Para Politikası Uygulamalarının Ekonomik Büyüme Üzerindeki Uzun Dönem Etkisinin Vektör Otoregresif Modeli ile Analizi: 2006-2021 Dönemi Türkiye Örneği

Abstract

Bu çalışmanın amacı Türkiye ekonomisi özelinde önemli bir tartışma konusu olan para politikası ve para politikası araçlarının uzun dönem ekonomik büyüme üzerindeki etkisini ölçmektir. Olumlu ya da olumsuz etkileri kısa dönemde çok kolay gözlemlenebilen para politikalarının uzun dönem etkilerini gözlemlemek oldukça güçtür. Dolayısıyla kullanılan para politikasının uygunluğunun tespiti aşamasında bu uzun dönem etkileri izlemek elzemdir. Bu çalışma kapsamında çeyrek frekanslı veriler kullanılarak 2006:Q1-2021:Q4 dönemini kapsayan ekonometrik analiz sonucunda elde edilen bulgular, kullanılan para politikalarının ekonomik büyüme üzerinde Johansen eşbütünleşme analizine göre uzun dönemde bir ilişkinin olduğunu göstermektedir. Analizin sonuçlarına göre GSYİH değişkeninin uzun dönemde para politikası araçlarından sadece M3 para arzından etkilendiği ortaya çıkmıştır. Para arzının genişletilmesi milli gelir üzerinde pozitif bir etkiye neden olmaktadır. Faiz ve ABD Doları Cinsi Döviz Alış Değeri değişkenleri ise istatistiksel olarak anlamlı bulunmamıştır. Uzun dönemde işgücü oranı ve brüt sabit sermaye oluşumu değişkenlerinin GSYİH değişkeni ile ilişkisi pozitif ve istatistiksel olarak anlamlıdır ve büyüme literatürünü desteklemektedir. Çalışma ortaya koyduğu sonuçlar açısından literatüre katkı sağlayacaktır.

The aim of this study is to measure the effect of monetary policy and monetary policy instruments, which are an important topic of discussion in the Turkish economy, on long-term economic growth. It is very difficult to observe the long-term effects of monetary policies, whose positive or negative effects can be observed very easily in the short term. Therefore, it is essential to monitor these longterm effects at the stage of determining the appropriateness of the monetary policy used. The findings obtained as a result of the econometric analysis covering the period 2006: Q1-2021:Q4 using quarterly frequency data within the scope of this study show that the monetary policy used has a long-term relationship on economic growth according to the Johansen cointegration analysis. According to the results of the analysis, it has been revealed that the GDP variable is only affected by the M3 money supply, one of the monetary policy instruments in the long run. The expansion of the money supply has a positive effect on national income. The variables of Interest and US Dollar Foreign Exchange Purchase Value were not found statistically significant. In the long run, the relationship between the labor force rate and gross fixed capital formation variables with the GDP variable is positive and statistically significant and supports the growth literature. The study will contribute to the literature in terms of its results.