Okul çağı çocukların beslenme okuryazarlık seviyesi ile büyüme gelişmelerinin arasındaki ilişkinin değerlendirilmesi
| dc.contributor.author | Akdağ, Büşra | |
| dc.date.accessioned | 2025-01-16T13:11:48Z | |
| dc.date.available | 2025-01-16T13:11:48Z | |
| dc.date.issued | 2024 | |
| dc.department | Lisansüstü Eğitim Enstitüsü | |
| dc.description | Danışman: PROF. DR. EBRU KOLSAL ; DOÇ. DR. HALİME PULAT DEMİR Yer Bilgisi: İstanbul Gelişim Üniversitesi / Lisansüstü Eğitim Enstitüsü / Çocuk Gelişimi Ana Bilim Dalı / Çocuk Gelişimi Bilim Dalı Konu:Çocuk Sağlığı ve Hastalıkları = Child Health and Diseases Dizin:Beslenme okuryazarlığı = Nutrition literacy ; Büyüme eğrileri = Growth curves ; Çocuk beslenmesi = Child nutrition ; Çocuk gelişimi = Child development ; İlkokul çocukları = | |
| dc.description.abstract | Bu çalışma beslenme bilgi düzeyini, var olan bilgiyi kullanma becerisini tanımlayan beslenme okuryazarlık seviyesi ile çocukların bütün gelişim alanlarını etkileyen büyüme gelişmeleri arasındaki ilişkinin saptanması ve ilkokul seviyesindeki Türk çocukları için kullanılabilir, kültürlerine uygun bir beslenme okuryazarlığı ölçeği uyarlamak için yapılmıştır. Çalışma 2022-2023 eğitim öğretim yılının 2. Sömestr döneminde Bursa ili merkez ilçeleri olan Yıldırım, Osmangazi ve Nilüfer ilçelerinde Milli Eğitim Bakanlığına bağlı rastgele seçilen devlet okullarından ilkokul 3 ve 4. Sınıfta eğitim gören 1033 çocuk ile gerçekleştirilmiştir. Çalışmaya katılanların demografik özellikleri incelendiğinde; %27,5’i Nilüfer, %18,7’si Osmangazi, %53,8’i Yıldırım ilçesinden olduğu, katılımcı ebeveynlerin %80,5’i anne, %18’inin baba, %1,5’inin diğer yakınlarından olduğu, %51,38’inin kız, %46,62’sinin erkek olduğu görülmektedir. Katılan çocukların beden kütle indeksi sınıflandırıldığında %6,81’inin çok zayıf, %9,08’inin zayıf, %49,26’sının normal, %13,05’inin kilolu, %12,83’ünün obez, %8,97’sinin aşırı obez olduğu sonucuna ulaşılmaktadır. İlkokul 3 ve 4. Sınıfa giden çocukların %83’ünün okul öncesi eğitimi aldığı, %19,73’ünün okul öncesi eğitimi almadığı, alanların %47,80’inin 1 sene, %40,46’sının 2 sene, %9,05’inin 3 sene, %2,69.2unun 4 sene okul öncesi eğitimi aldıkları görülmektedir. En fazla 13 puan alınan ölçekten alınan ortalama puan değerinin 11 olduğu sonucuna ulaşılmaktadır. Katılımcıların ortalama doğum boyu 50.07 cm, ortalama doğum kiloları 3,300 gr. anne sütü alma süreleri ortalama 17,08 ay, anne yaşlarının ortalama 39, baba yaşlarının ise 43 olduğu görülmektedir. Çocukların mevcut boy ortalamalarının 137,41 cm olduğu, kilolarının 34,10 kg olduğu, beden kütle indeksi ortalamalarının 18,25 olduğu, bel çevre ölçümlerinin ortalamasının ise 68,80 olduğu görülmektedir. Bel/boy oranı ölçümlerinin sınıflandırılmasında ise %13,78’inin düşük oran, %55,61’inin normal, %26,70’inin riskli, %3,91’inin ise tedavi gerektirecek boyutta fazla olduğu görülmektedir. Büyüme gelişmelerinin değerlendirildiği persentil değerleri sınıflandırılmasında ise çocukların % 6,8’inin çok zayıf, %9,17’inin zayıf, %49,77’inin normal, %13,19’unun kilolu, %12,96’sının obez, %8,03’ünün aşırı obez kategorisinde olduğu görülmektedir. Beslenme okuryazarlık seviyeleri bazı demografik özellikler ile karşılaştırıldığında; bulundukları ilçe (p=0.037), okul öncesi eğitimi alma durumu (p=0.001), kaç sene okul öncesi eğitimi aldığı (p=0.004), büyüme ve gelişme seviyelerini gösteren persentil değerleri (p=0.040), bel/boy oranları ile (p=0.001), ailede yaşayan birey sayısı (p=0.001), ailenin gelir durumu (p=0.001), çocuğa ait teknolojik cihaz varlığı (p=0.001), teknolojik cihazları kullanma süresi ile (p=0.006), kahvaltı yapma durumları (p=0.002) ve cips, kola, çikolata gibi abur cuburları tüketim durumları ile (p=0.011) pozitif bir ilişki olduğu saptanmıştır. Sonuç olarak, beslenme okuryazarlığı çocuğun büyüme ve gelişmesini etkileyen faktörler arasındadır. 13 madde olarak son halini alan ölçeğin ilkokul 3 ve 4. Sınıf kademesinde eğitim gören Türk çocuklarına uygun geçerli ve güvenilir bir ölçek olduğu tespit edilmiştir. | |
