Başka Bir Sinema Deneyimi: “Başka Sinema” Seyircilerine Yönelik Bir Alan Araştırması

Abstract

Bu çalışma, sanat sineması seyircisi olarak kodlanan “Başka Sinema” seyircisinin deneyimlerine odaklanmıştır. Pierre Bourdieu sosyolojisinin habitus, alan, kültürel sermaye ve oyun kavramları çalışmanın kuramsal çerçevesini oluşturmakta ve bu çerçeve Başka Sinema seyircilerinin deneyimlerinin analizinde ufuk açıcı bir tartışma alanı sağlamaktadır. Bourdieu, “beğeni”lerin birleştirici bir “alan” yarattığına vurgular ve benzer “habitus”a sahip eyleyicilerin ortak pratikler gerçekleştirdiğini ifade eder. Bu bağlamda, bir sanat sineması seyircisi olarak ortak bir alanda bir araya gelen “Başka Sinema” seyircilerinin seyir deneyimlerinde bir ortaklık olup olmadığı bu çalışmanın temel sorunsalını oluşturmaktadır. Mülakat ve katılımlı gözlem yöntemi ile elde edilen veriler tematik analiz yöntemi ile oluşturulmuş dört başlık altında incelenmiştir. Elde edilen verilerin analizinde habitus, alan, kültürel sermaye ve oyun kavramlarının Başka Sinema alanında nasıl yer bulduğuna bakılmış ve ortaya çıkan temalar bu kavramlar çerçevesinde oluşturulmuştur. Yarı yapılandırılmış görüşme formu ile yirmi kişiyle yapılmış mülakatlar sonucunda elde edilen verilerde seyircilerin kültürel sermaye edinmeleri noktasında ‘miras edinilmiş kültürel sermaye’ye rastlanmamıştır. Bu bağlamda, Bourdieu çerçevesinden farklı bulgular ortaya çıkmıştır. Ancak eyleyicilerin pratikleri noktasında bireysel pratiklerin birleşerek kitlesel bir ortaklık yarattığı sonucuna varılarak kuramsal çerçeve ile uyumluluk sağlanmıştır.

This study focuses on the experiences of “Başka Sinema” audiences, coded as an arthouse cinema audience. Pierre Bourdieu’s concepts of habitus, field, cultural capital, and game constitute the theoretical framework of the study. This framework provides an intriguing area of discussion in the analysis of the experiences of “Başka Sinema” audiences. Bourdieu emphasizes that “tastes” create a unifying “field” and states that agents with a similar “habitus” perform common practices. In this context, this study’s main problematic is whether there are partnerships in the viewing experiences of “Başka Sinema” audiences, audiences who come together in a common field as an arthouse cinema audience. The study’s data were obtained through semi-structured interviews with twenty people and participant observation. Analyzing these data under four headings derived through thematic analysis, the study examines the relationship between habitus, field, cultural capital, and game in the field of “Başka Sinema.” Unlike what might be expected from Bourdieu’s framework, it finds that “inherited cultural capital” plays little role in the audience’s acquisition of cultural capital. Nevertheless, it concludes that the theoretical framework is still applicable and that the practices of individual agents combine to create a mass partnership.