Çocuk gelişimi eğitimi alan ve almayan annelerin çocuk yetiştirme tutumlarının incelenmesi

Abstract

Annelik beraberinde birçok sorumluluğu, yeni rolleri ve bir değişim sürecini getiren kritik bir geçiş dönemidir. Annelik rolü ve buna bağlı olarak çocuk yetiştirme davranışları bazı faktörlerden etkilenebilmektedir. Bu faktörlerden birisi çocuk gelişimi ile ilgili bilgi durumu olarak değerlendirilebilir. Bu kapsamda bu araştırmanın amacı, çocuk gelişimi alanında lisans seviyesinde eğitim alan anneler ile çocuk gelişimi alanında eğitim almamış annelerin çocuk yetiştirme tutumlarının çeşitli demografik değişkenlere göre incelenerek, iki grup arasındaki benzerlikler ve farklılıkların ortaya konulmasıdır. Araştırmada, ölçüt örnekleme ve kartopu örnekleme yöntemi ile belirlenen 52 çocuk gelişimi alanında lisans seviyesinde eğitim alan anne ve 51 çocuk gelişimi alanında eğitim almayan anne olmak üzere toplam 103 anneye ulaşılmıştır. Araştırma verileri araştırmacı tarafından geliştirilen "Kişisel Bilgi Formu" ve Kılınç (2011) tarafından geliştirilen "Çocuk Yetiştirme Tutum Ölçeği" aracılığıyla toplanmıştır. Verilerin analizinde SPSS 21 Paket Programı kullanılmıştır. Verilerin normal dağılıma uygunluğu için çarpıklık ve basıklık değerleri dikkate alınmıştır. Verilerin dağılımı doğrultusunda parametrik ve parametrik olmayan istatistiksel analizler gerçekleştirilmiştir. Ayrıca verilerin güvenirliği bağlamında Croanbach Alpha İç Tutarlık Katsayısı ölçeklerin geneli ve alt boyutları için hesaplanmıştır. Verilerin analizinde, frekans, aritmetik ortalama, standart sapma, t-testi, Pearson Correlation testi, tek yönlü varyans analizi, Post-Hoc test istatistikleri testlerinden yararlanılmıştır. Sonuç olarak çocuk gelişimi alanında lisans seviyesinde eğitim alan anneler ile çocuk gelişimi alanında eğitim almamış annelerin çocuk yetiştirme tutumları arasında, çocuk gelişimi alanında lisans seviyesinde eğitim anneler lehine anlamlı bir ilişkinin olduğu görülmektedir. Tüm sosyo-demografik değişkenlere göre demokratik ve koruyucu tutum puanları çocuk gelişimi alanında lisans seviyesinde eğitim alan annelerde daha yüksek olurken, otoriter ve aşırı hoşgörülü tutum puanlarının ise çocuk gelişimi alanında eğitim almayan annelerde daha yüksek olduğu sonucuna ulaşılmıştır. Bu kapsamda genç annelerin daha ileri yaşlardaki annelere göre, bir çocuk sahibi annelerin birden fazla çocuk sahibi annelere göre, küçük çocuk sahibi annelerin büyük çocuk sahibi annelere göre, kız çocuk sahibi annelerin erkek çocuk sahibi annelere göre, şimdiki çocuğu üçüncü ve daha sonraki çocuğu olan annelerin şimdiki çocuğu bir veya ikinci çocuğu olan annelere göre, çocuğuna kendisi bakım veren annelerin çocuğuna bakımda destek alan annelere göre çocuk yetiştirme tutumlarının anlamlı seviyede farklılaştığı görülmektedir.

Motherhood is a critical transition period that brings with it many responsibilities, new roles and a process of change. The role of motherhood and, accordingly, child-rearing behaviors can be affected by some factors. One of these factors can be considered as the state of knowledge about child development. In this context, the aim of this study is to examine the child-rearing attitudes of mothers who received undergraduate education in the field of child development and mothers who did not receive undergraduate education in the field of child development, according to various demographic variables, and to reveal the similarities and differences between the two groups. In the study, a total of 103 mothers were reached, 52 of whom were educated at undergraduate level in the field of child development and 51 mothers who did not receive undergraduate education in the field of child development, determined by criterion sampling and snowball sampling method. Research data were collected through the "Personal Information Form" developed by the researcher and the "Child Raising Attitude Scale" developed by Kılınç (2011). SPSS 21 Package Program was used in the analysis of the data. Skewness and kurtosis values were taken into account for the data to be suitable for normal distribution. Parametric and non-parametric statistical analyzes were carried out in line with the distribution of the data. In addition, in the context of the reliability of the data, the Croanbach Alpha Internal Consistency Coefficient was calculated for the overall and sub-dimensions of the scales. In the analysis of the data, frequency, arithmetic mean, standard deviation, t-test, Pearson Correlation test, one-way analysis of variance, Post-Hoc test statistics tests were used. As a result, it is seen that there is a significant relationship between the child-rearing attitudes of mothers who received undergraduate education in the field of child development and those who did not receive undergraduate education in the field of child development, in favor of mothers who received undergraduate education in the field of child development. According to all socio-demographic variables, while democratic and protective attitude scores were higher in mothers who received undergraduate education in child development, it was concluded that authoritarian and overly tolerant attitude scores were higher in mothers who did not receive undergraduate education in child development. In this context it is seen that the child-rearing attitudes of young mothers compared to older mothers, mothers with one child compared to mothers with more than one child, mothers with young children compared to mothers with older children, mothers with daughters compared to mothers with sons, mothers with a third or subsequent child of their current child compared to mothers with one or a second child of their current child, mothers who take care of their children compared to mothers who take care of their children differ significantly.