Diğer Yayınlar
Bu koleksiyon için kalıcı URI
Güncel Gönderiler
Öğe The Secret Architect of Modernity: Al-Ghazali(Murat Doğan, 2025) Doğan, MuratIn this study, we challenge Eurocentric narratives of modernity by revealing Ghazali’s influence on Western thought. While traditional narratives present the transition from Aristotelianism to empiricism as entirely Western, our study shows how Ghazali’s critiques of causality and rationalism reshaped Western epistemology. In his Incoherence of the Philosophers, Ghazali rejected necessary causality, arguing instead that observed patterns of cause and effect reflect divine will. Thus, Ghazali’s “occasionalist view” foreshadowed Hume’s skepticism. It also anticipated Pascal’s “intellects of the heart” by emphasizing the limitations of reason and intuitive knowledge (the eye of the heart). Although direct translations are rare, his views reached Europe through figures such as Ibn Rushd and Ramon Martí and influenced Aquinas, Ockham, and Malebranche. Ghazali's challenge to cosmic determinism by divine voluntariness and randomness foreshadowed modern debates about scientific certainty. As a result, we position Ghazali as a vital bridge between Islamic and Western thought.Öğe Mutfakta Bilim Var-Mayıs 2025 : Türk Mutfağının Gizli Kimyası: Gelenek Moleküler Eşleşmeyle Buluştuğunda(İstmag Magazin Gazetecilik, 2025) Doğan, MuratDeğerli okurlarım, son birkaç ayda, yazılarımın gastronomi alanındaki yeni gelişmelere odaklandığını fark etmiş olabilirsiniz. Bu ay, gastronomiyi hem kimyasal hem de matematiksel bir bakış açısıyla inceleyeceğiz. Bildiğiniz gibi, gastronomi disiplinler arası bir alandır, bu nedenle kimya ve matematikten beslenmesi doğaldır. Ayrıca, hesaplamalı gastronomi kullanarak Türk mutfağındaki gıda eşleştirme hipotezini test eden araştırma makalemiz (Doğan & Değerli, 2023) yüksek etkili bir bilimsel dergide yayınlandı. Bu yazıda, hesaplamalı gastronomi kavramını, yiyecek eşleştirme hipotezini ve çalışmamızın temel bulgularını tartışacağım.Öğe Science in the Kitchen-May 2025 : The Hidden Chemistry of Turkish Cuisine: When Tradition Meets Molecular Pairing(İstmag Magazin Gazetecilik, 2025) Doğan, MuratDear readers, you may have noticed that over the last few months, my posts have focused on new developments in gastronomy. This month, we will examine gastronomy from a chemical and mathematical perspective. As you know, gastronomy is an interdisciplinary field, so it is natural for it to draw from chemistry and mathematics. In addition, our research article testing the food pairing hypothesis in Turkish cuisine using computational gastronomy (Doğan & Değerli, 2023) was published in a high-impact scientific journal. In this article, I will discuss the concept of computational gastronomy, the food pairing hypothesis, and the main findings of our study.Öğe Modernitenin gizli mimarı: Gazâlî(Murat Doğan, 2025) Doğan, MuratBu çalışma ile Gazâlî’nin Batı düşüncesi üzerindeki etkilerini açığa çıkararak, modernitenin Avrupamerkezci anlatılarına meydan okumaktayız. Geleneksel anlatımlar Aristotelesçilikten ampirizme geçişi tamamen Batı kaynaklı olarak sunarken, çalışmamız Gazâlî'nin nedensellik ve rasyonalizm eleştirilerinin Batı epistemolojisini nasıl yeniden şekillendirdiğini göstermektedir. Gazâlî Filozofların Tutarsızlığı eseriyle zorunlu nedenselliği reddederek, bunun yerine gözlemlenen neden-sonuç örüntülerinin ilahi iradeyi yansıttığını öne sürmüştür. Böylece Gazâlî’nin “vesileci görüşü” Hume'un şüpheciliğini önceden müjdelemiştir. Ayrıca aklın sınırlarını ve sezgisel bilgiyi (kalp gözü) vurgulayarak Pascal'ın “kalbin akılları”nı önceden haber vermiştir. Doğrudan çevirileri az olsa da, görüşleri İbn Rüşd ve Ramon Martí gibi şahsiyetler aracılığıyla Avrupa'ya ulaşmış ve Aquinas, Ockham ve Malebranche'ı etkilemiştir. Gazâlî'nin kozmik determinizme meydan okuyan ilahi gönüllülüğü ve rastlantısallık, bilimsel kesinlik hakkındaki modern tartışmaların habercisi olmuştur. Sonuç olarak Gazâlî'yi İslam ve Batı düşüncesi arasında hayati bir köprü olarak konumlandırmaktayızÖğe The Place and Importance of Boza in Turkish Gastronomy: A Study on Traditional