Üçgen Alan Değişimi Yönteminin Deprem Ön Kestiriminde Kullanılabilirliği: 23.10.2011-13:41 Mw=7.2 Van Depremi Örneği

Abstract

Plaka tektoniği nedeniyle meydana gelen depremler beklenmeyen olaylardır. Depremler, öncesinde hareket, eğilme, gerilme, elektromanyetik dalga emisyonu gibi stres nedeniyle yerüstü veya yeraltında meydana gelen bazı öncü işaretler verirler. Bunlar çeşitli metotlarla algılanırlar. Fakat bu işaretler her zaman depremlerle ilişkilendirilemez. Bu nedenle bilim adamları daha fazla nicelik araştırarak deprem tahminini iyileştirmeye çalışmaktadırlar. Özellikle son yıllarda bu konuda anlamlı sonuçlar elde edilmiştir. Üzerinde fazla tartışılmamasına rağmen en iyi metotlardan biri, eğer deprem dışmerkezi etrafında sabit GPS referans istasyonları varsa, bu istasyonlar arasında oluşturulacak üçgenlerin alanlarında bir değişim olup olmadığının araştırılmasıdır. Yöntem, bu araştırmada, 23 Ekim 2011 – 13:41’de 7.2 M büyüklüğünde meydana gelen Van depremi öncesi ve deprem anındaki zemin hareketlerini incelemede kullanılmıştır. Bu amaçla, sürekli gözlem yapabilen sabit GPS referans istasyonları ağı (TUSAGA-Aktif, Continuously Operating Reference Station-CORSTR) verisinden yararlanılmıştır. Van depreminin oluştuğu fay düzleminin her iki yanında yer alan yakın plandaki 14 istasyon verisi ele alınmış ve günlük hareket vektörleri incelenmiştir. İstasyonlar arası uzaklıkların değişimi ile bunların oluşturduğu üçgen alanlarındaki günlük değişim oranları hesaplanmıştır. Elde edilen sonuçlar deprem öncesi yer değiştirmede anomalilerin yakalandığı, bunların depremin öncü işaretleri olabileceği, ancak esas yer değiştirmenin deprem esnasında olduğunu göstermektedir. Ardından, bu çözümler deprem öncesi sismik veri ile karşılaştırılmıştır. Sismik verisine göre deprem öncesinde büyüklüğü 2≤M≤4 arasında olan birçok minör depremin meydana geldiği, bu depremlerin CORS verisinden elde edilen üçgenlerin günlük alan değişim oranlarıyla uyumlu olduğu görülmüştür.

Earthquakes caused by plate tectonics are unexpected events. Earthquakes give some precursor signals that occur above ground or underground due to stress such as movement, bending, stress, electromagnetic wave emission. They are detected by various methods. But these signs can not be always associated with earthquakes. Therefore, scientists are trying to improve the earthquake prediction by searching for more quantity. Significant results have been obtained especially in recent years. Although not discussed much, one of the best methods is to investigate if there is a changing in the area of triangles to be created between these stations if there are fixed GPS reference stations around the earthquake epicenter. In this research, this method has been used to investigate the ground movements before and during the Van earthquake which occured 7.2 M magnitude at 13:41 on 23rd October 2011. For this purpose, the data of Continuously Operating Reference Station (CORSTR) was used. The data of 14 stations in the near plan located on both sides of the fault plane where the Van earthquake occurred has been taken into consideration and daily motion vectors have been examined. The variation of the distances between the stations and the daily change rates in the triangular areas formed by them have been calculated. The results show that pre-earthquake displacement anomalies heve been detected and these may be the precursor signs of the earthquake, but it has also seen that the biggest displacement was during the earthquake. Then, these solutions have been compared with the seismic data that belong before the earthquake. According to the seismic data, many minor earthquakes with magnitudes between 2≤M≤4 occurred before the earthquake, and this case is absolutely coherent with the daily area change rates of the triangles which have been obtained from CORS data.