Böbrek Nakli Yapılan Hastalarda Sosyo-Demografik ve Klinik Özelliklerin İmmünosupresif Uyumuna Etkisinin Değerlendirilmesi: Tek Merkezli Çalışma

Abstract

Amaç: Bu araştırmada böbrek nakli yapılan hastaların ilaç uyum oranlarını, sosyo-demografik ve klinik özelliklerin immünosupresif uyumuna etkisini değerlendirmek amaçlanmaktadır. Materyal ve Metot: Araştırma tek merkezli olarak kesitsel tanımlayıcı planlandı ve gerçekleştirildi. Araştırmaya organ nakli merkezinde son 6 yılda (2015-2021) böbrek nakli yapılan 210 hasta dahil edildi. Araştırmada veri toplama araçları olarak; “Hasta Bilgi Formu”, Böbrek Nakli Hastaları İçin İlaç İzlem Formu”, “İmmünosüpresif Tedaviye Uyum Ölçeği” kullanıldı. Bulgular: Çalışmaya alınan hastaların İmmünosüpresif Tedaviye Uyum Ölçeği toplam puanları ortalama 11,16±0,82 olarak bulundu ve %57,9’unun immünosupresif ilaç kullanımına çok iyi uyum gösterdiği belirlendi. Sosyodemografik özelliklerden evli, üniversite mezunu, yüksek gelire sahip olanlarda İmmünosüpresif Tedaviye Uyum Ölçeği toplam puanları yüksek bulundu. Klinik özelliklerden ise bir günde kullanılan ilaç adedi arttıkça katılımcıların İmmünosüpresif Tedaviye Uyum Ölçeği puanlarının azaldığı saptandı. İlaç kullanımına yönelik eğitim alanlarda, immünosupresif ilaçların yan etkileri olmayan katılımcılarda İmmünosüpresif Tedaviye Uyum Ölçeği toplam puanları daha yüksek bulundu. Sonuç: Böbrek nakli yapılan merkezlerde hastaların immünosupresif ilaç uyumlarının düzenli olarak kontrol edilmesi, uyumsuzluğa etki eden faktörlerin belirlenerek uyumu arttırıcı doğru yaklaşım yöntemlerinin geliştirilmesi, yaygınlaşması, süreklilik kazanması ve bunun hastane protokollerine eklenmesi gerektiğini düşünmekteyiz.

Objective: The aim of this study to assess the medication adherence rates of renal-transplant recipients and the effect of socio-demographic and clinical characteristics on immunosuppressive adherence. Materials and Methods: This study was designed as a single center, cross-sectional descriptive study. 210 patients who underwent kidney transplant in the last 6 years (2015-2021) at the organ transplant center were included in the study. Data collection tools included a “Patient Information Form,” “Drug Monitoring Form for Kidney Transplant Patients,” the “Immunosuppressive Therapy Adherence Scale”. Results: Immunosuppressive Therapy Adherence Scale mean scores of the patients was 11.6±0.82 and 57.9% of them were very good at adherence. Among the sociodemographic characteristics, those who were married, university graduates, and had high income had higher total Immunosuppressive Therapy Adherence Scale scores. As for the clinical features, it was determined that as the number of drugs used in a day increased, the participants' Immunosuppressive Therapy Adherence Scale scores decreased. The participants who received training on drug use and who did not have the side effects of immunosuppressive drugs had higher Immunosuppressive Therapy Adherence Scale total scores. Conclusion: We are of opinion kidney transplantation centers is performed, the adherence of patients with immunosuppressive agents should be regularly checked, the factors affecting non-adherence should be determined, and the correct approach methods should be developed, widespread, sustained, and added to hospital protocols.