Jeopolitik Risk, Kredi Temerrüt Takası ve Ekonomik Büyüme Finansal Hizmetlere Güvenin Nedeni Midir? Türkiye Örneği

Jeopolitik risklerin, kredi temerrüt takasının ve ekonomik büyümenin finansal hizmetlere olan güveni nasıl şekillendirdiğini anlamak, finansal istikrarın ve sürdürülebilir ekonomik büyümenin sağlanması için önemlidir. Bu çalışmada, jeopolitik risk, kredi temerrüt takası ve ekonomik büyümenin finansal hizmetlere güvenin nedeni olup olmadığı Türkiye örneği kapsamında araştırılmıştır. Çalışmanın veri seti, Türkiye’nin GSYİH büyüme oranı, Jeopolitik Risk Endeksi ve Kredi Temerrüt Takası değişkenlerinin Finansal Hizmetler Güven Endeksi üzerindeki etkisini gözlemlemek üzere 2012’nin üçüncü çeyreğinden 2023’ün ilk çeyreğine kadar olan 43 çeyrek dönemi kapsamaktadır. Çalışmada iki aşamalı bir metodoloji kullanılmıştır. Öncelikle değişkenlerin ham formları arasındaki simetrik nedensellik ilişkileri Hacker ve Hatemi-J (2006) testi ile analiz edilmiş, daha sonra değişkenlere ait pozitif ve negatif bileşenler arasındaki asimetrik nedensellik ilişkileri Hatemi-J (2012) testi kullanılarak incelenmiştir. Hacker ve Hatemi-J (2006) Simetrik Nedensellik Testi bulgularına göre, jeopolitik riskten finansal hizmetlerdeki güvene doğru %10 anlamlılık düzeyinde tek yönlü bir nedensellik olduğu tespit edilmiştir (3,164>2,798). Hatemi-J (2012) Asimetrik Nedensellik Testi bulgularına göre yalnızca CDS’nin negatif şokundan FHGE’nin pozitif şokuna doğru ve FHGE’nin pozitif şokundan CDS’nin negatif şokuna doğru bir nedensellik ilişkisinin olduğu tespit edilmiştir. Bu durum, Türkiye’de FHGE ile CDS arasında asimetrik bir nedensellik ilişkinin varlığına işarettir. Başka bir söylemle, FHGE ile CDS arasında doğrudan bir nedensellik ilişkisi söz konusu değilken, bileşenleri üzerinden bir nedensellik ilişkisi bulunmaktadır. Diğer taraftan ne GDP’nin ne de GRI’nin bileşenlerinden FHGE’nin bileşenlerine doğru bir nedensellik ilişkisi saptanamamıştır.