| dc.description.abstract | This study was conducted to determine the relationship between the nutritional literacy level, which defines the level of nutritional knowledge and the ability to use existing knowledge, and the growth developments that affect all developmental areas of children, and to adapt a culturally appropriate nutritional literacy scale that can be used for Turkish children at primary school level. The study was carried out in the 2nd semester of the 2022-2023 academic year season with 1033 children studying in the 3rd and 4th grades of primary school from randomly selected public schools affiliated with the Ministry of National Education in Yıldırım, Osmangazi and Nilüfer districts, which are the central districts of Bursa province. When the demographic characteristics of the study participants were examined; 27.5% of the participating parents were from Nilüfer, 18.7% from Osmangazi, 53.8% from Yıldırım district, 80.5% of the participating parents were from the mother, 18% from the father, and 1.5% from other relatives. It was seen that 51.38% were girls and 46.62% were boys. When the body mass index of the participating children was classified, 6.81% were very underweight, 9.08% were underweight, 49.26% were normal, 13.05% were overweight, 12.83% were obese, 8% were it was concluded that 97 of them were extremely obese. 83% of children in the 3rd and 4th grades of primary school received pre-school education, 19.73% did not receive pre-school education, 47.80% of those who received pre-school education received 1 year, 40.46% received 2 years, 9% received pre-school education. It is seen that 05 of them received 3 years of pre-school education and 2.69.2% of them received 4 years of pre-school education. It was concluded that the average score obtained from the scale, which has a maximum of 13 points, is 11. The average birth height of the participants was 50.07 cm and their average birth weight was 3,300 g. It is seen that the average duration of breastfeeding was 17.08 months, the average age of the mother was 39 and the age of the father was 43.It is seen that the current average height of the children was 137.41 cm, their weight was 34.10 kg, their average body mass index was 18.25, and the average waist circumference measurement was 68.80. In the classification of waist/height ratio measurements, it was seen that 13.78% was low, 55.61% was normal, 26.70% was risky and 3.91% was high enough to require treatment. In the classification of percentile values where growth developments were evaluated, 6.8% of the children were very underweight, 9.17% were underweight, 49.77% were normal, 13.19% were overweight, 12.96% were obese, It was seen that 8.03 of them were in the extremely obese category. Nutritional literacy levels Comparing nutritional literacy levels with some demographic characteristics; the district they live (p=0.037), the status of receiving pre-school education (p=0.001), the number of years of pre-school education (p=0.004), percentile values showing growth and development levels (p=0.040), waist/ height ratios (p=0.001), the number of individuals living in the family (p=0.001), the income level of the family (p=0.001), the presence of technological devices belonging to the child (p=0.001), the duration of using technological devices (p= 0.006), breakfast eating status (p=0.002), and consumption of junk foods such as chips, cola, chocolate (p=0.011) positive correlation was found. As a result, nutritional literacy is among the factors that affects the child's growth and development. The scale, which took its final form as 13 items, was found as a valid and reliable scale suitable for Turkish children studying in the 3rd and 4th grades of primary school. | |
| dc.identifier.uri | https://hdl.handle.net/11363/9299 | |
| dc.language.iso | tr | |
| dc.publisher | İstanbul Gelişim Üniversitesi Lisansüstü Eğitim Enstitüsü | |
| dc.relation.publicationcategory | Tez | |
| dc.rights | info:eu-repo/semantics/openAccess | |
| dc.subject | Büyüme ve Gelişme | |
| dc.subject | Beslenme Okuryazarlığı | |
| dc.subject | Çocuk Beslenmesi | |
| dc.subject | Çocuklarda Beslenme Okuryazarlığı | |
| dc.subject | Okul Çağı Beslenme | |
| dc.subject | Persentil değerleri | |
| dc.subject | Growth and Development | |
| dc.subject | Nutrition Literacy | |
| dc.subject | Child Nutrition | |
| dc.subject | Nutrition Literacy in Children | |
| dc.subject | School Age Nutrition | |
| dc.subject | Percentile values | |
| dc.title | Okul çağı çocukların beslenme okuryazarlık seviyesi ile büyüme gelişmelerinin arasındaki ilişkinin değerlendirilmesi | |
| dc.title.alternative | Evaluation of the relationship between the nutritional literacy level and growth development of school-age children | |
| dc.type | Master Thesis |