Boza Producers(Kastamonu University, 2022) Doğan, MuratGastronomy is an important part of culture, and interest in traditional foods is increasing. In this context, boza, a traditional Turkish beverage, is one of the prominent products. However, today's interest in boza and its consumption are not at the desired level, threatening the sustainability of this traditional beverage. This study aims to examine the perceptions of traditional boza producers regarding gastronomic value and to evaluate the importance and sustainability of boza in Turkish gastronomy. A qualitative method was used in the research, and individual interviews were conducted with five traditional boza producers. The obtained data were evaluated with content analysis and supported by expert opinions. As a result of the interviews, it was determined that boza producers perceive boza under two main headings: (1) boza as a fermented beverage and (2) boza as an ancient cultural heritage that should be passed on to future generations. Boza is an important part of Turkish gastronomy and has been consumed widely from Central Asia to the Balkans throughout history. However, the failure of traditional boza producers to institutionalize and the inability of family businesses to grow at an international level make the sustainability of boza difficult. The study revealed that although producers accept the gastronomic value of boza, they are not fully aware of its importance in Turkish cuisine. Therefore, it is recommended to increase information sharing and create gastronomic awareness through industry-academia cooperation.Öğe Mutfakta Bilim Var-Nisan 2025 : Restoran İşletmeciliğinde Prompt Mühendisliği ve Gelecek Vizyonu(İstmag Magazin Gazetecilik, 2025) Doğan, MuratDeğerli okurlarım bir süredir aylık yazılarımda yiyecek-içecek sektöründe uygulanabilecek yenilikçi yaklaşımlar üzerine yazıyorum. Bu ayki yazımda da dünyadaki uygulamaları çok yeni olan ve Türkiye’deki restoran sektöründe uygulamasına rastlamadığım prompt mühendisliğinden söz edeceğim. Uzun bir süre doktora öğrencimle “Prompt mühendisliği restoran sektöründe nasıl uygulanabilir?” sorusuna kafa yorduk. Bilimsel bulgularımızı ise şubat ayı içinde uluslararası bir kongrede bildiri olarak sunduk. Bu yazımda konuyu yalın bir şekilde anlatmaya çalışacağım.Öğe Science in the Kitchen-April 2025 : Prompt Engineering and Future Vision in Restaurant Management(İstmag Magazin Gazetecilik, 2025) Doğan, MuratDear readers, I have been writing about innovative approaches that can be applied in the food and beverage sector in my monthly articles for a while now. In this month's article, I will talk about prompt engineering, which is very new in the world, and I have not come across an application in the restaurant sector in Turkey. For a long time, my doctoral student and I pondered the question, “How can prompt engineering be applied in the restaurant sector?” We presented our scientific findings as a paper at an international congress in February. In this article, I will try to explain the subject.Öğe Fuzzy Logic in Gastronomy 4.0 Applications in Food and Beverage Industry(Şırnak Üniversitesi Yayınları, 2024) Doğan, MuratIndustry 4.0 is a transformation process that increases efficiency and flexibility through automation, real-time data analysis, and digital integration in production processes. This approach has led to the emergence of a new phenomenon called Gastronomy 4.0, especially in the food and beverage sector. Gastronomy 4.0 covers the use of digital technologies such as artificial intelligence, machine learning, data analytics, and automation in food production, kitchen management, service processes, and consumer experiences. However, since there are uncertainties and complex variables in these processes, the fuzzy logic method stands out as an effective tool that facilitates decisionmaking in uncertain situations. Unlike classical logic, fuzzy logic can process partially correct or incorrect results by allowing degrees of accuracy. With this feature, it enables flexible and dynamic decision-making processes in Gastronomy 4.0 applications. The study identified seven