Gelişmiş Arama

Basit öğe kaydını göster

dc.contributor.authorVeli, Hatice
dc.date.accessioned2024-05-04T17:03:03Z
dc.date.available2024-05-04T17:03:03Z
dc.date.issued2024en_US
dc.identifier.issn1300-3984
dc.identifier.issn2146-8087
dc.identifier.urihttps://hdl.handle.net/11363/7307
dc.description.abstractGiyim kuşam, eski toplumlarda bireylerin toplumsal kimliğini ve statüsünü belirleyen ayırt edici unsurlardan birini oluşturmuştur. Giyim kuşam aynı zamanda toplumlar ve kavimlerin sanatsal ve maddi zenginliklerini ortaya koymaktadır. Türklerin kültür tarihi incelendiğinde, Orta Asya’dan Anadolu’ya kadar geniş bir coğrafya ve uzun bir zaman diliminde çeşitlilik arz eden bu zenginlik görülebilir. Türklerin giyim kuşamları, kullandıkları ana malzemeler ve giyim kuşam tarzları açısından komşu kavimler ve uluslardan ayrılmıştır. Konargöçer yaşam tarzını benimseyen Türklerin giyim kuşamının ana malzemesini yünden ve deriden yapılan giysiler oluşturmuş, deri ve yün neredeyse her tür kıyafetin yapımı için kullanılmıştır. Ancak yerleşik yaşam tarzıyla birlikte ipekli kumaşların da yaygın bir şekilde kullanıldığı görülmüştür. Türklerin giyim kuşamları tarihi süreç içerisinde benimsedikleri yaşam tarzları, yaşadıkları coğrafyaya, dini inançlara, etkileşim içinde oldukları kavimler ve ulusların değişmesine bağlı olarak değişmiştir. Ancak Türklerin giyim-kuşamında kullanılan başlıklar, kuşaklar ve kemerler Orta Asya’dan Anadolu’ya hiç değişmeyen bir unsur olarak karşımıza çıkmaktadır. Köktürk döneminden (552-744) kalan balballar Türklerin giyim kuşam tarzıyla ilgili önemli bilgiler vermektedir. Balballara bakıldığında Türklerin bozkırın yaşam tarzına uygun pantolon ceket tarzı kıyafetleri giydiği ve ceketlerin üzerine kemer kuşandığı görülmektedir. Bunun yanında Koço Uygur devleti (844-1368) ve Shazhou Uygur devlet (840-1226) döneminden kalan çeşitli yazılı belgeler, arkeolojik kayıtlar ve duvar resimleri de yerleşik yaşam tarzını benimseyen Uygurların giyim kuşam kültürü hakkında önemli bilgiler sunmaktadır. Özellikle de duvar resimleri eşsiz bir değere sahiptir. Bu duvar resimlerine portreleri çizilen Uygurlar, giyim kuşamındaki belli başlı özelliklerinden dolayı diğer etnik gruplardan ayrılmıştır. Bu çarpıcı özelliklerden biri de Uygur erkeklerinin giyim kuşamlarında kullandıkları kemerler ve kuşaklardır. Kuşak ve kemer bağlama âdeti, İslamiyet’ten sonraki dönemlerde de yaygın kullanılmış ve Türklerin giyim kuşam kültürünün ayrılmaz bir parçasını teşkil etmiştir. Bu konuda Kaşgarlı Mahmut tarafından kaleme alınan Divanü Lugati’t-Türk çok önemli bilgiler vermektedir. Giysilerde kemer ve kuşak kullanımı daha sonraki dönemlerde de karşımıza çıkmaktadır. Kuşaklar Anadolu’da ve Orta Asya’da Batı tarzı modern giysilerin yaygınlaşmasından önce geniş bir biçimde kullanılmıştır. Yeni Uygurcada pota veya belbaġ/belvaġ olarak adlandırılan kuşaklar, Doğu Türkistan’da yaşayan Uygur erkekler tarafından Batı tarzı takım elbiseler ve ceketlerin yaygınlaşmasından önce hem vücut sıcaklığını korumak hem de günlük yaşamda gerekli olan eşyaları taşımak amacıyla oldukça yaygın bir şekilde kullanılmıştır. Bunun yanında kuşaklar Uygur kültüründe erkeklerin toplumsal kimliğini vurgulayan önemli unsurlardan biri olarak da karşımıza çıkmaktadır. Çalışmamızın konusunu Uygur geleneksel erkek giyim kuşamında kullanılan kuşakların, tarihi süreç içerisindeki durumundan özellikle Köktürler, Uygurlar, Karahanlılar, Anadolu Türkleri ve Uygur Türkleri arasındaki kullanımlarından yola çıkılarak kuşakların işlevleri ve sembolik anlamlarını ortaya koymak oluşturmaktadır. Bu çalışmanı amacı ise Uygur geleneksel erkek giyim kuşamında kullanılan kuşakların işlevi ve sembolik anlamlarını, kuşaklarla ilgili derlenen sözvarlığı üzerinden tarihi-karşılaştırmalı yöntemle filolojik açıdan incelemek ve elde edilen sonuçları tarihi, arkeolojik ve kültürel kaynaklarla desteklenerek Türk kültürünün tarihi süreç içerisindeki sürekliliğini ortaya koymaktır.en_US
