Enneagram kişilik sistemine dayalı dokuz tip mizaç modeli ile bağlanma stilleri arasındaki ilişkilerin incelenmesi

Abstract

Bu çalışmada dokuz tip mizaç modeline ait alt boyutlar ile bağlanma stilleri arasındaki ilişkilerin, ilgili ölçekler kullanılarak incelenmesi amaçlanmıştır. Bu amaç doğrultusunda demografik bilgi formu, Yetişkin Mizaç Anketini (Yılmaz ve diğerleri, 2014) ve Fraley ve arkadaşları (2000) tarafından geliştirilen ve Selçuk ve arkadaşlarının geçerliği ve güvenirliğine ilişkin çalışmasını yürüttüğü Yakın İlişkilerde yaşantılar Envanteri-II (2005) kullanılmıştır. Çalışmaya, 20-73 yaş arası 210 kişi katılım sağlamıştır. Uygulamalar çevrimiçi ortamda gerçekleştirilmiştir. Katılımcıların cinsiyet ve medeni durum değişkenleri arasında anlamlı farklılıklar olup olmadığı bağımsız örneklem t-testi aracılığıyla analiz edilmiştir. Mizaç tipleri ile bağlanma stilleri arasındaki ilişki, yapılan Pearson korelasyon analizi ile incelenmiştir. Hipotezlerin doğrulukları da Pearson korelasyon analizi aracılığıyla test edilmiştir. Elde edilen bulgular literatür bazında tartışılmıştır. Bulgular, Tip 1 ile kaygılı ve kaçınan bağlanma arasında anlamlı bir ilişki olmadığını göstermiştir. Arthur ve Allen (2010) tarafından yapılan çalışma, bu bulguyla tutarlıdır. Tip 2 ile kaygılı bağlanma arasında ise anlamlı ilişki gözlenmiştir. Bu bulgu, Hook ve diğerleri (2021) tarafından yapılan çalışmanın bulguları ile tutarsızdır. Tip 3 ile kaçıngan bağlanma arasında anlamlı bir ilişkiye rastlanmamıştır. Arthur ve Allen (2010) tarafından yapılan çalışmanın değerlendirmeleri, bu bulgumuzla tutarsızdır. Tip 4 ile kaçınan bağlanma arasında anlamlı ilişki gözlenmiştir. Arthur (2008) tarafından yapılan çalışma, bu bulguyu doğrulamaktadır. Tip 5 ile kaçınan bağlanma arasında anlamlı ilişki gözlenmiştir. Kam (2018) tarafından yapılan çalışmanın bulguları, bu bulguyla tutarlıdır. Tip 6 ile kaygılı bağlanma arasında negatif ilişki gözlenmiştir. Bu bulgu, Kam (2018) tarafından yapılan çalışma ile tutarsızdır. Tip 7 ile kaçıngan bağlanma arasında pozitif ilişki gözlenmiş ancak kaygılı bağlanma arasında herhangi bir anlamlı ilişki tespit edilmemiştir. Bu bulgu, Tip 7 ile kaçınan bağlanma arasında pozitif ilişki olduğunu ortaya koyan bir başka çalışmayla uyumludur (Arthur, 2008). Tip 8 ile kaçıngan bağlanma arasında anlamlı bir ilişkiye rastlanmamıştır. Bu bulgu, Arthur ve Allen’ın (2010) bulgularıyla tutarsızdır. Tip 9 ile kaygılı bağlanma arasında anlamlı bir ilişki gözlenmemiştir. Bu bulgu Arthur’un (2008) çalışmasıyla uyumlu görünse de bahsi geçen çalışmada Tip 9’un değerlendirilmesi bakımından farklı bir yöntem izlenmiştir.In this study, it was the aim to examine the relationships between the subdimensions of nine types of temperament models and attachment styles by using related scales. For this purpose, demographic information form, Adult Temperament Questionnaire (Yılmaz et al., 2014) and Inventory of Experiences in Close Relationships-II (2005) developed by Fraley et al. (2000) and the validity and reliability study conducted by Selçuk et al. The study included 200 participants between the ages of 20-30, and the applications were conducted online. Independent sample t-test was used to analyze whether there were significant differences between the gender and marital status variables of the participants. The relationship between temperament types and attachment styles was examined by Pearson correlation analysis. The accuracy of the hypotheses was also tested through Pearson correlation analysis. The findings were discussed on the light of the current literature. A significant relationship was observed between Type 4 and avoidant attachment. The study conducted by Arthur (2008) confirms this finding. A significant relationship was observed between Type 5 and avoidant attachment. The findings of the study conducted by Kam (2018) are consistent with this finding. A negative relationship was observed between Type 6 and anxious attachment. This finding is inconsistent with the study conducted by Kam (2018). A positive relationship was observed between Type 7 and avoidant attachment, but no significant relationship was found between Type 7 and anxious attachment. This finding is consistent with another study that revealed a positive relationship between Type 7 and avoidant attachment (Arthur, 2008). No significant relationship was found between Type 8 and avoidant attachment. This finding is inconsistent with the findings of Arthur and Allen (2010). No significant relationship was observed between Type 9 and anxious attachment. Although this finding seems to be consistent with Arthur's (2008) study, a different method was followed in terms of the evaluation of Type 9 in the aforementioned study.