Araştırma Geliştirme Harcamalarının G-7 Ülkelerinin Gelişmişlik Düzeyine Etkilerinin İncelenmesi: Yeni Bir Karar Modeli

Abstract

Günümüzde ülkelerin gelişmişlik düzeyinin önde gelen göstergelerinden biri de inovasyon yeteneği yani yeni ürün geliştirme yeteneğidir. Böylece ülkeler küresel rekabet ortamında katma değeri ve toplumsal refahlarını artırmak için ürün ve teknoloji geliştirme yeteneklerini hızla geliştirmeye yönelmişlerdir. Ancak araştırma ve geliştirme (Ar-Ge) için yapılan harcamalar her zaman katma değer yaratan yeni ürünlerin üretilmesiyle sonuçlanamamaktadır. Maliyetin yüksek olmasına neden olduğu için özel sektör yatırım ve Ar-Ge harcamalarında çekingen davranabilmekte ve doğrudan görece düşük katma değere sahip kısa vadeli yatırımlar ve Ar-Ge harcamaları yapmaktadır. Bu koşullar altında ülkelerin yeni ve teknolojik ürünler üretebilmeleri, Ar-Ge maliyetlerini büyük ölçüde kamu otoritelerinin üstlenmesine bağlıdır. Ancak Ar-Ge harcamaları kamu bütçesine ağır bir yük getirmekte ve çok büyük miktarda kamu kaynağının harcanmasına neden olabilmektedir. Bu açıdan Ar-Ge harcamalarının ülkelerin bu konudaki hedeflerine olan etkilerinin gerçekçi bir bakış açısıyla ölçülmesi, analiz edilmesi ve değerlendirilmesi gerekmektedir. Bu nedenle, ülkelerin yeni ve teknolojik ürün üretme kabiliyetine ilişkin performanslarını kamu kaynak kullanımını dikkate alarak ölçmek için pratik, uygulanabilir ve iyi sonuçlar verebilecek bir metodolojik çerçeveye ihtiyaç duyulmaktadır. Ayrıca yazarlar tarafından yapılan kapsamlı bir ön araştırma sonucunda mevcut literatürde ciddi ve önemli boşluklar tespit edilmiştir. İlk olarak, yazarların bilgisine göre, ülkelerin Ar-Ge performanslarını ele alan çalışmaların sayısı dışında karşılaştırmalı analiz sağlayan bir çalışma yok denecek kadar azdır. Yakın çalışmaların çoğu bazı sınırlamaları ve yapısal sorunları olmasına rağmen Veri Zarflama yöntemi (VZA) yaklaşımını uygulamayı tercih etti ve sağlam bir metodolojik çerçeve önermediler. Ayrıca daha önce yapılan bu çalışmalarda kriterlerin nasıl belirlendiği hakkında bir bilgi bulunmamaktadır. Uygulanan model ve kriterlerin güvenilirliği konusunda şüphe uyandırmakta ve güvenilir bir değerlendirme ortamı sağlamamaktadır. Çalışmanın temel motivasyonu, bu boşlukları ve gereksinimleri göz önünde bulundurarak objektif ve sağlam bir entegre karar verme modeli önermektir. Ayrıca kamu otoritelerinde, kurumlarda ve bireylerde güçlü bir motivasyon vardır. Mevcut makale, kamu otoriteleri tarafından Ar-Ge harcamaları için elde edilen çıktıları analiz etmek için matematiksel bir operatör yardımıyla Entropi ve CRITIC teknikleri ile birleştirilmiş ağırlıklandırma sistemine dayalı EATWOS tekniğinin kullanılmasını önermektedir. Önerilen çerçeve, ülkelerin Ar-Ge harcamalarının ülkelerin yenilikçilik yeteneği üzerindeki etkilerine ilişkin performanslarını değerlendirmek için uygulandı ve önerilen modelin ve sonuçlarının geçerliliğini ve uygulanabilirliğini test etmek için kapsamlı bir duyarlılık analizi yapıldı. Duyarlılık analizinin sonuçları, önerilen Çok Kriterli Karar Verme (ÇKKV) çerçevesinin geçerliliğini ve uygulanabilirliğini onaylar.

Nowadays, one of the leading indicators of the countries’ development level is the ability of innovation, i.e. the ability to develop new products. Thus, countries have quickly tended to develop their product and technology development capabilities to increase added value and their social welfare in the global competitive environment. However, expenditures made for Research & Development (R&D) can not be resulted in producing new products creating added value at all times. Because it causes the high cost, the private sector may behave timidly to make investments and R&D expenditures, and they directly make short-term investments and R&D expenditures, which have relatively low added value. Under these circumstances, countries’ ability to produce new and technological products depends on bearing the R&D costs by public authorities on a vast scale. However, R&D expenditures are caused to be a heavy burden on the public budget and can cause the spending of a vast amount of public sources. In this respect, it is required to measure and analyze the impacts of R&D expenditures on countries’ targets on this issue from a realistic perspective and evaluate it. Hence, it is required a methodological frame practical, applicable, and able to give good results to measure the performance of the countries concerning the new and technological product producing ability by considering the public source usage. In addition, as a result of a comprehensive preliminary investigation performed by the authors, some severe and significant gaps in the existing literature have been noticed. First, according to the authors’ information, no study providing a comparative analysis besides the number of studies dealing with the countries’ R&D performances is scarce. Most of the closer works preferred to apply the DEA approach; though this technique has some limitations and structural problems, they did not propose a robust methodological frame. In addition, there is no information about how the criteria were determined in these previous studies. It causes to raise doubts about the reliability of the applied models and criteria, and it does not provide a reliable evaluation environment. The primary motivation of the work is to propose an objective and robust integrated decision-making model by keeping these gaps and requirements in mind. Also, there is a strong motivation in public authorities, institutions, and individuals. The current paper proposes using the EATWOS technique based on the weighting system combined with the Entropy and CRITIC techniques with the help of a mathematical operator to analyze the obtained outputs for R&D expenditures by public authorities. The proposed framework was applied to evaluate the countries’ performances regarding the impacts of R&D expenditures on countries’ innovation ability, and a comprehensive sensitivity analysis was performed to test the validation and applicability of the proposed model and its results. The results of the sensitivity analysis approve the validity and applicability of the proposed Multi-Criteria Decision Making (MCDM) framework.