Kişilerin elektronik sigara ve geleneksel sigara kullanma durumlarına göre kaygı, depresyon ve psikolojik sağlamlık düzeylerinin karşılaştırılması

Abstract

Bu çalışmada sadece geleneksel sigara kullanan, sadece elektronik sigara kullanan, hem geleneksel sigara hem de elektronik sigarayı kullanan, geleneksel sigara ve elektronik sigara maddelerinin hiçbirini kullanmayan katılımcıların kaygı, depresyon ve psikolojik sağlamlık düzeyleri karşılaştırılmıştır. Literatür incelendiğinde geleneksel sigara ile ilgili fazla sayıda çalışma olmasına rağmen elektronik sigaraya yönelik olarak yeterli sayıda çalışma bulunmamaktadır. Bu nedenle geleneksel sigaranın psikolojik etkileri ile elektronik sigaranın psikolojik etkileri arasındaki farkı daha iyi anlayabilmek için karşılaştırmalı bir araştırma yaparak literatüre katkı sağlamak amaçlanmıştır. Araştırmanın örneklemi Türkiye'de yaşayan, 18-65 yaş aralığında bulunan, 284'ü erkek, 254'ü kadın olmak üzere toplamda 538 katılımcıdan oluşmaktadır. Veriler anket yöntemiyle, çevrimiçi şekilde, toplanmıştır. Katılımcılar öncelikle "Katılımcılar İçin Bilgilendirilmiş Gönüllü Olur Formu"nu okuyarak araştırmaya katılım konusunda gönüllü olduklarını beyan etmişlerdir. Katılımcıların kişisel özelliklerine ek olarak geleneksel sigara, elektronik sigara kullanım özellikleri, geleneksel sigara ve elektronik sigara dışında kalan diğer tütün ürünlerini (nargile, puro, pipo, sarma tütün, maraş otu vb.) ve diğer maddeleri (esrar, bonzai, LSD vb.) kullanım özelliklerine yönelik bilgi edinmek amacıyla "Kişisel Bilgi Formu" kullanılmıştır. Katılımcıların kaygı düzeylerini belirlemek amacıyla "Beck Kaygı Ölçeği" kullanılmıştır. Katılımcıların depresyon düzeylerini belirlemek amacıyla "Beck Depresyon Envanteri" ve katılımcıların psikolojik sağlamlık düzeylerini belirlemek amacıyla da "Kısa Psikolojik Sağlamlık Ölçeği" araştırmada veri toplama aracı olarak kullanılmıştır. Araştırma verileri çeşitli istatistiksel yöntemler kullanılarak analiz edilmiştir. Verilerin analizinde SPSS (Statistical Pack age for Social Sciences) programı kullanılmıştır. Son 30 gün içerisindeki elektronik sigara-geleneksel sigara kullanım durumu ile "Kişisel Bilgi Formu"na verdikleri cevaplar arasındaki ilişki ve dağılımı belirlemede Ki-kare testi kullanılmıştır. Ölçekler arası ilişkiyi belirlemede ise Pearson korelasyon katsayıları hesaplanmıştır. Sadece elektronik sigara kullanım durumuyla diğer geleneksel sigara ve elektronik sigara kullanım durumları ikili gruplar haline ayrıldıktan sonra ölçek toplam puanları analize tek tek dahil edilmiştir. Sadece elektronik sigara kullanan gruptaki katılımcıların diğer gruplardaki katılımcılardan ayırt edilip edilemediğini incelemek için lojistik regresyon analizi gerçekleştirilmiştir. Araştırmanın sonucuna göre; sadece elektronik sigara kullanmayı tercih eden kişilerin kaygı ve depresyon düzeyi daha düşük, psikolojik sağlamlık düzeyi ise daha yüksektir. Buna ek olarak hem geleneksel sigara hem de elektronik sigara kullandığını ifade eden katılımcıların psikolojik sağlamlık düzeyinin daha düşük olduğu görülmüştür. Diğer yandan psikolojik sağlamlık düzeyi, sadece elektronik sigara kullanmayı tercih eden grupta yer alan katılımcıları, geleneksel sigara ve elektronik sigara maddelerinin hiçbirini kullanmamayı tercih eden katılımcılardan ayırt etmemektedir. Ayrıca psikolojik sağlamlık düzeyi, hem geleneksel sigara hem de elektronik sigara kullanmayı tercih eden grupta yer alan katılımcıları, geleneksel sigara ve elektronik sigara maddelerinin hiçbirini kullanmamayı tercih eden gruptaki katılımcılardan ayırt etmektedir. Bunun tersine psikolojik sağlamlık düzeyi, hem geleneksel sigara hem de elektronik sigara kullanmayı tercih eden grupta yer alan katılımcıları, sadece geleneksel sigara kullanmayı tercih eden katılımcılardan ayırt etmemektedir.

In this study, the anxiety, depression and psychological resilience levels of the participants who only use traditional cigarettes, only electronic cigarettes, use both traditional cigarettes and electronic cigarettes, and do not use any of the traditional cigarettes and electronic cigarettes were compared. When the literature is examined, although there are many studies on traditional cigarettes, there are not enough studies on electronic cigarettes. For this reason, it is aimed to contribute to the literature by conducting a comparative research in order to better understand the difference between the psychological effects of traditional cigarettes and the psychological effects of electronic cigarettes. The sample of the study consists of a total of 538 participants, 284 men and 254 women, living in Turkey, aged between 18-65. The data were collected online by survey method. Participants declared that they volunteered to participate in the research by first reading the "Informed Voluntary Consent Form for Participants". In addition to the personal characteristics of the participants, traditional cigarettes, electronic cigarette usage characteristics, traditional cigarettes and other tobacco products other than electronic cigarettes (hookah, cigars, pipes, rolled tobacco, maras grass, etc.) and other substances (marijuana, bonsai, LSD, etc.) "Personal Information Form" was used to obtain information about usage characteristics. "Beck Anxiety Scale" was used to determine the anxiety levels of the participants. The "Beck Depression Inventory" was used to determine the depression levels of the participants, and the "Brief Resilience Scale" was used as data collection tools to determine the participants' levels of resilience. Research data were analyzed using various statistical methods. SPSS (Statistical Pack age for Social Sciences) program was used in the analysis of the data. Chi-square test was used to determine the relationship and distribution between electronic cigarette-traditional cigarette use in the last 30 days and their responses to the "Personal Information Form". Pearson correlation coefficients were calculated to determine the relationship between the scales. After dividing only electronic cigarette use and other traditional cigarette and electronic cigarette use into pairs, the scale total scores were included in the analysis one by one. Logistic regression analysis was performed to examine whether participants in the electronic cigarette-only group could be distinguished from participants in the other groups. According to the results of the research; People who only prefer to use electronic cigarettes have lower levels of anxiety and depression, and higher levels of psychological resilience. In addition, it was observed that the psychological resilience level of the participants who stated that they used both traditional cigarettes and electronic cigarettes was lower. On the other hand, the level of resilience does not distinguish the participants in the group who prefer to use only electronic cigarettes from the participants who prefer not to use any of the traditional cigarettes and electronic cigarettes, Moreover the level of psychological resilience distinguishes the participants in the group who prefer to use both traditional cigarettes and electronic cigarettes from the participants in the group who prefer not to use any of the traditional cigarettes and electronic cigarettes. On the contrary, the level of resilience does not distinguish the participants in the group who prefer to use both traditional cigarettes and electronic cigarettes from the participants who prefer to use only traditional cigarettes.