Yeme davranışları ile irrasyonel inanışlar arasındaki ilişkide bilişsel duygu düzenlemenin ve duygusal tepkiselliğin aracı rolü

Araştırmanın amacı 18-40 yaş arası genç yetişkinlerin irrasyonel inanışları ile yeme davranışları arasındaki ilişkide duygusal tepkiselliğin ve bilişsel duygu düzenleme stratejilerinin aracı rolünü incelemektir. Araştırma örneklemi Türkiye’de yaşayan 216 kadın ve 66 erkek olmak üzere toplam 282 kişiden oluşmaktadır. Araştırma verileri Google Formlar üzerinden toplanmıştır. Katılımcıların demografik bilgilerinin edinilmesi amacıyla “Sosyodemografik Bilgi Formu”, irrasyonel inanışları belirlemek için “Genel Tutum ve İnanışlar Ölçeği- Kısa Form”, yeme davranışlarını belirlemek için “Hollanda Yeme Davranışı Anketi”, duygu düzenleme stratejilerini belirlemek “Bilişsel Duygu Düzenleme Ölçeği”, duygusal tepkiselliği ölçmek için “Duygusal Tepkisellik Ölçeği” kullanılmıştır. Tüm istatistiksel analizler IBM SPSS sürüm 25.0 kullanılarak gerçekleştirilmiştir. Ölçek toplam ve alt boyut puanları arasındaki ilişkiyi belirlemek için pearson korelasyon analizi yapılmıştır. Ölçek toplam ve alt boyut puanları ile katılımcıların demografik ve çeşitli değişkenleri arasında anlamlı farklılık olup olmadığını belirlemek üzere 2 gruplu değişkenler için parametrik testlerden Independent Samples t testi uygulanmıştır; 3 ve üzeri gruba sahip değişkenler için One-Way ANOVA testi uygulanmıştır. Gruplar arasında anlamlı fark çıkması durumunda, anlamlılığın hangi gruplar arasında olduğunu belirlemek amacıyla post-hoc testilerinden Bonferroni testi tercih edilmiştir. p<0.05 istatistiksel olarak anlamlı kabul edilmiştir. Araştırmanın bulgularına göre irrasyonel inanışlar ile yeme davranışları arasındaki ilişkide uyumlu bilişsel duygu düzenleme stratejilerinin aracı rolü bulunmamıştır. İrrasyonel inanışlar ile duygusal yeme ve irrasyonel inanışlar ile dışsal yeme arasındaki ilişkilerde ise hem duygusal tepkiselliğin hem de uyumsuz bilişsel duygu düzenleme stratejilerinin aracı rolü bulunmuştur. İrrasyonel inanışlar ile kısıtlayıcı yeme arasındaki ilişkide ise duygusal tepkiselliğin ve uyumsuz bilişsel duygu düzenleme stratejilerinin ve aracı rolü bulunmamıştır. Bulgular ilgili literatür göz önüne alınarak tartışılmıştır.

The aim of the study is to examine the mediating role of emotional reactivity and cognitive emotion regulation strategies in the relationship between irrational beliefs and eating behaviors among young adults aged 18-40. The research sample consists of a total of 282 people, 216 women and 66 men, living in Turkey. Research data was collected via Google Forms. "Sociodemographic Information Form" to obtain demographic information of the participants, " General Attitudes and Beliefs Scale’s shortened version" to determine irrational beliefs, "Dutch Eating Behaviour Questionnaire" to determine eating behaviors, "Cognitive Emotion Regulation Questionnaire" to determine emotional regulation strategies, emotional reactivity. “Emotional Reactivity Scale” was used to measure. All statistical analyses were conducted using IBM SPSS version 25.0. Pearson correlation analysis was conducted to determine the relationship between the total and subscale scores of the scale. To determine whether there are significant differences between the total and subscale scores of the scale and participants demographic and various other variables, the Independent Samples t-test, a parametric test for two-group variables, was applied; the One-Way ANOVA test was applied for variables with three or more groups. In cases where significant differences were found between groups, the Bonferroni test, one of the post-hoc tests, was chosen to determine between which groups the significance occurred. p<0.05 was considered statistically significant. According to the findings of the study, there is no mediating role of adaptive cognitive emotion regulation strategies in the relationship between irrational beliefs and eating behaviors. In the relationships between irrational beliefs and emotional eating, and between irrational beliefs and external eating, both emotional reactivity and maladaptive cognitive emotion regulation strategies have been found to play a mediating role. In the relationship between irrational beliefs and restrained eating, no mediating role of emotional reactivity and maladaptive cognitive emotion regulation strategies has been found. The findings have been discussed in light of the relevant literature.