Sigara kullanımı olan yetişkin bireylerde tükenmişlik düzeyi ve sigara içme arzusu arasındaki ilişkinin incelenmesi

Abstract

Bu araştırmada, sigara kullanımı olan yetişkin bireylerde tükenmişlik düzeyi ve sigara içme arzusu ile bazı sosyodemografik değişkenler arasındaki ilişkinin incelenmesi amaçlanmıştır. Araştırmanın etik kurul onayı alındıktan sonra Google Forms üzerinden hazırlanan sosyodemografik veri formu, Maslach Tükenmişlik Ölçeği ve Sigara İçme Arzusu Ölçeği, Whatsapp ve Gmail gibi sosyal medya araçları üzerinden katılımcılara uygulanmıştır. Verilerin istatiksel analizi SPSS 27 yazılımı kullanılarak yapılmıştır. Ölçekler arasındaki ilişkilerin analizi, bu ilişkilerin hem yönünü hem de büyüklüğünü ortaya koyan Pearson Korelasyon analizi ile gerçekleştirilmiştir. Yordayıcı analiz için Çoklu Doğrusal Regresyon kullanılırken, ölçeklerin ortalama puanlarının demografik faktörlere göre değişimini incelemek için Bağımsız Gruplar t-testi ve ANOVA kullanılmıştır. Bu araştırmaya %43.5’i kadın (n = 266) ve %56.5’i erkek (n = 346) olmak üzere 612 katılımcı dâhil edilmiştir. Katılımcıların büyük çoğunluğunu, 18-25 yaş grubu (%45), bekâr (%60) ve üniversite mezunu (%59) yetişkin bireyler oluşturmaktadır. Sonuçlara bakıldığında, kadınlarda duygusal tükenme ve sigara içme arzusu; 18-25 yaş grubunda bulunan katılımcılarda, bekârlarda ve çocuğu olmayanlarda tükenmişlik toplam ve alt boyut skorunun yüksek olduğu görülmüştür. Stresli çalışma hayatı, kötü iletişim becerisi, düşük gelir düzeyi, özel sektörde çalışma ve 1-5 yıl arası çalışma hayatında bulunma ile tükenmişlik düzeyi arasında anlamlı bir ilişki bulunmaktadır. 18 yaşından önce sigara kullanımına başlayanlarda, stresle baş etmede ve sosyalleşmede sigara kullanımına yönelik olumlu tutumları olan katılımcılarda hem tükenmişlik düzeyi hem de sigara içme arzusu yüksek bulunmuştur. Son olarak, tükenmişlik toplam ve alt boyutları ile sigara içme arzusu arasında istatiksel olarak anlamlı ve pozitif yönlü bir ilişkinin olduğu görülmüştür.

The purpose of this study was to investigate the relationship between smoking desire and burnout with some sociodemographic variables. Maslach Burnout Inventory (MBI), Smoking Desire Inventory (QSU) and a sociodemographic form was uploaded to Google Forms and applied to participants via social media applications such as Whatsapp, Gmail etc. Statistical analysis of the data was carried out by using SPSS 27 software. Analysis of the relationships between the scales was carried out with Pearson Correlation analysis, which reveals both the direction and magnitude of these relationships. While Multiple Linear Regression was used for predictive analysis, Independent Groups t-test and ANOVA were used to examine the change in the mean scores of the scales according to demographic factors. Total number of participants included in this study was 612, 43.5% were women (n = 266) and 56.5% were men (n = 346). The majority of the participants were adults in the 18-25 age group (45%), single (60%) and university graduates (59%). According to the results, there was a significant relationship between emotional exhaustion and smoking desire in women. It was also observed that the burnout total and sub-dimension scores were high in participants in the 18-25 age group, single people and those who have no children. There was a significant relationship between working under stressful conditions, having poor communication skills and low income level, working in the private sector and working for 1-5 years and burnout level. Both the level of burnout and the smoking desire were found to be high in participants who started smoking before the age of 18 and who had positive attitudes towards smoking in coping with stress and socializing. Finally, it was observed that there was a statistically significant positive relationship between the total and sub-dimensions of burnout and the smoking desire.