Havayolu İşletmelerinin Covid-19 Öncesi ve Covid-19 Sürecindeki Finansal Performanslarının TOPSIS Yöntemi ile Değerlendirilmesi

Abstract

Amaç – Bu çalışmanın amacı, Avrupa’da lider konumda olan havayolu işletmelerinin Covid-19 öncesi ve Covid-19 sürecindeki finansal performanslarının kıyaslanarak değerlendirilmesidir. Yöntem – Çalışmada, 2019 yılında yolcu sayısı açısından Avrupa’da ilk 10’da yer alan 7 havayolu işletmesinin 2019 yılının ikinci çeyreği, 2019 yılının dördüncü çeyreği ve 2020 yılının ikinci çeyreğindeki finansal performansları dikkate alınmıştır. Performans değerlendirilmesinde kullanılmak üzere, havayolu işletmelerinin yayınladığı finansal raporlardan elde edilen veriler aracılığıyla hesaplanan, literatürde sıklıkla kullanılan finansal oranlar, her bir dönem ve her bir işletme için hesaplanmıştır. Daha sonra, elde edilen finansal oranlar yardımıyla TOPSIS (Technique for Order Preference by Similarity to Ideal Solution) yöntemi kullanılarak havayolu işletmelerinin her bir dönem için finansal performansları analiz edilmiştir. Bulgular – TOPSIS analizi sonucunda elde edilen bulgulara göre, havayolu işletmelerinin 2019 yılının ikinci çeyreğindeki finansal performansları sırasıyla; Pegasus Havayolları (PGS), International Airlines Group (IAG), Aeroflot Havayolları (AFL), Norwegian Havayolları (NAX), Air France-KLM Grup (AFRKLM), Türk Havayolları (THY) ve Lufthansa Havayolları (DLH) olarak gerçekleşmiştir. 2019 yılının dördüncü çeyreğinde havayolu işletmelerinin finansal performansları sırasıyla; AFR-KLM, DLH, AFL, THY, IAG, PGS ve NAX olarak tespit edilmiştir. 2020'nin ikinci çeyreğine bakıldığında ise finansal performans sıralaması; NAX, PGS, THY, AFL, AFR-KLM, IAG ve DLH olarak tespit edilmiştir. Tartışma – Çalışma sonucunda havayolu işletmelerinin finansal performanslarının değerlendirilen üç dönem için farklılık gösterdiği tespit edilmiştir.

Purpose – The purpose of this study is to compare and evaluate the financial performances of the leading airline companies in Europe before and during the Covid-19 process. Design/methodology/approach – In the study, the financial performances of 7 airline companies in the top 10 in Europe in terms of number of passengers in 2019, the second quarter of 2019, the fourth quarter of 2019 and the second quarter of 2020 were taken into consideration. Financial ratios, which are frequently used in the literature, calculated through the data obtained from the financial reports published by airline companies to be used in performance evaluation, are calculated for each period and each airline. Then, with the help of the obtained financial ratios, the financial performances of airline companies for each period were analyzed using the TOPSIS (Technique for Order Preference by Similarity to Ideal Solution) method. Findings – According to the findings obtained as a result of the TOPSIS analysis, the financial performances of airline companies in the second quarter of 2019, respectively; Pegasus Airlines (PGS), International Airlines Group (IAG), Aeroflot Airlines (AFL), Norwegian Airlines (NAX), Air France-KLM Group (AFR-KLM), Turkish Airlines (THY) and Lufthansa Airlines (DLH). In the fourth quarter of 2019, the financial performances of airline companies, respectively; AFR-KLM, DLH, AFL, THY, IAG, PGS and NAX. In the second quarter of 2020, the financial performance ranking; NAX, PGS, THY, AFL, AFR-KLM, IAG and DLH. Discussion – As a result of the study, it was seen that the financial performances of airline companies differed for the three periods evaluated.