Spor işletmelerinde rol çatışması ve rol belirsizliği ile değişime direnme arasındaki ilişki

Abstract

Bu çalışmanın temel amacı spor işletmesi çalışanlarının rol çatışması ve rol belirsizlikleri ile değişime direnme düzeyleri arasındaki ilişkinin yönü ve düzeyinin değerlendirilmesidir. Çalışmanın bir diğer amacı ise çalışanların demografik özelliklerine göre rol çatışması ve rol belirsizlikleri ile değişime direnme düzeylerinin incelenmesidir. Araştırma nicel araştırma yöntemlerine göre tasarlanmış olup ilişkisel tarama ve nedensel karşılaştırma modeli tercih edilmiştir. Araştırmanın evrenini İstanbul ilinde kamu ve özel spor işletmelerinde görev yapan çalışanlar oluşturmaktadır. Örneklemini ise kolayda örnekleme yöntemiyle belirlenen (n=230) gönüllü katılımcı oluşturmaktadır. Çalışmada veri toplamak amacıyla, online anket uygulaması şeklinde Google Formlar platformu kullanılmıştır. Katımımcılara kişisel bilgi formu, rol çatışması ve rol belirsizliği ölçeği ve değişime direnç ölçekleri uygulanmıştır. Elde edilen veriler SPSS paket programına girilerek, analizler bu program vasıtasıyla gerçekleşmiştir. Hipotezlerin sınanmasında; normallik analizi, tanımlayıcı analiz ve parametrik hipotez testlerinden Bağımsız örneklem T-testi ve One-way ANOVA analizi uygulanmıştır. İlişki düzeylerini belirlemek için Pearson Korelasyon Analizi tercih edilmiştir. İstatistiksel olarak p<0,05 istatistiksel olarak anlamlı kabul edilmiştir. Sonuç olarak; cinsiyet değişkenine göre rol çatışması, rol belirsizliği ve değişime direnme alt boyutlarında istatistiksel açıdan anlamlı farklılık olmadığı tespit edilmiştir. Medeni durum değişkenine göre ise rol çatışması düzeyinde ve değişime direnme alt boyutlarında istatistiksel açıdan anlamlı farklılık olmadığı ancak rol belirsizliği boyutunda istatistiksel açıdan anlamlı farklılık olduğu tespit edilmiştir. Katılımcıların yaşlarına göre rol çatışması, rol belirsizliği ve değişime direnme alt boyutu düzeyinde istatistiksel açıdan anlamlı farklılık olmadığı, tüm yaş gruplarında rol çatışması rol belirsizliği ve değişime direnç algısının aynı doğrultuda olduğu tespit edilmiştir. Eğitim durumlarına göre spor işletmesi çalışanlarının rol çatışması düzeyinde istatistiksel açıdan anlamlı farklılık olduğu tespit edilmiştir. Bu durumun lise ile lisansüstü eğitim düzeyi arasındaki farklılıktan kaynaklandığı görülmektedir. Rol belirsizliği ve değişime direnme alt boyutlarında ise istatistiksel açıdan anlamlı farklılık olmadığı tespit edilmiştir. Katılımcıların mesleki tecrübelerine göre rol çatışması ve rol belirsizliği düzeyinde anlamlı farklılık olduğu belirlenmiştir. Bu farklılığın rol çatışması düzeyinde 1-5 yıl ile 6-10 yıl, 1-5 yıl ile 16 yıl ve üzeri mesleki tecrübeleri arasındaki farktan, rol belirsizliğinde ise 11-15 yıl ile 1-5 yıl, 11- 15 yıl ile 16 yıl ve üzeri arasındaki farklılıktan kaynaklandığı görülmektedir. Mesleki tecrübe değişkenine göre değişime direnme alt boyutlarında herhangi bir farklılık olmadığı tespit edilmiştir. Spor işletmesi çalışanlarının görevlerine göre rol belirsizliği, değişime direnme bilişsel tepki, duygusal tepki alt boyutlarında yapılan istatistiksel analizler sonucunda, yönetici ile antrenör, antrenör ile memur arasında anlamlı farklılıklar olduğu belirlenmiştir. Rol çatışması ve değişime direnme davranışsal tepki alt boyutunda ise istatistiksel açıdan anlamlı farklılık olmadığı tespit edilmiştir. Spor işletmesi çalışanlarının rol çatışması ile değişime direnme alt boyutları arasında anlamlı bir ilişki tespit edilmemiştir. Ancak rol belirsizliği ile değişime direnme alt boyutlarından bilişsel tepki arasında (r=,143;p=,030) zayıf düzeyde pozitif yönde bir ilişki olduğu belirlenmiştir. Rol belirsizliği arttıkça bilişsel tepki artmaktadır. Örneklem grubunda bireyin yaptığı işin gerekliliği hakkında bilgi sahibi olmaması rol belirsizliğine yol açan örgütsel unsur olup, kişinin kendisine gönderilen rol davranışı, role yönelik algılarına yön veren kişisel özellikleri de rol belirsizliğine yol açan diğer bir etken olan kişisel unsurdur. Bu belirsizlikler doğrultusunda düşünülen değişim olgusu karşısında bireyde bilişsel olarak tepki oluşmaktadır. Bu tepki çalışanların değişim ile ilgili ne düşündükleri yönündedir. Düşünsel olarak değişimin gerekli olup olmadığını ya da fayda sağlayıp sağlayamayacağı şeklindeki sorulara yanıt aramak üzere ortaya çıkmaktadır. Bilişsel tepkinin ortaya çıkması duygusal ve davranışsal tepkinin temelini oluşturmaktadır.

