Hafıza Mekânın Ölü Zaman Sızıntısı: Mustang

Abstract

Deniz Gamze Ergüven’in “En İyi Yabancı Film” dalında 88. Akademi Ödülleri’ne Fransa’dan aday olarak gösterilen Mustang (2015) filmi, Türkiye’deki geleneksel kadın-erkek rollerini, kadın-erkek arasındaki güç ve iktidar ilişkisini ele alır. Mustang bu girift ilişkiyi taşrada yaşayan yetim beş kardeşin oynadığı bir oyunun çevredekiler tarafından farklı yorumlanması sonucu değişen hayatlarını ve özgürlük mücadelelerini konu edinerek sunar. Film, anlatısında hafıza mekân olarak kullandığı taşrayla toplumsal cinsiyet rollerine dair derin sorgulamalar içerirken kullandığı zamansal izleklerle siyasal iktidarın bu söylemlerine dair eleştirel bir bakış açısı sunar. Çalışmada Mustang filminde zaman-mekân ilişkisinin nasıl kurulduğuna, zamansal ve mekânsal göstergelerin hangi bağlamda ve nasıl kullanıldıklarına, filmin zamansal ve mekânsal göstergeleri kullanarak kolektif ya da bireysel belleği nasıl yeniden ürettiğine, kullanılan imgelerin Mustang filmi özelinde ayırt edici yanlarının neler olduğuna dair bir bakış açısı ortaya koymak amaçlanır. Bu çalışmada Mustang filminin sahip olduğu döngü, Gilles Deleuze’ün “hareket imge”, “zaman imge” ve Daniel Frampton’ın “film-zihin” kavramlarından yararlanılarak çözümlenir.

In Deniz Gamze Ergüven’s film Mustang (2015), which was nominated for an award at the 88th Academy Awards ceremony, traditional female-male roles and the power relationships between them are addressed. Mustang explores these intricate relationships by narrating the changing lives and struggles for freedom of five orphaned sisters as a result of complaints in their neighborhood about a game they were playing with friends. The film develops a critical discourse about power by using temporal themes and questions gender roles in the neighbourhood in terms of memory space. The article examines how the time-space relationship is created, how temporal and spatial indicators are used, and how these indicators convey both collective and personal memories. It also presents a point of view concerning distinctive symbols used in Mustang. The loop in the film is analysed through Gilles Deleuze’s “movement image” and “time image” and Daniel Frampton’s concept of “filmind”.