BİST Sınai ve BİST Mali Endeksi ile CDS, Faiz, Döviz Kuru, Toplam Krediler ve COVİD-19 Arasındaki Dinamik İlişki

Abstract

Hisse senedi piyasaları çok sayıda ölçülebilen ve ölçülemeyen faktörün fiyatlar üzerinde etkili olduğu oldukça dinamik bir yapıya sahiptir. Bu değişkenlerin hangilerinin, hangi dönemlerde ve ne kadar etkili olduğu çok sayıda çalışmaya konu olmaktadır. Daha önce analiz edilen değişkenlerin dışında, 2020 yılından itibaren ortaya çıkan COVİD-19 pandemisinin, yeni bir değişken olarak hisse senedi piyasalarında önemli yapısal dönüşümler ortaya çıkardığı tahmin edilmektedir. Bu çerçevede, çalışmada CDS primleri, tahvil faizleri, döviz kuru, toplam krediler ve pandeminin Borsa İstanbul hisse senetleri piyasasının iki grubundan oluşan BİST Sınai Endeksi ve BİST Mali Endeksi üzerindeki etkilerinin ampirik olarak test edilmesi amaçlanmaktadır. Çalışmanın yöntemi olarak, sınır testi ve ARDL yaklaşımı benimsenmiştir ve analizler Ocak 2010-Haziran 2021 dönemini kapsamaktadır. Analiz sonuçlarına göre, uzun dönemde BİST Sınai ve BİST Mali Endeksleri üzerinde CDS primi ve tahvil faizleri negatif, döviz kuru ve toplam krediler pozitif yönde bir etkiye sahiptir. Ayrıca COVİD-19 pandemisi iki endeksi de kısa dönemde negatif, uzun dönemde pozitif etkilemiştir.

Stock markets have a very dynamic structure in which a large number of measurable and unmeasurable variables affect prices. It has been the subject of many studies that which of these variables are effective in which periods and how much they affect. Apart from the previously analysed variables, the possibility that the COVID-19 pandemic, which has emerged since 2020, has brought about important structural transformations in the stock markets as a new variable is also emphasized in this study. In this context, it is aimed to empirically test the effects of CDS premiums, bond interests, exchange rates, total loans and the pandemic on the BIST Industrial Index and BIST Financial Index, which consist of two groups of the Borsa Istanbul stock market. The bound test and ARDL approach is used as the empirical methodology, and the analyses include the period between January 2010 to June 2021. According to the results of the analysis, CDS premium and bond rates have a negative effect on BIST Industrial and BIST Financial Indices in the long term, while the exchange rate and total loans have a positive effect. In addition, the COVID-19 pandemic negatively affected both indices in the short term and positively in the long term.