The primary objective of this study is to assess the extent and nature of the association between role conflict, role ambiguity, and resistance to change among employees in the sports service industry. An additional objective of this study is to assess the extent of role conflict, role ambiguity, and resistance to change based on the demographic characteristics of the employees. The study was conducted using quantitative research methods, with a preference for the relational screening and causal comparison model. The study's sample comprises individuals employed in both public and private sports enterprises located in Istanbul. The sample comprises 230 participants who were selected using the convenience sampling method. The data collection for this study was facilitated through the utilisation of the Google Forms platform, which served as an online survey application. The participant was administered the Personal Information Form, Role Conflict and Role Ambiguity Scale, and Resistance to Change Scales. The acquired data were utilised in the SPSS software package, and the analyses were conducted using this programme. The application of independent sample t-test and one-way ANOVA analysis was employed in testing hypotheses, drawing upon distribution analysis, descriptive analysis, and parametric hypothesis tests. The Pearson correlation analysis was employed to ascertain the levels of correlation. In statistical analysis, a significance level of p<0.05 was conventionally regarded as statistically significant. Consequently, the analysis revealed that there was no statistically significant variation in the sub-dimensions of role conflict, role ambiguity, and resistance to change based on the gender variable. Based on the analysis of the marital status variable, it was found that there was no statistically significant variation in the levels of role conflict and resistance to change sub-dimensions. However, a statistically significant difference was observed in the dimension of role ambiguity. The analysis revealed that there was no statistically significant variation in the level of role conflict, role ambiguity, and resistance to change sub-dimensions based on the age of the participants. Moreover, the perception of role conflict, role ambiguity, and resistance to change exhibited a consistent pattern across all age groups. A statistically significant disparity in the degree of role conflict among sports business employees has been established based on their educational attainment. This phenomenon can be attributed to the disparity between secondary and postgraduate levels of education. The analysis revealed that there was no statistically significant disparity observed in the sub-dimensions of role ambiguity and resistance to change. A notable disparity in the degree of role conflict and role ambiguity was observed based on the professional experience of the participants. The observed variation can be attributed to the disparity between individuals with 1-5 years of experience and those with 6-10 years of experience, as well as between individuals with 1-5 years of experience and those with 16 years or more of experience, in terms of role conflict. Additionally, differences were noted between individuals with 11-15 years of experience and those with 1-5 years of experience, as well as between individuals with 11-15 years of experience and those with 16 years or more of experience, in relation to role ambiguity. The analysis revealed that there was no statistically significant variation in the sub-dimensions of resistance to change based on the variable of professional experience. The study has found that there exists a statistically significant disparity in the sub-dimensions of role ambiguity, resistance to change, cognitive response, and emotional response based on the responsibilities held by individuals working in the sports business industry. The observed discrepancy was attributed to the disparity in characteristics between the manager and the trainer, as well as between the trainer and the officer. The analysis revealed that there was no statistically significant disparity observed in the behavioural response sub-dimension concerning role conflict and resistance to change. The study found no significant correlation between role conflict and resistance to change subdimensions among employees in the sports business industry. However, a weak positive correlation was observed between role ambiguity and cognitive response, which is one of the sub-dimensions of resistance to change (r = .143, p = .030).