Gelişmiş ve gelişmekte olan ülkelerde emek payı ve insani gelişme ilişkisi

Birleşmiş Milletler tarafından 1990 yılından itibaren sunulan insani gelişme endeksi, ülkelerin ekonomik büyümelerinin yanında kalkınma göstergelerinin de önemini vurgulamaktadır. İnsani gelişme ülkelerin refah düzeylerini iyileştirdiği, bireylere daha iyi yaşam koşulları sağladığı ve ülkelerin ekonomik kalkınma kararlarında etkili olduğu için üzerinde durulması gereken bir konudur. Emek payı ise teknolojik gelişme, küreselleşme, özelleştirme politikaları gibi birçok etkenden dolayı refah açısından önemli bir sosyoekonomik göstergedir. Emeğin gelir içindeki payı, bireylerin yaşam standartlarını doğrudan etkileyen bir unsur olduğu için tüketim tercihlerinde de önemli bir rol oynamaktadır. Bu amaçla tez çalışmasında, 1990-2019 döneminde 26 gelişmekte olan ve 32 gelişmiş ülke için emek payı ve insani gelişme ilişkisi Driscoll ve Kraay tahmincisi kullanılarak analiz edilmiştir. Ulaşılan bulgular hem gelişmiş hem de gelişmekte olan ülkelerde emek payının insani gelişme üzerinde anlamlı negatif bir etkisi olduğunu göstermektedir. Bununla birlikte gelişmiş ve gelişmekte olan ülkelerde kişi başına düşen GSYİH, beşeri sermaye, finansal gelişme ve kamu harcamalarının insani gelişme üzerinde anlamlı pozitif bir etkisinin olduğu görülmektedir. Gelişmiş ve gelişmekte olan ülkelerde enflasyon, döviz kuru ve insani gelişme arasında anlamlı negatif bir ilişki tespit edilmiştir. Gelişmiş ülkelerde ticari açıklık, sermaye açıklığı ve insani gelişme arasında anlamlı pozitif bir ilişki görülmesine rağmen gelişmekte olan ülkelerde anlamlı bir ilişki bulunamamıştır. Hem gelişmekte olan, hem de gelişmiş ülkelerde doğrudan yabancı yatırımlarla insani gelişme arasında anlamlı bir ilişki bulunamamıştır. Son olarak, analizden elde edilen emek payı ile insani gelişme arasındaki negatif ilişkinin çözümüne yönelik politika yapıcılara çeşitli önerilerde bulunulmaktadır.

The human development index, presented by the United Nations since 1990, emphasizes the importance of development indicators as well as the economic growth of countries. Human development is an issue that needs to be emphasized because it improves the welfare levels of countries, provides people with better living conditions and has an impact on countries' economic development decisions. Labor share is an important socioeconomic indicator in terms of welfare due to many factors such as technological development, globalization and privatization policies. Since the labor share as a part of income is a factor that directly affects individuals' living standards, it also plays an important role in consumption preferences. For this purpose, in the thesis study, the labor share and human development relationship for 26 developing and 32 developed countries in the period 1990-2019 was analyzed using the Driscoll and Kraay estimator. The findings show that the labor share has a significant and negative impact on human development in both developed and developing countries. However, it appears that per capita GDP, human capital, financial development and public expenditures have a significant positive impact on human development in developed and developing countries. A significant negative relationship has been identified between inflation, exchange rate and human development in developed and developing countries. Although a significant positive relationship was observed between trade openness, capital openness and human development in developed countries, no significant relationship was found in developing countries. In both developed and developing countries, there was no discernible correlation between foreign direct investments and human development. Finally, various suggestions are made to policy makers to solve the negative relationship between labor share and human development obtained from the analysis.