dc.description.abstractClothing has formed one of the important cultural elements with distinctive features that determine the social identity and status of individuals in ancient societies. Clothing also reveals the artistic and material wealth of societies and tribes. When the cultural history of the Turks is examined, it can be seen that the richness, which is diverse in a wide geography from Central Asia to Anatolia, and over a long period of time. The clothing products of the Turks are different from neighboring tribes and nations in terms of the main materials used and clothing styles. The main material of the clothing of the Turks, who adopted the nomadic lifestyle, was the clothes made of wool and leather, and leather and wool were used for the production of almost all kinds of clothes. However, along with the settled lifestyle, it has been seen that silk fabrics are widely used in the clothing of the Turks. The clothing of the Turks has changed depending on the lifestyles they have adopted in the historical process, the geography they live in, their religious beliefs and the changes in the tribes and nations they interact with. However, the headdresses, belts and belts worn on the head of the Turks appear as a constant element from Central Asia to Anatolia. Balbals from the Kökturks (552-744) contain important information about the dressing style of the Turks. Looking at the balbals, it is seen that the Turks wore trousers and jackets suitable for the lifestyle of the steppe and belted over the jackets. In addition, various written documents, archaeological records and wall paintings from the Koço Uyghur state (844-1368) and Shazhou Uyghur state (840-1226) periods provide important information about the clothing culture of the Uyghurs who adopted the settled lifestyle. In addition, wall paintings have a unique value. The Uyghurs, whose portraits were drawn on these wall paintings, were separated from other ethnic groups due to their main features in their clothing. One of these striking features is the belts and sashes used by Uyghur men in their clothing. The custom of tying belts and sashes was also widely used in the periods after Islam and constituted an inseparable part of the Turkish clothing culture. Divanü Lugati't-Türk, written by Kaşgarlı Mahmut, gives very important information on this subject. The use of belts and sashes in clothes is also encountered in later periods. Sashes were widely used in Anatolia and Central Asia before the spread of Western-style modern clothing. The sashes, called pota or belbaġ/belvaġ in New Uyghur language, were widely used by Uyghur men living in East Turkestan, for maintaining body temperature and carry necessary items in daily life before Western-style suits and jackets became widespread. In addition, sashes appear as one of the important elements emphasizing the social identity of men in Uyghur culture. The subject of the study is to reveal the functions and symbolic meanings of the sashes, which are used in Uyghur traditional men's clothing in the historical process, especially on the basis of their usage among Kökturks, Uyghurs, Karakhanids, Anatolian Turks and Uyghur Turks. The aim of the study is to examine the function and symbolic meanings of the sashes used in Uyghur traditional men's clothing from the historical-comparative method through the vocabulary compiled about the sashes, and reveal the continuity of Turkish culture in the historical process by supporting the obtained results with historical, archaeological, and cultural sources.en_US
dc.language.isoturen_US
dc.publisherGELENEKSEL YAYINCILIK LTD STL, GAZI MAH CAKIR SOK, 21-5 YENIMAHALLE, ANKARA 00000, TURKEYen_US
dc.relation.isversionofhttps://doi.org/10.58242/millifolklor.1093961en_US
dc.rightsinfo:eu-repo/semantics/openAccessen_US
dc.subjectUygurlaren_US
dc.subjectGiyim Kuşamen_US
dc.subjectPotaen_US
dc.subjectBelbaġ/Belvaġen_US
dc.subjectErkek Giysilerien_US
dc.subjectUyghursen_US
dc.subjectclothingen_US
dc.subjectpotaen_US
dc.subjectbelbaġ/belvaġen_US
dc.subjectmen's clothingen_US
dc.titleUygur Geleneksel Erkek Giyim Kuşamında Kuşaken_US
dc.title.alternativeSashes in Uyghur Traditional Man’s Clothingen_US
dc.typearticleen_US
dc.relation.ispartofMilli Folkloren_US
dc.departmentİktisadi İdari ve Sosyal Bilimler Fakültesien_US
dc.authorid0000-0002-1207-9217en_US
dc.identifier.volume18en_US
dc.identifier.issue141en_US
dc.identifier.startpage145en_US
dc.identifier.endpage153en_US
dc.relation.publicationcategoryMakale - Ulusal Hakemli Dergi - Kurum Öğretim Elemanıen_US
dc.contributor.institutionauthorVeli, Hatice


Bu öğenin dosyaları:

Thumbnail

Bu öğe aşağıdaki koleksiyon(lar)da görünmektedir.

Basit öğe kaydını göster