Ergenlerde dijital oyun bağımlılığı ile akran ilişkileri, analitik düşünme becerileri ve fiziksel aktivite yeterlilikleri arasındaki ilişkisinin incelenmesi

Bu araştırmada, lisede öğrenim görmekte olan ergen bireylerin dijital oyun bağımlılığı ile akran ilişkileri, analitik düşünme becerileri ve fiziksel aktivite yeterliliklerinin incelenmesi amaçlanmıştır. Araştırmanın örneklemi, 2023-2024 eğitim-öğretim yılında İstanbul ili Beyoğlu ilçesinde bulunan Milli Eğitim Bakanlığı’na bağlı üç lisede öğrenim görmekte olan 385 öğrenciden oluşmaktadır. Veriler “Dijital Oyun Bağımlılığı Ölçeği”, “Akran İlişkileri Ölçeği”, “Lise Öğrencileri için Analitik Düşünme Becerileri Ölçeği”, Fiziksel Aktivite Yeterliği Ölçeği” ve “Sosyodemografik Bilgi Formu” kullanılarak toplanmıştır. Araştırmada nicel araştırma yöntemlerinden ilişkisel tarama modeli kullanılmıştır. Toplanan veriler bağımsız örneklemler için t-testi, tek yönlü varyans analizi (ANOVA), pearson korelasyon analizi ve bağımsız değişkenin bağımlı değişken üzerindeki etkisini incelemek için basit doğrusal regresyon analizi yapılmıştır. Araştırma sonucunda elde edilen veriler değerlendirildiğinde; Dijital Oyun Bağımlılığı Ölçeği, cinsiyet, yaş, sınıf düzeyi, anne-baba eğitim durumu değişkenleri açısından kıyaslandığında, ölçeklerden alınan puanlar arasında istatistiksel olarak anlamlılık tespit edilmiştir. Akran İlişkileri Ölçeği verileri ile; cinsiyet ve anne-baba eğitim durumu değişkenleri üzerinden kıyaslandığında ölçeklerden alınan puanlar arasında anlamlı düzeyde farklılık tespit edilmiş olup sınıf, yaş ve Beden Kitle İndeksi değişkenine göre anlamlılık bulunamamıştır. Lise Öğrencilerinin Analitik Düşünme Ölçeği verilerine bakıldığında; sınıf, yaş ve Beden Kitle İndeksi değişkenleri üzerinden kıyaslandığında ölçeklerden alınan puanlar arasında anlamlı düzeyde farklılık tespit edilmiştir. Fiziksel Aktivite Yeterliği Ölçeği verileri değerlendirildiğinde; cinsiyet ve Beden Kitle İndeksi değişkenleri üzerinden kıyaslandığında ölçeklerden alınan puanlar arasında anlamlı düzeyde farklılık tespit edilmiştir. Araştırma sonucuna göre; ergenlerde dijital oyun bağımlılığı arttıkça akran ilişkilerinin ve analitik düşünmenin azaldığı; ev içi fiziksel aktivitenin azaldığı durumda ise dijital oyun bağımlılığının arttığı gözlemlenmiştir.

In this study, it is aimed to investigate the relationship between digital game addiction, peer relationships, analytical thinking skills, and physical activity proficiency among adolescent individuals attending high school. The sample of the study consisted of 385 students enrolled in three high schools affiliated with the Ministry of National Education in Beyoğlu district of Istanbul during the 2023-2024 academic year. Data were collected using the "Digital Game Addiction Scale," "Peer Relationship Scale," " Analytical Thinking Skills Scale for High School Students," "Physical Activity Proficiency Scale," and "Sociodemographic Information Form." The relational screening model, one of the quantitative research methods, was used in the study. The collected data were analyzed using independent samples t-test, oneway analysis of variance (ANOVA), Pearson correlation analysis, and simple linear regression analysis to examine the impact of the independent variable on the dependent variables. When the obtained data were evaluated, it was found that there was a statistically significant difference between the scores obtained from the scales when compared in terms of the variables of digital game addiction, gender, age, grade level, and parental education status. Regarding the Peer Relationship Scale data, a significant difference was found between the scores obtained from the scales when compared based on gender and parental education status, while no significance was found based on grade, age, and Body Mass Index (BMI). When looking at the High School Students Analytical Thinking Scale data, a significant difference was found between the scores obtained from the scales when compared based on grade, age, and BMI. When evaluating the Physical Activity Proficiency Scale data, a significant difference was found between the scores obtained from the scales when compared based on gender and BMI. According to the research findings, it was observed that as digital game addiction increased in adolescents, peer relationships and analytical thinking decreased, while digital game addiction increased when indoor physical activity decreased.