Borsa İstanbul’da Yer Alan Bazı Sektör Endekslerinin Aylık İhracat Rakamlarına Etkisi: Robust Regresyon Modeli Uygulaması

Abstract

Menkul kıymet piyasasında önemli bir gösterge olarak kabul edilen sektör endeksleri her bir sektörün durumu hakkında bilgi vermektedir. Ulusal ve uluslararası piyasalarda faaliyet gösteren halka açık şirketlerin halka arz ettikleri hisse senedi fiyatlarının artması ekonomik faaliyetlerinin iyi bir seviyede devam ettiğini göstermekte ve bu durumda bağlı bulundukları sektör endeksinde artışa sebep olmaktadır. Liberalleşen ekonomi ve finansal piyasalar beraberinde şirketlerin ihracata yönelmesine sebep olmaktadır. Artık şirketler büyüyebilmek için sadece iç piyasada değil, uluslararası piyasalarda aktif olmak durumundadır. Bu sayede şirketler ülkelerindeki ihracat oranlarını yükselterek, ekonomiye büyük bir katkı sağlamaktadır. Sektör endekslerinin bileşenleri olan şirketler değer kazandıkça, ihracat oranlarını da üst seviyelere çıkarabilmektedir. Bu çalışmada; sektör endeksleri ile ihracat rakamı arasındaki ilişkinin varlığına ulaşmak için Türkiye’deki gıda, turizm ve finansal endekslerine ait aylık değişimlerin, ihracat rakamları üzerindeki etkisi Ocak 2000 – Mayıs 2018 dönemi aylık verileri kullanılarak test edilmiştir. Yapılan araştırmada Çoklu Regresyon Analizi uygulanmış ancak otokorelasyon sorunu olduğundan dolayı Dirençli Regresyon olarak bilinen Robust Regresyon Modeli kullanılmıştır. Çoklu Regresyon Modelinde turizm endeksinin ihracat rakamları üzerinde anlamlı bir etkiye sahip olmadığına ulaşıldığından Robust Regresyon modelinin ikinci aşamasında analize dâhil edilmemiştir. Yapılan analiz sonucunda gıda ve finansal endeksinin ihracat rakamları üzerinde pozitif yönlü ve anlamlı bir etkiye sahip olduğuna ulaşılmıştır.

Sector indices, which are considered as an important indicator in the securities market, provide information on the status of each sector. The increase in the stock prices offered to the publicly traded companies in the national and international markets indicates that their economic activities continue at a good level and this leads to an increase in the sector index they are affiliated with. Liberalized economics and financial markets cause companies to turn to exports. Now companies need to be active not only in the domestic market but also in the international markets in order to grow. In this way, the companies contribute to the economy by increasing their export rates in their countries. As the companies, which are the components of the sector indices, gain value, they can also increase the export rates. In this study; food in the sector index with Turkey to reach the existence of the relationship between exports, tourism and financial indices of monthly exchange of, the impact on export figures for January 2000 - were tested using the May 2018 period, the monthly data. Multiple Regression Analysis was applied in the research, but because of the autocorrelation problem, Robust Regression Model known as Resistant Regression was used. In the Multiple Regression Model, the second phase of the Robust Regression model was not included in the analysis since it was concluded that the tourism index had no significant effect on the export figures. As a result of the analysis, it was found that food and financial index had a positive and significant effect on export figures.