Kitap Çevirisinin Ardı: Güvencesizlik

Abstract

Kitap çevirmenleri tarih boyunca kültürel aktarım ve entelektüel etkileşim açısından kilit rol oynamıştır. Bu yüzden toplumların gelişiminde belirleyici bir misyon üstlenen çevirmenlerin ekonomik ve sosyal hakları üzerinde durul4 ması gerekir. Ancak toplumsal gelişimde üstlendikleri önemli role rağmen, çevirmenler çoğu zaman yazınsal ve kültürel üretimin görünmeyen emekçileri olmuşlar ve temel haklarından dahi mahrum kalmışlardır. Bu çalışmada da Türkiye’de çoğunluğu serbest çalışan kitap çevirmenlerinin çalışma hayatlarında karşılaştıkları sorunlar mercek altına alınmıştır. Çalışmada nitel araştırma yöntemi uygulanmış ve çevirinin ardındaki güvencesizlik görünümleri, kitap çevirmenleriyle gerçekleştirilen yarı4yapılandırılmış mülakatlar aracılığıyla açığa çıkartılmıştır. Ayrıca çalış4 mada, çevirmenlerin meslek hayatlarında karşılaştıkları sorunların çevirmenlik mesleğine bakışı ve çeviri eserlerin kalitesini nasıl etkilediği sorularına katılımcıların aktarımlarıyla yanıt aranmıştır. Araştırma bölümünden önce ise geçmişte kitap çevirmenliğinin yeri, günümüzde bir meslek olarak çevirmenlik ve yeni liberal politikalar ve güvence4 sizlik bölümleri altında literatür taraması yapılarak araştırma öncesi çalışmanın teorik temelleri oluşturulmuştur. Bu çalışma, çevirmenlerin çalışma koşullarını baz almış ve bu koşulların çeviriye etkilerini ortaya koymuştur. Çalışmanın amacı bu etkileri tespit etmek ve çevirmenlerin çalışma ve yaşam koşullarının iyileşmesine yönelik çözüm önerilerinde bulunmaktır. Bu yönüyle çalışma, sosyal politika ve çeviribilim alanlarına katkı sağlama iddiası taşımaktadır.

Literary translators historically have played a pivotal role in cultural transmission and intellectual interaction. Therefore, it plays an essential role in addressing the economic and social rights of translators, who hold a decisive mission in the development of societies. However, in the translators’ role in societal progress, they have frequently been the invisible labourers of literary and cultural production, deprived even of their basic rights. This study focuses on the challenges faced by literary translators in Türkiye. The precarious aspects of translation work were uncovered qualitatively through semi4structured interviews conducted with literary translators. Moreover, the study seeks to answer how the problems that translators encounter in their professional lives influence both their perception of the profession and the quality of translated works, based on participants’ accounts. To lay the theoretical foundations of the study, a literature review was conducted highlighting the historical place of literary translation, translation as a profession today, and neoliberal policies and precarity. This study, focusing beyond the translated text itself, examines the working conditions of translators and reveals how these conditions affect the translation concept. The aim of the study is then to identify these effects and propose solutions for improving the working and living conditions of translators.