Türev Araçların Katılım Bankacılığı Performansıyla İlişkisi

Abstract

Türk katılım bankaları türev araçlar içerisinden para swap ve vadeli döviz (forward) işlemlerini İslam hukuku açısından bazı kısıtlar doğrultusunda kullanmaktadır. Çalışmada Türkiye’de türev araç kullanımının katılım bankacılığı performansı üzerindeki etkisi incelenmiştir. Bu amaçla Bankacılık Düzenleme ve Denetleme Kurumu internet sitesinden değişkenlere ait bilanço ve bilanço dışı verilerden yararlanılmıştır. 2012 Eylül - 2022 Eylül dönemini kapsayan veriler üçer aylık olacak biçimde analize dahil edilmiştir. Analiz yöntemi olarak da Toda -Yamamoto nedensellik testi tercih edilmiştir. Analiz sonucunda, türev araç kullanım hacmi ile bazı değişkenler arasında tek yönlü nedensellik ilişkisi tespit edilirken bazıları arasında herhangi bir nedensellik ilişkisi tespit edilmemiştir.

Turkish participation banks can use currency swap and forward exchange transactions among derivative instruments in line with some restrictions in Islamic law. In this study, the effect of using derivative instruments on participation banking performance has been examined. The relationship between the size of the derivative instruments used in Turkish participation banking and the riskiness and profitability ratios of participation banks has been examined. To this end, the balance sheet and offbalance sheet data of the variables have been used on the Banking Regulation and Supervision Agency website. In the study covering the period of September 2012 - September 2022, the data were included in the analysis quarterly. The causality test TodaYamamoto was preferred as the analysis method. As a result of the analysis, a one causality relationship was detected between the volume of derivative instrument usage and some variables, while no causality relationship was found between some of them.