Lakoff ve Johnson’ın Metafor Kuramı ve Eski Türkçe ile Orta Türkçede Birleşik Fiillerde Yük Metaforu

Abstract

G. Lakoff ve M. Johnson’ın metafor kuramı, metaforun yalnızca bir edebî sanat olmayıp algı ve davranışlar üzerinde etkisi olan bir psikolojik ve bilişsel mekanizma olduğunu göstermektedir. Bu çalışmanın ilk kısmında Lakoff ve Johnson’ın metafor kuramına değinilmekte, onların İngilizce için verdikleri bazı metafor örneklerinin Türkçedeki mukabillerinden bahsedilmektedir. Çalışmanın ikinci kısmında; Eski ve Orta Türkçede tüşür-, kir- kötür-, yüd-, tart-, çek- fiilleriyle kurulan birleşik fiillerde artzamanlı olarak yük metaforunun izi sürülmekte, çek- ve tart- fiilleriyle kurulan birleşik fiiller Farsça mukabilleriyle karşılaştırılmaktadır.

G. Lakoff’s and M. Johnson’s theory of metaphor demonstrates that metaphor is not an only figure of speech, also a psychological and cognitive mechanism has an impact on perception and behavior. In the first chapter of this study; Lakoff’s and Johnson’s theory of metaphor and Turkish equivalents of their metaphor examples which they gave for English are mentioned. In the second chapter of this study; burden metaphor is diachronically traced in compound verbs which are established with tüşür-, kir-, kötür-, yüd-, tart-, çek- in the Old and Middle Turkish and compound verbs which are established with çek-, tart- are compared with Persian equivalents.