basic areas where the fuzzy logic method can be applied within the scope of Gastronomy 4.0. The first of these is the optimization of cooking processes. The second area is the precise determination of cooking degrees and times. The third application area can be shown as the adjustment of ingredient amounts in recipes. The fourth area is personalized recipe development processes for individual preferences. The fifth application point is the organization and optimization of flavor and taste profiles. The sixth area is the development of menu planning and pricing strategies. Finally, the seventh application area is determined as inventory management and supply chain optimization. The results of this study show that the integration of the fuzzy logic approach into Gastronomy 4.0 processes will provide significant advantages in kitchen operations. In particular, the main contributions expected are that decision-making mechanisms will become more sensitive, flexible, and efficient. It is anticipated that significant improvements such as improving quality control in food production processes, developing personalized services, and optimizing resource management will be possible thanks to this integration.Öğe Prompt Mühendisliğinin Restoran İşletmeciliğinde Uygulama Alanları ve Gelecek Vizyonu(Ankara Bilim Üniversitesi, 2025) Doğan, Murat; Turan, EmrePrompt mühendisliği, büyük dil modellerinin istenen sonuçları üretmesini sağlamak amacıyla tasarlanan özel girişler oluşturma pratiğidir. Büyük Dil Modelleri (Large Language Models, LLMs), büyük miktarda metin veri setleri üzerinde eğitilmiş, insan dilini anlama ve üretme yeteneği geliştiren yapay zekâ modelleri olarak özetlenmektedir. Büyük Dil Modelleri (LLM’ler), ChatGPT'nin piyasaya sürülmesinden bu yana önemli başarılar elde etmiştir. Özetleme ve duygu analizi gibi geleneksel doğal dil görevlerinin yanı sıra, LLM’lerin kod oluşturma, insan-bilgisayar etkileşimi ve matematik problemlerini çözme gibi uygulamalara daha yakın olan pek çok alanda etkili olduğu kanıtlanmıştır. Restoran işletmeciliği bağlamında, müşteri memnuniyeti, operasyonel verimlilik ve sürdürülebilirlik hedeflerinin, yapay zekâ destekli teknolojiler aracılığıyla iyileştirilmesine yönelik bir boşluk bulunmaktadır. Bu çalışmanın amacı, prompt mühendisliğinin restoran işletmeciliğinde rezervasyon yönetimi, müşteri ilişkileri, menü tasarımı, personel eğitimi ve operasyonel verimlilik gibi alanlardaki uygulamalarını incelemek ve bu teknolojinin sektöre kazandırabileceği yenilikçi çözümleri ile gelecekteki potansiyel etkilerini ortaya koymaktır. Bu çalışmada literatür incelemesi ve sektör uygulamaları analiz edilmiş, ChatGPT’ye belirli promptlar verilerek çıktılar alınmış ve prompt mühendisliğinin restoran sektöründeki potansiyel kullanım alanları değerlendirilmiştir. Sonuç olarak prompt mühendisliği ile ChatGPT gibi chatbotlara belli başlı prompt kalıpları (istenilen alanda bilgi transferi sağlandığında) restoran sektöründe uygulanabileceği anlaşılmıştır. Bu sayede restoranlar, menülerini kişiselleştirebilir, talep tahmini gerçekleştirebilir, sürdürülebilir tedarik zinciri ve dijital müşteri etkileşimlerini optimize edebilirler.Öğe Science in the Kitchen-February 2025 : Hyperreality Technologies in the Food and Beverage Industry(İstmag Magazin Gazetecilik, 2025) Doğan, MuratDear readers, I have written about innovative approaches that can be applied in the food and beverage sector in several of my articles. In this month's article, I will talk about hyperreality technologies, which are not widely applied in Turkey but are very new and have very few applications in the world. I have been working on Hyperreality with my doctoral student for a while. We recently presented the scientific outputs as a paper at an international congress. I will try to explain the subject to you in a simple way, also trusting the scientific studies we have conducted.Öğe Science in the Kitchen-January 2025 : Can Fuzzy Logic Be Used in the Food and Beverage Industry?