Bağlam Çöküşü: Sosyal Psikoloji ve Yeni Medya Perspektifleri

Abstract

Kitle iletişim araçlarının kullanımı ve yaygınlaşması insanlar arasındaki iletişimi değiştirip dönüştürmüştür. Sosyal medya kullanımı, bireylerin gayri resmi etkileşimlerinin yanı sıra kurumsal yapıları ve profesyonel rutinleri de etkileyerek günlük yaşamın mekaniklerine derinlemesine nüfuz etmektedir. Sosyal medya platformlarının yaygınlaşması ve kullanımının giderek artmasıyla birlikte, birey ve toplum üzerindeki etkileri de önemli bir araştırma zemini oluşturmuştur. Bu etkilerden biri olarak ele alınabilecek olan bağlam çöküşü kavramı, günlük yaşam içerisinde yüzyüze sosyal ilişkilerde önemli bir belirleyici olan farklı bağlamların sanal dünyada bir araya gelerek birbirinin üzerine çöküşünü ifade etmektedir. Sosyal medya platformlarının herkese açık olması ve fiziki mekanlarda farklı bağlamlarda karşılaşılan, etkileşime girilen kişilerin hepsini aynı yere taşıması bir bağlam çökmesine sebep olmaktadır. Farklı bağlamların birbirinin üzerine çöktüğü sosyal medya, bireylerin benlik sunumu pratiklerini karmaşık hale getirerek referans noktalarını ortadan kaldırmaktadır. Bu çalışmanın amacı, bağlam çöküşü kavramının kuramsal temellerini irdelemek ve ardından söz konusu kavramı sosyal psikoloji ve yeni medya disiplinleri çerçevesinde ele alarak çok disiplinli bir bakış açısı sunmaktır. Çalışmanın amacı doğrultusunda öncelikle söz konusu disiplinler çerçevesinde günlük yaşam pratiklerinde bağlamın yeri ve önemi üzerinde durulmuştur. Ardından bağlam çöküşü kavramına yönelik kuramsal tartışmalar ve görgül araştırmalar derlenmiştir. Son olarak ise, bağlam çöküşü kavramının toplumsal cinsiyet rolleri ile ilişkisi ve COVID-19 pandemi sürecinin bağlam çöküşü üzerindeki etkileri tartışılmıştır.

The communication between individuals has been changed and transformed by the use and popularization of mass media. The use of social media profoundly influences the mechanics of daily life by affecting the informal interactions of individuals, as well as institutional structures and professional routines. With the widespread and increasing use of social media platforms, the effects of these platforms on individuals and society have also formed a vital research ground. The concept of context collapse can be considered one of these effects and refers to the fact that different contexts, which are an essential determinant in face-to-face social relations, collapse in virtual space. Social media platforms are open to anyone and transfer communications in different contexts in physical places into one single space. That fact causes a context collapse. Social media, where different contexts collapse on each other, remove the reference points of individuals by making their self-presentation practices more complex. This study aims to discuss the theoretical foundations of the context collapse and present a multi-disciplinary perspective by addressing social psychology and new media disciplines. For this purpose, first, the importance of context in daily life practices was emphasized within the framework of these disciplines. Afterward, theoretical debates and empirical studies on context collapse have been reviewed. Finally, the relationships between the context collapse and gender roles and the effects of the COVID-19 pandemic are discussed.