Klinik psikologların zihinselliği; Anne baba tutumları, psikolojik zihinlilik ve empati düzeyi arasındaki ilişki

Abstract

Çalışmanın amacı klinik psikologların anne baba tutumu, psikolojik zihinlilik ve empati düzeyleri arasındaki ilişkinin incelenmesidir. Bu araştırmanın örneklem grubunu Türkiye'de yaşayan, en az 1 yıl mesleki deneyimi olan ve en az 10 danışan takip etmekte olan 150 klinik psikolog (24-49 yaş aralığında; 100 kadın, 50 erkek) oluşturmaktadır. Araştırma verileri; Psikolojik Zihinliliğin Dengelenmiş Dizini, Empati Ölçeği, Ana Babaya Bağlanma Ölçeği ve araştırmacı tarafından hazırlanmış Sosyodemografik Veri Formu kullanılarak elde edilmiştir. Araştırma sonuçlarında, kadın katılımcıların psikolojik zihinlilik puanı erkek katılımcıların puanından anlamlı düzeyde yüksek bulunmuştur (p<.05). Psikolojik zihinlilik düzeyi yaşa göre anlamlı bir farklılık göstermemektedir (p>.05). Klinik psikologların psikolojik zihinlilik puanı ile mesleki deneyimi arasında anlamlı bir fark bulunamamıştır (p>.05). Her ne kadar toplam psikolojik zihinlilik puanları arasında bir fark saptanmasa da psikolojik zihinliliğin ilgi ve içgörü boyutlarında yaş ve mesleki deneyimle bir artış göze çarpmaktadır. Klinik psikologların psikolojik zihinlilik düzeyi ile empati düzeyi arasında pozitif yönde ve orta düzeyde anlamlı bir ilişki bulunmuştur (r=.475**). Klinik psikologların psikolojik zihinlilik düzeyi ile kendisinin terapi alma durumu karşılaştırıldığında; Terapi alan klinik psikologların puanı terapi almayan klinik psikologlardan anlamlı düzeyde yüksek bulunmuştur (p<.05). Klinik psikologların empati düzeyleri cinsiyete göre karşılaştırıldığında toplam puana göre kadınların puanı erkeklerin puanından anlamlı düzeyde yüksek bulunmuştur (p<.05). Fakat empatik ilgi/sempati boyutunda cinsiyete göre anlamlı fark bulunamamıştır (p>.05). Klinik psikologların empati düzeyleri yaş grubuna göre karşılaştırıldığında toplam puan ile bilişsel empati, empatik ilgi/sempati ve sosyal yeti boyutlarında anlamlı fark bulunamamıştır (p>.05). Ancak emosyonel yanıt boyutunda 24-29 yaş grubunda yer alan katılımcıların puanı 40-99 yaş grubunda yer alan katılımcıların puanından anlamlı düzeyde yüksek bulunmuştur. Klinik psikologların empati düzeyi ile mesleki deneyimi arasında toplam puan ile bilişsel empati, empatik ilgi/sempati ve sosyal yeti boyutlarında anlamlı fark bulunamamıştır (p>.05) Ancak emosyonel yanıt boyutunda 1-5 yıl ve 5-10 yıl mesleki deneyimi olan katılımcıların puanı 10 yıl ve üzerinde mesleki deneyimi bulunan katılımcıların puanından anlamlı düzeyde yüksek bulunmuştur. Klinik psikologların empati düzeyi ile terapi alma durumu arasında toplam puan ile bilişsel empati ve sosyal yeti boyutlarında anlamlı bir farklılık bulunamamıştır (p>.05). Ancak empatik ilgi/sempati boyutunda terapi almayan katılımcılar; emosyonel yanıt boyutunda ise terapi alan katılımcılar lehine anlamlı fark bulunmuştur (p<.05). Klinik psikologların anne baba tutumuna ait toplam puanları ve alt boyutlarının psikolojik zihinlilik düzeyi ile pozitif yönde ve anlamlı düzeyde ilişkisi olduğu tespit edilmiştir (p<.05) [Anne Tutumu (Toplam): (r=.361**); Anne İlgi: (r=.346**); Anne Aşırı Koruyuculuk: (r=.249**); Baba Tutumu (Toplam): (r=.458**); Baba İlgi: (r=.451**); Baba Aşırı Koruyuculuk: (r=.191*)]. Klinik psikologların anne ve baba tutumuna ait toplam puan, anne ilgi ve baba ilgi, boyutlarının empati düzeyi ile arasında pozitif yönde ve anlamlı düzeyde ilişkisi olduğu tespit edilmiştir (p<.05). Ancak anne aşırı koruyuculuk ile baba aşırı koruyuculuk boyutlarının empati düzeyi ile arasında anlamlı bir ilişki bulunamamıştır (p<.05) [Anne Tutumu (Toplam): (r=.282**); Anne İlgi: (r=.376**); Anne Aşırı Koruyuculuk: (r=-.047); Baba Tutumu (Toplam): (r=.358**); Baba İlgi: (r=.430**); Baba Aşırı Koruyuculuk: (r=-.073)]. Klinik psikologların psikolojik zihinlilik düzeyi ile empati düzeyi arasında ise pozitif yönde ve orta düzeyde anlamlı ilişki bulunmuştur [(p<.05)(r=.475**)]. Bu sonuçlara göre klinik psikolog örnekleminde olumlu anne baba tutumları ile psikolojik zihinlilik ve empati düzeyi arasında anlamlı bir ilişki olduğu söylenebilir.

