Yazar "Veli, Hatice" seçeneğine göre listele
Listeleniyor 1 - 2 / 2
Sayfa Başına Sonuç
Sıralama seçenekleri
Öğe Uygur Geleneksel Erkek Giyim Kuşamında Kuşak(GELENEKSEL YAYINCILIK LTD STL, GAZI MAH CAKIR SOK, 21-5 YENIMAHALLE, ANKARA 00000, TURKEY, 2024) Veli, HaticeGiyim kuşam, eski toplumlarda bireylerin toplumsal kimliğini ve statüsünü belirleyen ayırt edici unsurlardan birini oluşturmuştur. Giyim kuşam aynı zamanda toplumlar ve kavimlerin sanatsal ve maddi zenginliklerini ortaya koymaktadır. Türklerin kültür tarihi incelendiğinde, Orta Asya’dan Anadolu’ya kadar geniş bir coğrafya ve uzun bir zaman diliminde çeşitlilik arz eden bu zenginlik görülebilir. Türklerin giyim kuşamları, kullandıkları ana malzemeler ve giyim kuşam tarzları açısından komşu kavimler ve uluslardan ayrılmıştır. Konargöçer yaşam tarzını benimseyen Türklerin giyim kuşamının ana malzemesini yünden ve deriden yapılan giysiler oluşturmuş, deri ve yün neredeyse her tür kıyafetin yapımı için kullanılmıştır. Ancak yerleşik yaşam tarzıyla birlikte ipekli kumaşların da yaygın bir şekilde kullanıldığı görülmüştür. Türklerin giyim kuşamları tarihi süreç içerisinde benimsedikleri yaşam tarzları, yaşadıkları coğrafyaya, dini inançlara, etkileşim içinde oldukları kavimler ve ulusların değişmesine bağlı olarak değişmiştir. Ancak Türklerin giyim-kuşamında kullanılan başlıklar, kuşaklar ve kemerler Orta Asya’dan Anadolu’ya hiç değişmeyen bir unsur olarak karşımıza çıkmaktadır. Köktürk döneminden (552-744) kalan balballar Türklerin giyim kuşam tarzıyla ilgili önemli bilgiler vermektedir. Balballara bakıldığında Türklerin bozkırın yaşam tarzına uygun pantolon ceket tarzı kıyafetleri giydiği ve ceketlerin üzerine kemer kuşandığı görülmektedir. Bunun yanında Koço Uygur devleti (844-1368) ve Shazhou Uygur devlet (840-1226) döneminden kalan çeşitli yazılı belgeler, arkeolojik kayıtlar ve duvar resimleri de yerleşik yaşam tarzını benimseyen Uygurların giyim kuşam kültürü hakkında önemli bilgiler sunmaktadır. Özellikle de duvar resimleri eşsiz bir değere sahiptir. Bu duvar resimlerine portreleri çizilen Uygurlar, giyim kuşamındaki belli başlı özelliklerinden dolayı diğer etnik gruplardan ayrılmıştır. Bu çarpıcı özelliklerden biri de Uygur erkeklerinin giyim kuşamlarında kullandıkları kemerler ve kuşaklardır. Kuşak ve kemer bağlama âdeti, İslamiyet’ten sonraki dönemlerde de yaygın kullanılmış ve Türklerin giyim kuşam kültürünün ayrılmaz bir parçasını teşkil etmiştir. Bu konuda Kaşgarlı Mahmut tarafından kaleme alınan Divanü Lugati’t-Türk çok önemli bilgiler vermektedir. Giysilerde kemer ve kuşak kullanımı daha sonraki dönemlerde de karşımıza çıkmaktadır. Kuşaklar Anadolu’da ve Orta Asya’da Batı tarzı modern giysilerin yaygınlaşmasından önce geniş bir biçimde kullanılmıştır. Yeni Uygurcada pota veya belba?/belva? olarak adlandırılan kuşaklar, Doğu Türkistan’da yaşayan Uygur erkekler tarafından Batı tarzı takım elbiseler ve ceketlerin yaygınlaşmasından önce hem vücut sıcaklığını korumak hem de günlük yaşamda gerekli olan eşyaları taşımak amacıyla oldukça yaygın bir şekilde kullanılmıştır. Bunun yanında kuşaklar Uygur kültüründe erkeklerin toplumsal kimliğini vurgulayan önemli unsurlardan biri olarak da karşımıza çıkmaktadır. Çalışmamızın konusunu Uygur geleneksel erkek giyim kuşamında kullanılan kuşakların, tarihi süreç içerisindeki durumundan özellikle Köktürler, Uygurlar, Karahanlılar, Anadolu Türkleri ve Uygur Türkleri arasındaki kullanımlarından yola çıkılarak kuşakların işlevleri ve sembolik anlamlarını ortaya koymak oluşturmaktadır. Bu çalışmanı amacı ise Uygur geleneksel erkek giyim kuşamında kullanılan kuşakların işlevi ve sembolik anlamlarını, kuşaklarla ilgili derlenen sözvarlığı üzerinden tarihi-karşılaştırmalı yöntemle filolojik açıdan incelemek ve elde edilen sonuçları tarihi, arkeolojik ve kültürel kaynaklarla desteklenerek Türk kültürünün tarihi süreç içerisindeki sürekliliğini ortaya koymaktır.Öğe Uygur Sivil Belgelerinde Geçen Ançaşi Ünvanı Üzerine(ISTANBUL UNIV, Rektorlugu, Beyazit, Fatih, ISTANBUL 34452, Turkiye, 2024) Veli, HaticeÜnvanlar toplumda hiyerarşik düzeni belirleyen ve belli bir hukuk sisteminin bulunduğuna işaret eden önemli unsurlardan biridir. Bilindiği üzere Türk devletleri ilk kuruldukları dönemlerden itibaren belli bir siyasi yapılanma ve düzen içerisinde idare edilmiştir. Türk devletlerinde belli görevi ifa etmek amacıyla tesis edilmiş birtakım kurumlar ve bu kurumları temsil eden kişilerin kullandığı ünvanlar bulunmaktadır. Bu ünvanlar Türklerin idari düzenini yansıtması bakımından önem arz etmektedir. Hunlar zamanından beri Orhun ve Selenge nehri kıyılarında yaşamış olan Uygurlar, Ötüken Uygur Devleti (744-840) yıkıldıktan sonra eskiden de farklı Türk boylarına ev sahipliği yapan Hexi (Heşi) Koridorundaki ve Tarım Havzası’ndaki şehirlere yerleşerek bu bölgedeki Türk boylarıyla birlikte iki farklı Türk devleti kurmuşlardır. Moğolların Batıya doğru genişlemesiyle Uygur devletleri ardı ardına Moğolların egemenliği altına girmiştir. Nitekim Kubilay Han döneminden sonra (1271-1294) Uygur devletinin idari yapısı içerisinde Türkçe ünvanların yanı sıra Moğolca ve Çince ünvanların da kullanıldığı görülmüştür. Çalışmamızda Uygur sivil belgelerinde sadece bir kere tespit edilen ve Moğol-Yuan sülalesi döneminde Uygurcaya geçen ançaşi “denetçi, teftiş eden, müfettiş” ünvanından hareketle bu ünvanın kökeni, Çin’de kurulan hanedanlıklardaki durumu, Moğol-Yuan sülalesi dönemindeki hiyerarşik sıralanması ve yetki alanları hakkında Çince kaynaklara dayanarak bilgi verilecektir. Ayrıca ançaşi ünvanının Uygur sahasına girişi, Uygur sahasındaki kullanımı ve yetki alanları da ortaya konulacaktır.
