‘Hürriyet’, ‘Sabah’ ve ‘Cumhuriyet’ Gazetelerinin Kahramanmaraş Depremi Sonrasında Bilişsel Yapı Bağlamında Karşılaştırılması

Abstract

İnsanların düşüncelerini ve duygularını ifade etmek için kullandıkları temel araç olan dil, iletişim kurmanın yanı sıra insanların düşünce süreçlerini de şekillendirmekte ve toplumsal etki oluşturmaktadır. Belirli bir konu ya da tartışma çerçevesinde kullanılan dil ise ‘söylem’ olarak ifade edilmektedir. Söylemin toplumsal etkisi, kullanılan dilin doğru veya yanlış algılanmasına, belirli bir toplumsal kesime yönelik olup olmamasına ve insanların düşüncelerini nasıl şekillendirdiğine bağlıdır. Bu açıdan kitle iletişim araçlarının en önemlilerinden biri olan gazeteler, toplumsal etki oluşumunda önemli bir rol oynamaktadır. Bu çalışmada, yayın politikaları farklı olan Hürriyet, Sabah ve Cumhuriyet gazetelerinin 6 Şubat 2023’te Kahramanmaraş merkezli yaşanan depremde gazetelerinin manşetlerinde gösterdikleri tavır ve duruşları değerlendirilmiştir. Nitel ve nicel yöntemli bir araştırma olan bu çalışmada Kahramanmaraş depremine yönelik haber ve yorumlar içerik analizi tekniği kullanılarak incelenmiştir. Edilen bulgular, toplumun birlik ve beraberlik içerisinde olması gereken zamanlar olarak değerlendirilen afet ve savaş hâli gibi durumlarda, gazetelerdeki ayrıştırıcı veya birleştirici dilin kullanımı da ortaya koymayı amaç edinmektedir.

Language, which is the basic tool people use to express their thoughts and feelings, shapes people’s thought processes as well as communication and creates social impact. The language used within the framework of a particular topic or discussion is referred to as ‘discourse’. The social impact of discourse depends on whether the language used is perceived correctly or incorrectly, whether it is directed towards a certain social segment, and how it shapes people’s thoughts. In this respect, newspapers play an important role in the formation of social influence. The aim of this study is to compare the attitudes of the national newspapers Hürriyet, Sabah and Cumhuriyet during the Kahramanmaraş-centered earthquake on February 6, 2023, and how they showed this stance in the headlines of their newspapers. The findings obtained in this study also reveal the use of divisive or unifying language in the newspapers in situations such as disaster and war, which are considered as the times when the society should be in unity and solidarity.