(İstmag Magazin Gazetecilik, 2025) Doğan, MuratDear readers, Today, we are witnessing remarkable technological advancements that are reshaping industries worldwide. The food and beverage sector is no exception, with Gastronomy 4.0 emerging as a groundbreaking paradigm. In this article, I will explore the concept of Gastronomy 4.0 and demonstrate how fuzzy logic can be effectively applied within this framework.Öğe Science in the Kitchen-March 2025 : Beyond Food: The Global Impact and Importance of Food Studies(İstmag Magazin Gazetecilik, 2025) Doğan, MuratDear readers, in this article, I would like to talk about “food studies,” a discipline that is not considered much and value is not produced in Turkey’s gastronomy field. However, first of all, I need to explain food science and its relationship with food studies.Öğe Endüstri 4.0 ve Geleceğin Mutfağı: Aileler İçin Bir Rehber(İstanbul Gelişim Üniversitesi / Istanbul Gelisim University, 2025) Doğan, Muratİnsan gücünün yerini makine/elektronik gücün alması ve üretim süreçlerinin otomatik olarak uzaktan yönetilebiliyor olması “Endüstri 4.0” olarak ifade edilebilir. Bilgisayar ve internet aracılığıyla makinelerin koordine edilmesi de denilebilir.Öğe Mutfakta Bilim Var-Mart 2025: Gıda Çalışmaları: Gastronomi Dünyasına Farklı Bir Bakış(İstmag Magazin Gazetecilik, 2025) Doğan, MuratDeğerli okurlarım bu yazımda Türkiye’nin gastronomi alanında çok fazla dikkate alınmayan ve değer üretilmeyen bir disiplin olan “Gıda Çalışmaları” ndan bahsetmek istiyorum. Ancak öncelikli olarak gıda bilimini ve gıda çalışmalarıyla olan ilişkisini açıklamam gerekir.Öğe Mutfakta Bilim Var-Şubat 2025: Yiyecek-İçecek Sektöründe Hipergerçeklik Teknolojileri(İstmag Magazin Gazetecilik, 2025) Doğan, MuratDeğerli okurlarım birkaç yazımda yiyecek-içecek sektöründe uygulanabilecek yenilikçi yaklaşımlar üzerine yazdım. Bu ayki yazımda da Türkiye’de çok fazla uygulaması olmayan, ancak dünyada çok yeni olan ve çok az uygulaması olan, hipergerçeklik teknolojilerinden söz edeceğim. Bir süredir doktora öğrencimle Hipergerçeklik üzerine çalışıyoruz. Bilimsel çıktılarını ise yakın bir zamanda uluslararası bir kongrede bildiri olarak sunduk. Yaptığımız bilimsel çalışmalara da güvenerek, sizlere konuyu yalın bir şekilde anlatmaya çalışacağım.Öğe Yiyecek-Içecek İşletmelerinin Postmodern Yönetim Yaklaşımlarına Göre Dönüşümü(İstanbul Sabahattin Zaim Üniversitesi, 2024) İntepe, Muhammet Cihat; Doğan, MuratAntik çağlardan modern dönemlere kadar öne sürülmüş yönetim yaklaşımları örgütsel yapıları sürekli değişime uğratmıştır. Günümüzde teknolojinin baş döndürücü değişimi ve dönüşümü, yenidünya koşullarını beraberinde getirmekte ve bu toplumların kültür ve alışkanlıklarını da etkilemektedir. Kültür ve alışkanlıkların olağanüstü değişimi örgütsel yapıları ve yönetim yaklaşımlarını da çeşitlendirmiştir. Çağımız artık postmodern olarak adlandırılmakta ve yöneticilerin modern dönemdeki gibi birebir bağlı kalacakları ve güvenebilecekleri kavramsal bir yönetim modeli kalmamıştır. Artık yöneticilerin tüm yönetim yaklaşımlarını gerçek zamanlı olarak çevrelerinde olup bitenlere göre uyarlamaları gerekmektedir. Bu bağlamda yiyecek-içecek işletmelerinin insan faktörünü göz ardı etmeden yeni teknolojiler doğrultusunda işletme yapılarını ve yönetim yaklaşımlarını farklılaştırması zorunlu hale gelmiştir. Bu çalışmada modern ve postmodern yönetim yaklaşımları detaylı şekilde incelenerek karşılaştırılmıştır. Böylece postmodern yönetim yaklaşımların etkilerinin ortaya çıkarabileceği yeni tip yiyecek-içecek işletmelerinin örgütsel yapıları ve işletme tipleri belirlenmiştir. Bulgu olarak günümüz yiyecek-içecek işletmelerinin örgütsel yapıları ve işletme tipleri kategorize edilerek postmodern yaklaşımlara göre yeniden sınıflandırılmıştır. Sonuç olarak değişen imkân ve talepler doğrultusunda işletmelerin rekabet ortamının farklı boyutlara dönüşmesinin gerektiği ve gıda tüketiminin fiziksel ihtiyaçları karşılamadan çok deneyimsel tecrübe sunma arayışına geçmesi gerektiği anlaşılmıştır. Yiyecek-içecek işletmelerinin bu kapsamda örgütsel yapı ve yönetim yaklaşımlarını verimlilik, farklılaşma, markalaşma, pazarlama vb. gibi faktörler doğrultusunda yeniden şekillendirmesi önerilmektedir.