time" for piping type dam breach. In this context, flood peak depth (Hp), peak flow (Qp), peak velocity (vp) outputs were discussed. Depth - time, velocity - time and flow - time graphs obtained from a point close to the downstream of Ömerli Dam and from a location very close to the location where the stream flows into the sea were obtained and discussed. A discussion was also made in terms of the areal values of the flood inundation areas obtained as a result of the scenarios created.