Anne babaların çocuk eğitimi bilgileri ile ebeveyn suçluluğu arasındaki ilişkide aracı faktör olarak ebeveyn öz yeterliği

Toplumumuzda, her şey gibi aile yapılarımız da değişmektedir. Değişen aile yapısı geleneksel geniş aile kavramından uzaklaşmakta ve çekirdek aile yapısı yaygınlaşmaktadır. Bu durum günümüz ebeveynlerini geniş aile yapısında kuşaktan kuşağa aktarılan tecrübe, bilgi ve psikolojik desteklerden mahrum bırakmaktadır. Ebeveynler bu bilgi ve tecrübeleri yaşayarak edinmekte fakat bazen kendilerini yetersiz hissetmektedirler. Özellikle çocuk eğitimi gibi hassas bir konuda sıklıkla sorun yaşanabilmektedir. Çocuk eğitimi konusunda yetersiz olduğunu düşünen ebeveynler suçluluk hissedebilmektedir. Bu çalışmada anne babaların çocuk eğitimi bilgileri ile ebeveyn suçluluğu arasındaki ilişkinin incelenmesi ve bu ilişkide ebeveyn öz yeterliğinin aracılık etkisinin belirlenmesi hedeflenmektedir. Araştırmanın örneklemi Türkiye’de yaşayan ve 2-6 yaş aralığında çocuğa sahip 103 ebeveynden oluşmaktadır. Çalışmada veri toplama amacıyla araştırmacı tarafından geliştirilen Demografik Özellikler Bilgi Formu, Çocuk Eğitimi Yeterliliği Ölçeği (ÇEYÖ), Ebeveyn Suçluluğu Ölçeği (ESÖ) ve Yenilenmiş Berkeley Ebeveyn Öz Yeterliği Ölçeği (YBEÖYÖ) kullanılmıştır. Araştırma verileri online ortamda Türkiye çapında toplanmıştır. Araştırma sonucunda 103 katılımcıdan elde edilen verilerin analizi, International Business Machines Statistical Package for the Social Sciences (IBM SPSS) Statistics 22 (SPSS Inc., Chicago, IL) ve Yapısal Eşitlik Modellemesi (YEM) ile Doğrulayıcı Faktör Analizi (DFA) için Analysis of Moment Structures (AMOS) v21 programında uygun istatistiksel yöntemler ile değerlendirilmiştir. Araştırmadan elde edilen bulgular çocuk eğitimi bilgisi ile ebeveyn öz yeterliği arasında anlamlı ilişki olduğunu fakat ebeveyn öz yeterliği ve çocuk eğitimi bilgisinin ebeveyn suçluluğu arasında anlamlı ilişki bulunmadığını göstermiştir. Sonuç olarak ebeveyn öz yeterliği kavramının, ebeveynlerin çocuk eğitimi bilgisi ve ebeveyn suçluğu ilişkisinde aracılık etkisi bulunmamıştır.

In our society, like everything else, our family structures change. The changing family structure is moving away from the traditional extended family concept and the nuclear family structure is becoming widespread. This situation deprives today's parents of the experiences, knowledge, and psychological support traditionally passed down through generations in extended family structures. Parents acquire this knowledge and experience through experience, but sometimes they feel inadequate. Problems can often arise, especially in a sensitive issue such as child education. Parents who think that they are inadequate in educating their children may feel guilty. This study aims to examine the relationship between parents' knowledge of child education and parental guilt and to determine the mediating effect of parental selfefficacy in this relationship. The sample of the research consists of 103 parents who live in Turkey and have children between the ages of 2-6. For data collection in the study, a Demographic Characteristics Information Form, Child Education Competence Scale, Parental Guilt Scale, and Revised Berkeley Parental Self-Efficacy Scale were used, all developed by the researcher. Research data was collected online throughout Türkiye. The data obtained from 103 participants were analyzed using appropriate statistical methods in International Business Machines Statistical Package for the Social Sciences (IBM SPSS) Statistics 22 (SPSS Inc., Chicago, IL) and Structural Equation Modeling (SEM) with Confirmatory Factor Analysis (CFA) in the Analysis of Moment Structures (AMOS) v21 program. The findings of the study showed that there was a significant relationship between child education knowledge and parental self-efficacy, but there was no significant relationship between parental self-efficacy and child education knowledge and parental guilt. As a result, the concept of parental self-efficacy did not have a mediating effect on the relationship between parents' knowledge of child education and parental guilt.