Öğe Yiyecek-İçecek İşletme Stratejilerinde Hipergerçeklik Rekabet Avantajı ve Zorluklar(İstanbul Sabahattin Zaim Üniversitesi, 2024) Doğan, Murat; Erdoğan, EmineÖz Fransız sosyolog Jean Baudrillard tarafından öne sürülen hipergerçeklik, postmodernizmde özellikle teknolojik olarak gelişmiş postmodern toplumlarda, bilincin gerçekliği, gerçekliğin simülasyonundan ayırt edememesi durumunun oluşturduğu fenomendir. Günümüzde hipergerçeklik teknolojileri postmodern dönemi insanının gerçeklik algısını kökten değiştirebilme yolunu açmıştır. Sosyal medya ve sanal gerçeklik gibi teknolojilerle hayatımıza giren hipergerçeklik bireysel deneyimlerin yanı sıra işletmelerin yönetim stratejilerini de etkilemektedir. Bu bağlamda hipergerçeklik, işletmelere pazarda rekabet avantajı sağlama fırsatları sunarken, bu teknolojilerin başarılı bir şekilde entegrasyonu için karşılaşılan zorlukların aşılmasını zorunlu hale getirmektedir. İyi şekilde tasarlanmış stratejik planlama, teknolojik yatırım ve eğitimle, hipergerçeklik işletmelerin inovasyonlarını güçlendirme avantajı sağlamakta ve eş zamanlı müşteri deneyimlerini derinleştirebilmektedir. Ancak bu teknolojilerin potansiyelinden tam olarak faydalanabilmek için maliyet, altyapı ve kültürel değişim gibi engellerin üstesinden gelinmesi zorunlu bir durum haline gelmektedir. Bu nedenle hipergerçeklik teknolojilerinin kullanımının işletme stratejilerine nasıl entegre edilebileceği ve bu teknolojilerin rekabet avantajı sağlama potansiyeli anlaşılmalıdır. Bu çalışmada hipergerçeklik, fiziksel ve dijital dünyaların bir arada kullanımından yararlanarak yiyecek-içecek işletmelerinde daha etkileşimli, özgün ve yenilikçi deneyim içeren fırsatlar sunması ve hipergerçekliğin işletme stratejileri açısından taşıdığı fırsatlar ve karşılaşılan zorlukları derin bir şekilde ele alınmasını amaçlanmıştır.Öğe Science in the Kitchen-December 2022 : Healthy Eating and Active Life: Happy People(Istmag Magazin Gazetecilik,, 2022) Doğan, MuratMy dear readers, we have come to the end of you with its bitter and sweet moments. As we all know, we have overcome a great disaster like COVID-19 as a whole world. The pandemic process has shown us once again that health is the beginning and the beginning of everything. Just as companies and states make their annual evaluations at the end of the year, we also need an evaluation. When we think about it from our perspective, what did 2022 bring us financially? These are very important in practice, but as I said at the beginning, they are of no importance unless we are healthy.Öğe Science in the Kitchen-November 2022 : Tradesmen's Restaurants Are Disappearing from Gastronomic Culture!(İstmag Magazin Gazetecilik, 2022) Doğan, MuratWe are currently collaborating with a university research assistant to study the food safety conditions of tradesmen's restaurants. During our research, we also identified several challenges these establishments face. In today’s society, there has been a noticeable shift toward fast food, and many cultural traditions—including tradesmen's restaurants—are gradually fading from our gastronomic heritage, often without us even realizing it. I believe many people are unaware of this loss. Preserving our cultural values is essential for safeguarding our future, and the key to achieving this is by adapting our traditions to modern conditions. In this article, I will first discuss the historical evolution of tradesmen's restaurants and then share the findings of our research.Öğe Science in the Kitchen-October 2022 : Water: The Source of Life and the Indispensable Element of the Kitchen(İstmag Magazin Gazetecilik, 2022) Doğan, MuratWater, composed of two hydrogen atoms and one oxygen atom, may seem simple at first glance, but its mysterious properties make it one of the most fundamental substances in our world. This colorless, tasteless, and odorless liquid is essential for the continuation of life and serves as the most vital resource for all living beings. Water exhibits unique physical and chemical properties that set it apart from other substances, and these properties are crucial for sustaining life. Additionally, understanding water’s role in food preparation is equally important.
