Okul öncesi dönemde aile tutumlarının çocuğun sosyal-duygusal gelişimdeki etkilerinin incelenmesi

Abstract

Bu araştırmanın temel amacı, aile tutumlarının okul öncesi dönemde yer alan çocukların sosyal-duygusal gelişimleri üzerindeki etkisini değerlendirebilmektir. Bu amaç doğrultusunda, araştırmanın modeli belirlenirken tarama modeli tercih edilmiştir. Araştırmanın evrenini, okul öncesi dönemde çocuğu olan ebeveynler ve çocukları oluştururken örneklem grubunu ise evren içerisinden amaçlı örnekleme yöntemi ile seçilen 150 okul öncesi çocuğu ve bu çocukların 150 ebeveyni oluşturmaktadır. Araştırmanın verileri; Kişisel Bilgi Formu, Ebeveyn Tutum Ölçeği ve Okul Öncesi Sosyal Davranış Ölçeği-Öğretmen Formu'nun uygulanmasıyla edinilmiştir. Bu doğrultuda edinilen verilerin analizinde SPSS-28 paket programı kullanılmıştır. Normal dağılım varsayımının karşılanması sebebiyle, yapılan analizlerde Frekans ve Yüzde Analizi, Bağımsız Gruplar T Testi, Tek Yönlü ANOVA, Pearson Korelasyon Analizi ve Çoklu Regresyon Analizi gibi parametrik analiz yöntemleri tercih edilmiştir. Araştırma sonunda, aile tutumlarında çocuk cinsiyeti, çocuk yaşı, ebeveyn cinsiyeti, ebeveyn medeni durumu ve ebeveyn çalışma durumuna göre anlamlı farklar bulunmuştur. Ancak aile tutumlarında ebeveyn yaşı, ebeveyn öğrenim durumu ve aile tipi kapsamında anlamlı fark belirlenememiştir. Ayrıca, sosyal-duygusal gelişimde ebeveyn öğrenim durumu ve ebeveyn çalışma durumu kapsamında anlamlı farklar olduğu sonucu elde edilmiştir. Fakat sosyal-duygusal gelişimde çocuk cinsiyeti, çocuk yaşı, ebeveyn cinsiyeti, ebeveyn yaşı, ebeveyn medeni durumu ve aile tipine dayalı olarak anlamlı sonuçlar bulunamamıştır. Ek olarak; demokratik tutumun sosyal-duygusal gelişim ile arasında pozitif yönde; otoriter ise sosyal duygusal gelişim ile arasında negatif yönde anlamlı ilişki bulunmuştur. Ancak aşırı koruyucu tutum ve izin verici tutumu sosyal-duygusal gelişim ile arasında anlamlı bir ilişki bulunamamıştır. Son olarak; aile tutumlarının sosyal-duygusal gelişim üzerindeki etkisine yönelik kurulan modelin anlamlı olduğu bulunmuştur. Aile tutumlarının sosyal-duygusal gelişim üzerindeki bağımsız etkisi incelendiğinde; demokratik tutumun sosyal-duygusal gelişim üzerinde anlamlı bir etkisi olduğu bulgusu elde edilmiştir. Ancak otoriter tutum, aşırı koruyucu tutum ve izin verici tutumun sosyal-duygusal gelişim üzerinde bağımsız olarak bir etkiye sahip olmadığı sonucu elde edilmiştir.The main purpose of this study is to evaluate the effect of family attitudes on the social-emotional development of children in the preschool period. For this purpose, the screening model was preferred while determining the research model. The universe of the study consisted of parents who have children in the preschool period and their children, while the sample group consisted of 150 preschool students and 150 parents of these students who were selected from the universe by the purposive sampling method. The data of the study were obtained by applying the Personal Information Form, Parental Attitude Scale and Preschool Social Behavior Scale-Teacher Form. In this direction, the SPSS-28 package program was used in the analysis of the obtained data. Since the normal distribution assumption was met, parametric analysis methods such as Frequency and Percentage Analysis, Independent Groups T Test, One-Way ANOVA, Pearson Correlation Analysis and Multiple Regression Analysis were preferred in the analyses. At the end of the research, significant differences were found in family attitudes according to child gender, child age, parent gender, parent marital status and parent employment status. However, no significant difference was determined in family attitudes within the scope of parent age, parent education status and family type. In addition, it was concluded that there were significant differences in social-emotional development within the scope of parent education status and parent employment status. However, no significant results were found in social-emotional development based on child gender, child age, parent gender, parent age, parent marital status and family type. In addition; a positive significant relationship was found between democratic attitude and social-emotional development; and a negative significant relationship was found between authoritarian attitude and social-emotional development. However, no significant relationship was found between overprotective attitude and permissive attitude and social-emotional development. Finally; the model established for the effect of family attitudes on social-emotional development was found to be significant. When the independent effect of family attitudes on social-emotional development was examined; it was found that democratic attitude had a significant effect on social-emotional development. However, it was concluded that authoritarian attitude, overprotective attitude and permissive attitude did not have an independent effect on social-emotional development.