İstanbul Gelişim Üniversitesi Mühendislik ve Mimarlık Fakültesi: Bülten (Ağustos 2023)

Abstract

MADDENİN PLAZMA HALİ VE BAZI TEMEL UYGULAMALARI

Plazma kelimesi bazen tıbbi bir terim, bazen çocukların oynadıkları oyuncak ismi, bazen modern televizyon teknolojisinde bir ifade vb. olarak karşımıza çıkmasına rağmen aslında özellikle fizik alanında maddenin 4. hali olarak tarif edilen çok önemli bir bilimsel kavramı anlatmaktadır. Plazmayı çok basit bir şekilde tarif etmek gerekirse iyonlaşmış gaz olarak tarif etmek mümkündür. Görünen evrenin neredeyse tamamının (%99.9'undan fazlasının) plazma halinde olduğu tahmin edilmektedir. Bu noktadan bakıldığında bile aslında ne kadar önemli ve bu özelliği itibariyle bile birçok bilim alanını yakından ilgilendirebilecek multidisipliner bir konu olduğu anlaşılabilir. Güneş, şimşekler, Kuzey ışıkları denilen ve görsel bir şölen olarak izlenebilen aydınlanmalar doğal plazmalara örnektirler. Özellikle astrofizikçiler evrenin neredeyse tamamının plazma olduğunu belirterek plazmanın davranışlarını öğrenmenin aslında astrofiziği de öğrenmek anlamına gelebileceğini öngörmektedirler. Yukarıda sözü edilen doğal plazmalara ek olarak yapay yani laboratuvar ortamında diyebileceğimiz ortamlarda da plazmalar üretilebilmektedir.