Algılanan ebeveyn tutumunun öğrencilerin akademik başarı düzeyi ve gelecek planlama becerileri ile ilişkisinin incelenmesi

Abstract

Bu çalışmada, öğrencilerin gelecek planlama becerileri ve akademik başarıları üzerinde büyük bir etkisi olduğu düşünülen ebeveyn tutumları incelenmiştir. Araştırmada ilişkisel tarama modeli kullanılmıştır. Araştırmanın örneklemini, İstanbul ili Beylikdüzü ilçesindeki özel bir ortaöğretim kurumunun lise kademesinde 2023- 2024 yılında eğitim gören 400 öğrenci oluşturmaktadır. Öğrenciler çalışmaya gönüllü olarak katılmıştır. Araştırma verileri, geliştiren ya da uyarlayan kişilerden gerekli izinler alındıktan sonra, Algılanan Ebeveyn Akademik Başarı Baskısı Ölçeği, Ders Çalışmaya Motive Olmayı Arttıran ve Azaltan Ebeveyn Tepkileri Ölçeği, Gelecek Vizyonları Ölçeği olmak üzere üç ölçek kullanılarak toplanmıştır. Elde edilen verilerin tasnif edilmesinde ve yüzdelik farklarının hesaplanmasında Excel programı (Microsoft Office 15\ClientX64, Microsoft Corp., Redmond, WA, ABD), istatistiksel olarak analiz edilmesinde ise IBM SPSS Version 25 programı kullanılmıştır. Ölçeklerin ilişkisini incelemek için Pearson korelasyon testi kullanılmıştır. Araştırma verilerinden elde edilen sonuçlara göre, ortaöğretim düzeyinde eğitim görmekte olan öğrencilerin algıladıkları ebeveyn akademik baskısı, öğrenim gördükleri okul, başarı ortalamaları, cinsiyet ve sınıf seviyesine göre değişiklik göstermekle birlikte, gelecek vizyonu ve akademik başarıları ile anlamlı bir ilişki içerisindedir. Araştırma, akademik başarı baskısını farklı değişkenler üzerinden değerlendirmiştir. Cinsiyet değişkenine göre, erkek öğrenciler, kız öğrencilerden daha fazla oranda ebeveyn akademik başarı baskısı hissetmektedir. Sınıf düzeyi değişkenine göre, dokuzuncu ve onuncu sınıf öğrencileri diğer sınıflara kıyasla daha fazla baskı hissetmektedir. Akademik başarı baskısı, anne ve baba eğitim düzeyine göre incelendiğinde ise anlamlı bir sonuç elde edilmemiştir. Öğrencilerin not ortalaması ve algıladıkları ebeveyn akademik başarı baskısı arasında pozitif yönlü, istatistiksel olarak anlamlı bir ilişki vardır. Araştırmanın sonuçları, not ortalaması 65-75 not aralığında olan öğrencilerin algıladıkları ebeveyn akademik başarı baskısı düzeylerinin, 76-85 ve 86-100 not aralıklarındaki öğrencilere göre daha yüksek olduğunu göstermektedir. ii Ebeveyn akademik başarı baskısı ölçeği ile Ders Çalışmaya Motive Olmayı Arttıran ve Azaltan Ebeveyn Tepkileri Ölçeği arasında orta kuvvetli pozitif ilişki bulunmuştur. Ebeveyn akademik başarı baskısı arttıkça, ders çalışmaya motive olmayı arttıran ve azaltan ebeveyn tepkileri artmaktadır. Araştırmadaki bir diğer bulguya göre, Ebeveyn Akademik Başarı Baskısı Ölçeği ile Gelecek Vizyonu Ölçeği arasında çok zayıf kuvvetli negatif ilişki bulunmuştur. Ebeveyn akademik başarı baskısı arttıkça öğrencinin gelecek vizyonu azalmaktadır.In this study, parental attiudes, which are thought to have a great impact on students future planning skils and academic achiviement, were examined. Correlational survey design was used in this study. The sample of the study consists of 400 students studying at the high school level of a private secondary education institution in Beylikdüzü District of Istanbul provinice in the academic year 2023- 2024. Students participated in the study, voluntarily. After obtaining the necessary permissions from the people who developed or adapted the research data, three scales were collected using the Perceived Parental Pressure Scale, the Parental Reactions that increase and decrease Motivation to study scale, and the Future Vision Scale. Excel Programs (Microsoft Office, 15/ClientX64, Microsoft Corp., Redmond, WA, USA) were used to classify the data and calculate the percentage differences, and IBM SPSS Version 25 program was used for static alanalysis. Pearson correlation test was used to examine the relationship between the scales. According to the results obtained from the research data, parental academic pressure percieved by secondary school students varies according to the school they study, their achievement averages, gender and grade level, buthas a significant relationship with future vision and academic achievement. The research evaluated the pressure on academic achievement through different variables. According to the gender variable, male students feel parental academic achievement pressure more than female students. There is a positive and statistically significant relationship between students' grade point averages (GPA) and parents' perceptions of academic pressure. The results of the study show that the perceived parental academic achievement pressure levels of students with a GPA between 65-75 are higher than those of students with a GPA between 76-85 and 86-100. A strong positive relationship was found between the scale of parental pressure for academic achievement academically and the scale of parental reactions that increase and decrease motivation to study. As parental pressure for academic achievement increases, there is an increase in parental responses that increase and decrease motivation to study. iv According to another finding in the study, a very weak, negative strong relationship was found between the parental academic achievement pressure scale and the future vision scale. As parental pressure for academic success increases, the student's vision of the future decreases.