The aim of the study is to examine the relationship between parental attitude, psychological mindedness and empathy levels of clinical psychologists. The sample group of this study consists of 150 clinical psychologists (between the ages of 24-49; 100 female, 50 male) living in Turkey, with at least 1 year of professional experience and following at least 10 clients. The research data was obtained by using the Balanced Index of Psychological Mindedness, Empathy Scale, Parental Attachment Scale and the Sociodemographic Data Form prepared by the researcher. In the results of the study, the psychological mindedness score of female participants was found to be significantly higher than the score of male participants (p<.05). The level of psychological mindedness does not show a significant difference with regards to age (p>.05). There was no significant difference between the psychological mindedness score of clinical psychologists with regards to their professional experience (p>.05). Although there is no difference between the total psychological mindedness scores, there is an increase in the interest and insight dimensions of psychological mindedness with regards to age and professional experience. The psychological mindedness level of clinical psychologists who received therapy was found to be significantly higher than clinical psychologists who did not receive therapy (p<.05). When the psychological mindedness level of clinical psychologists was compared with their therapy receipt status; the score of clinical psychologists who received therapy was found to be significantly higher than clinical psychologists who did not receive therapy (p<.05). When the empathy levels of clinical psychologists were compared according to gender, the total score of women was significantly higher than the score of men (p<.05). However, no significant difference was found in the empathic interest/sympathy dimension with regards to gender (p>.05). When the empathy levels of clinical psychologists were compared according to age group, no significant difference was found in total score and cognitive empathy, empathic interest/sympathy and with regards to social competence dimensions (p>.05). However, in the emotional response dimension, the score of the participants in the 24-29 age group was significantly higher than the score of the participants in the 40-49 age group. There was no significant difference between the empathy level of clinical psychologists and with regards to their professional experience in the total score and in the dimensions of cognitive empathy, empathic interest/sympathy and social competence (p>.05). However, in the emotional response dimension, the score of the participants with 1-5 years and 5-10 years of professional experience was significantly higher than the score of the participants with 10 years or more of professional experience. There was no significant difference between the empathy level of clinical psychologists with regards to the presence of personal therapy in total score, cognitive empathy and social competence dimensions (p>.05). However, a significant difference was found in favor of the participants who did not receive therapy in the empathic interest/sympathy dimension and in favor of the participants who received therapy in the emotional response dimension (p<.05). It was found that the total scores and sub-dimensions of clinical psychologists' parental attitude had a positive and significant relationship with the level of psychological mentality (p<.05) [Maternal Attitude (Total): (r=.361*); Maternal Care (r=.346); Maternal Overprotectiveness: (r=.249); Paternal Attitude (Total): (r=.458); Paternal Care: (r=.451); Paternal Overprotectiveness: (r=.191)]. It was determined that clinical psychologists' total score of mother and father attitude, maternal care and paternal care dimensions had a positive and significant relationship with empathy level (p<.05). However, no significant relationship was found between the dimensions of maternal overprotectiveness and paternal overprotectiveness and empathy level (p<.05) [Maternal Attitude (Total): (r=.282*); Maternal Care: (r=.376); Maternal Overprotectiveness: (r=-.047); Paternal Attitude (Total): (r=.358); Paternal Care: (r=.430*); Paternal Overprotectiveness: (r=-.073)]. A positive and moderately significant relationship was found between the level of psychological mindedness and empathy level of clinical psychologists [(p<.05)(r=.475**)]. According to these results, it can be said that there is a significant relationship between positive parental attitudes, psychological mindedness and empathy level in the clinical psychologist sample.