Özel gereksinimli çocuğa sahip annelerin stresle başa çıkma tarzları ile yaşam doyum düzeyleri arasındaki ilişkinin incelenmesi

Bu çalışmada, Özel gereksinimli çocuğa sahip annelerin stresle başa çıkma tarzları ile yaşam doyum düzeyleri arasındaki ilişkinin incelenmesi amaçlanmıştır. Çalışmamızda, nicel araştırma yöntemlerinden ilişkisel tarama modeli kullanılmıştır. Araştırmamızın evrenini; İstanbul ilinde ikamet eden ve çeşitli derecelerde özel gereksinimi bulunan çocuğa sahip anneler oluştururken, örneklemi ise, İstanbul Büyükşehir Belediyesi ÖZGEM bünyesinde rehabilitasyon hizmeti alan ve çeşitli demografik özelliklere sahip özel gereksinimli çocuğa sahip 212 anne oluşturmaktadır. Araştırma kapsamında, veri toplama aracı olarak Kişisel Bilgi Formu, Stres ile Başa Çıkma Tarzları Ölçeği ve Yaşam Doyumu Ölçeği kullanılmıştır. Ölçekler çevrimiçi ortama taşınarak, Özel gereksinimli çocuğa sahip ailelerin, soruları dijital ortamda yanıtlamaları sağlanmıştır. Ölçeklerden elde edilen veriler IBM SPSS 24.0 paket programı kullanılarak analiz yapılmıştır. Araştırmada; dağılım analizi, tanımlayıcı analiz ve parametrik hipotez testlerinden bağımsız örneklem T testi ve Oneway anova analizi uygulanmıştır. Gruplar arası farkın belirlenmesi için ise Post-hoc (LSD) analizi yapılmıştır. Ayrıca Stres ile Başa Çıkma Tarzları Ölçeği ile Yaşam Doyum Ölçeği arasındaki ilişkiyi saptamak için Pearson Korelasyon analizi uygulanmıştır. Araştırmamızda; Özel gereksinimli çocuğa sahip Annelerin yaş değişkeni ile çaresiz yaklaşımı alt boyutu, medeni durum değişkeni ile kendine güvenli yaklaşımı alt boyutu puan ortalamalarının anlamlı düzeyde farklılaştığı belirlenmiştir. Stresle başa çıkma ölçeği ve alt boyutları kendine güvenli yaklaşımı, çaresiz yaklaşımı, boyun eğici yaklaşımı, iyimser yaklaşımı, sosyal destek arama yaklaşımı ile meslek, gelir düzeyi, eğitime katılıp-katılmama, çocuğun yaşı, cinsiyeti, engel durumu değişkenleri anlamlı bir farklılık bulunamamıştır. Özel gereksinimli çocuğa sahip annelerin, yaşam doyumu ölçeği ile gelir düzeyi ve çocuğun cinsiyeti değişkenleri arasında anlamlı farklılık bulunurken, yaş, medeni durum, meslek, eğitime katılıp/katılmama, çocuğun yaşı, engel durumu değişkenleri anlamlı bir farklılık bulunamamıştır. Sonuç olarak; Özel gereksinimli çocuğa sahip annelerin, stresle başa çıkma ölçeği ve alt boyutları ile yaşam doyumu düzeylerinin toplam puan ortalamalarının düşük seviyede olduğu tespit edilmiştir. Başka bir ifade ile özel gereksinimli çocuğa sahip annelerin stres düzeyleri yaşam doyum düzeylerini etkilemektedir.

In this study, it was aimed to Decipher the relationship between the stress coping styles of mothers with special needs children and their life satisfaction levels. In our study, relational screening model, one of the quantitative research methods, was used. The universe of our research consists of mothers who reside in the province of Istanbul and have children with various degrees of special needs, while the sample consists of 212 mothers who receive rehabilitation services within the Istanbul Metropolitan Municipality OZGEM and have special needs children with various demographic characteristics. Within the scope of the research, the Personal Information Form, the Stress Coping Styles Scale and the Life Satisfaction Scale were used as data collection tools. By moving the scales to the online environment, it was ensured that families with special needs children answered the questions digitally. The data obtained from the scales were analyzed using IBM SPSS 24.0 package program. In the research; distribution analysis, descriptive analysis and parametric hypothesis tests, independent sample T test and Oneway anova analysis were applied. In order to determine the difference between the groups, Post Dec (LSD) analysis was performed. In addition, Pearson Correlation analysis was applied to Decipher the relationship between the Stress Coping Styles Scale and the Life Satisfaction Scale. In our research, it has been determined that the average score of Mothers with special needs children differs significantly between the age variable and the helpless approach sub-dimension, the marital status variable and the confident approach subdimension. There was no significant difference found between the self-confident approach, helpless approach, submissive approach, optimistic approach, social support search approach, job, income level, education participation, child's age, gender, disability status variables of the coping scale and its sub. While there was a significant difference between the life satisfaction scale and the income level and gender variables of mothers with children with special needs, there was a significant difference between the variables of the child's gender and Deciency, there was no significant difference found in the variables of age, marital status, occupation, participation/ non-participation in education, child's age, disability status. As a result, it has been found that the total score averages of mothers with special needs children, the stress coping scale and its sub-dimensions, as well as their life satisfaction levels, are at a low level. In other words, the stress levels of mothers with special needs children affect their life satisfaction levels.