İstanbul Gelişim Üniversitesi Haftalık Üniversite Bülteni (25-29 Ocak 2021)  

Abstract

2021 ve Sonrasında İstanbul’u Bekleyen En Önemli Sorunlardan Biri: Su Sıkıntısı! Su, yaşamın devamlılığı için en temel ögeyken her yıl bilinçsiz su kullanımına bağlı olarak mevcut su kaynaklarının tüketimine devam ediliyor. Bu gün gelinen noktada dünya genelinde bazı ülkelerde ciddi boyutlarda su sıkıntısı yaşanırken temiz suya ulaşamayan nüfusun oranı yaklaşık %40’0’nı oluşturuyor. Dünya genelinde bazı ülkeler su sıkıntısı problemiyle uğraşırken bazı ülkeler de yakın zamanda bu problemle karşı karşıya kalacak gibi görünüyor. Özellikle 2020 yılı sonu ve 2021 yılının ilk aylarında yaşanan kuraklık uzmanların su projeksiyonları hakkında da daha fazla öngörü sahibi olmasına neden oluyor. Bu projeksiyonlardan en önemlisi 2021 yılından itibaren büyük şehirler başta olmak üzere neredeyse Türkiye’nin her yerinde su sıkıntısı yaşanacak olması. Özellikle metrekare başına düşen kişi sayısı açısından nüfusun en yoğun olduğu il olan İstanbul için de 2021 yılı ve sonrasında yeterli temiz suya ulaşma konusunda sıkıntı yaşayacak gibi görünüyor. Uzmanlar 2020 yılını son 40 yılın en az yağış alan yılı olarak değerlendiriyor. Sonbahar ve kışın yaşanmaya başlandığı bu dönemde yeterli yağış almayan İstanbul’da barajlar boş kaldı. Eylül ayında İstanbul’un baraj doluluk oranı %40.0 düzeylerindeyken Aralık ayında bu oran %20.0’lere kadar düşmüştü. Ocak ayında yağışlar artmış olsa da hala su sıkıntısı güncelliğini koruyan konulardan biri İstanbul’da. Nitekim 2021 yılı İstanbul’da en fazla yağışın olduğu aylardan biri olan Ocak ayında son yedi yılın en az yağışının görüldü ve baraj doluluk oranları sadece %20.0’den %37.0’ye ulaşabildi. Şubat ayı yağış tahminleri de bu oranın çok fazla artmayacağını gösteriyor. İstanbul’da yaşanan su sıkıntısı 2021 yılını önemli derecede etkileyecek gibi görünse de son yıllarda yaşanan çevresel olumsuzluklar İstanbul’un orta vadede su fakiri şehirlerden biri olmasına neden olacak gibi. İklim değişikliğinin yarattığı olumsuz etkiler, nüfusun hızla artmasına bağlı olarak İstanbul gibi metropollerin fiziksel taşıma kapasitesinin fazlaca aşılmış olması ve bilinçsiz su kullanımı, su sıkıntısı yaşanmasının en önemli nedenleri arasında gösteriliyor. İklim değişikliğine bağlı olarak 2040 yılına gelinceye kadar geçen sürede özellikle Akdeniz Havzasında hava sıcaklığının ortalama 2.2 derece artması öngörülüyor. Bu da kuraklığın artacağının en önemli göstergesi. Diğer taraftan Covid 19 salgını nedeniyle son bir yıl içinde başta İstanbul olmak üzere büyük şehirlerde su kullanımının da arttığı bilinmekte ancak buna karşın barajlarda yeterli su kalmamış durumda. İstanbul’daki su sıkıntısı değerlendirildiğinde acil bir takım önlemler alınması ve bu önlemlerin de orta ve uzun vadeli olarak İstanbul’da yaşanacak su sıkıntısına çare olacak nitelikte önlemler olması gerekiyor. Bu noktada atık suların tekrar değerlendirilmesine yönelik çalışmaların yerel bazda arttırılması, tarımsal alanda suyun tasarruflu kullanımını sağlamak için yeni sistemler, yol ve yöntemler geliştirilmesi önem taşımakta. Bunun dışında su kanunun yasalaştırılması ve kuraklık yönetim planlarının hazırlanarak acilen uygulaya konulması da İstanbul’da yaşanacak olası su sıkıntısına çare olacaktır. Tüm bunların dışında kısa, orta ve uzun vadede İstanbul’da yaşanacak su sıkıntısının önüne geçmek için bireysel olarak da su kullanımına dikkat etmek, bireysel su kullanımıyla ilgili gerekli önlemleri almak büyük önem taşıyor. İstanbul Çalışmaları Uygulama ve Araştırma Merkezi