Uygur Sivil Belgelerinde Geçen Ançaşi Ünvanı Üzerine

dc.authoridhttps://orcid.org/0000-0002-1207-9217
dc.contributor.authorVeli, Hatice
dc.date.accessioned2025-05-26T11:32:18Z
dc.date.available2025-05-26T11:32:18Z
dc.date.issued2024
dc.departmentİktisadi İdari ve Sosyal Bilimler Fakültesi
dc.description.abstractÜnvanlar toplumda hiyerarşik düzeni belirleyen ve belli bir hukuk sisteminin bulunduğuna işaret eden önemli unsurlardan biridir. Bilindiği üzere Türk devletleri ilk kuruldukları dönemlerden itibaren belli bir siyasi yapılanma ve düzen içerisinde idare edilmiştir. Türk devletlerinde belli görevi ifa etmek amacıyla tesis edilmiş birtakım kurumlar ve bu kurumları temsil eden kişilerin kullandığı ünvanlar bulunmaktadır. Bu ünvanlar Türklerin idari düzenini yansıtması bakımından önem arz etmektedir. Hunlar zamanından beri Orhun ve Selenge nehri kıyılarında yaşamış olan Uygurlar, Ötüken Uygur Devleti (744-840) yıkıldıktan sonra eskiden de farklı Türk boylarına ev sahipliği yapan Hexi (Heşi) Koridorundaki ve Tarım Havzası’ndaki şehirlere yerleşerek bu bölgedeki Türk boylarıyla birlikte iki farklı Türk devleti kurmuşlardır. Moğolların Batıya doğru genişlemesiyle Uygur devletleri ardı ardına Moğolların egemenliği altına girmiştir. Nitekim Kubilay Han döneminden sonra (1271-1294) Uygur devletinin idari yapısı içerisinde Türkçe ünvanların yanı sıra Moğolca ve Çince ünvanların da kullanıldığı görülmüştür. Çalışmamızda Uygur sivil belgelerinde sadece bir kere tespit edilen ve Moğol-Yuan sülalesi döneminde Uygurcaya geçen ançaşi “denetçi, teftiş eden, müfettiş” ünvanından hareketle bu ünvanın kökeni, Çin’de kurulan hanedanlıklardaki durumu, Moğol-Yuan sülalesi dönemindeki hiyerarşik sıralanması ve yetki alanları hakkında Çince kaynaklara dayanarak bilgi verilecektir. Ayrıca ançaşi ünvanının Uygur sahasına girişi, Uygur sahasındaki kullanımı ve yetki alanları da ortaya konulacaktır.
dc.description.abstractTitles are one of the most significant elements that determine the hierarchical order in a society and indicate the existence of a certain legal system. Turkic states have been governed within a specific political structure and order since they were first established. In Turkic states, some institutions have been established to perform certain duties and titles used by people representing these institutions. The Uyghurs, who had lived on the banks of the Orkhon and Selenge rivers since the time of the Huns, after the collapse of the Otuken Uyghur State (744-840), they settled in the present-day Hexi Corridor, the Tarim Basin and established two different states. With the expansion of the Mongols towards the West, Uyghur states came under the rule of the Mongols one after another. In fact, after the reign of Kublai Khan (1271-1294), it was observed that Mongolian and Chinese titles were used in addition to Turkic titles within the administrative structure of the Uyghur state. In our study, we will focus on the title, ançaşi “auditor, inspector,” which is found only once in Uyghur civil documents and entered Uyghur language during the Mongol-Yuan Dynasty. Meanwhile, in this study, the origin of the ançaşi, its use in the dynasties established in China, its hierarchical organization in the Mongol-Yuan Dynasty and its areas of authority are given based on Chinese sources. Finally, our research objectives include the introduction of the title of ançaşi in the Uyghur field, its usage and areas of authority.
dc.identifier.doi10.26650/TUDED2024-1422019
dc.identifier.endpage556
dc.identifier.issn1015-2091
dc.identifier.issn2602-2648
dc.identifier.issue3
dc.identifier.startpage545
dc.identifier.urihttps://hdl.handle.net/11363/9824
dc.identifier.volume64
dc.identifier.wos001446298200001
dc.indekslendigikaynakWeb of Science
dc.language.isotr
dc.publisherISTANBUL UNIV, Rektorlugu, Beyazit, Fatih, ISTANBUL 34452, Turkiye
dc.relation.ispartofTURK DILI VE EDEBIYATI DERGISI-JOURNAL OF TURKISH LANGUAGE AND LITERATURE
dc.relation.publicationcategoryMakale - Ulusal Hakemli Dergi - Kurum Öğretim Elemanı
dc.rightsinfo:eu-repo/semantics/openAccess
dc.subjectKoço Uygurları
dc.subjectUygur Sivil Belgeleri
dc.subjectİdarî Yapı
dc.subjectAnçaşi
dc.subjectÜnvan
dc.subjectKocho Uyghurs
dc.subjectUyghur civil documents
dc.subjectadministrative structure
dc.subjectançaşi
dc.subjecttitle
dc.titleUygur Sivil Belgelerinde Geçen Ançaşi Ünvanı Üzerine
dc.title.alternativeOn the Title Ançaşi in Uyghur Civil Documents
dc.typeArticle

Dosyalar

Orijinal paket
Listeleniyor 1 - 1 / 1
Yükleniyor...
Küçük Resim
İsim:
Makale / Article
Boyut:
391.71 KB
Biçim:
Adobe Portable Document Format
Lisans paketi
Listeleniyor 1 - 1 / 1
[ N/A ]
İsim:
license.txt
Boyut:
1.17 KB
Biçim:
Item-specific license agreed upon to submission
Açıklama: