Güreş sporunun gelişimi ve toplumsal algıda güreşin yeri

Abstract

Bu çalışma, güreşin tarihsel, sosyal, siyasal izlerini sürmek ve ülkemizde bu branşın hangi aşamada olduğunu incelemek üzere yapılmıştır. Başlangıçta spor tarihi ve spor algısının tarihsel örnekleri üzerinde durulmuş, Türklerin hangi sporları, ne amaçlarla yaptığı incelenmiştir. Sporla insan bedeni arasındaki ilişkiyi ortaya koyabilmek için felsefi bağlama beden ile spor arasındaki ilişki çalışmaya dâhil edilmiş, güreş ve beden bu bölümde ele alınmıştır. Sonrasında güreş en geniş tanımı ile konu edilmiştir. Güreşin tarihi, güreşin medeniyetlerle olan ilişkisi, güreşin yayıldığı coğrafyalar incelenmeye çalışılmıştır. Bu inceleme yapılırken, akademik çalışmalar, tarihi belgeler ve arkeolojik buluntuların izleri sürülmüş, tarihi ve edebi metinlerde güreşin nasıl yer aldığı tespit edilmiştir. Türklerin bu spora yönelik ilgileri çalışma kapsamı içinde değerlendirilirken, aynı zamanda Anadolu'nun geleneksel güreş türleri ve tarihi yapısı ve yarattığı kültürel değerler nedeniyle UNESCO'nun "İnsanlığın Somut Olmayan Kültür Mirası" listesine giren Yağlı Güreşler incelenmiştir. Türkiye'deki güreşin geçirdiği evreleri ortaya koyabilmek için özellikle de Osmanlı'da güreşin tarihi detaylandırılmış ve bu kapsamda da güreşin örgütlenmesinde hayli etkili olan güreş tekkeleri incelenmiştir. Felsefi bağlamda mekân algısından yola çıkarak sporun mekânları tarihine bir giriş yapılmış ve ardından Anadolu'da güreş mekânları ve özellikle de İstanbul'da güreş yapılan yerler belirlenmeye çalışılmıştır. Modern güreş ile ilgili tartışmaların yapıldığı bölümde Cumhuriyet sonrasında Türkiye'de spor algısı üzerinde durulmuş, sonrasında Cumhuriyet'in spora ve elbette güreşe bakışı tartışmaya dâhil edilmiştir. Atatürk'ün güreşe verdiği önem ve onun bu branşa katkıları da yine Cumhuriyet dönemi içinde ele alınmıştır. Güreşin dünya ve Türkiye'de kurumsal örgütlenmesi ve bu branşın spor dışında yüklendiği anlamlar ele alınmıştır. Anketlerin değerlendirildiği bölümde katılımcıların genel anlamda sporla ilgisi üzerinde durulmuş, anketler aracılığı ile güreşe yönelik algının tespit edilmesine çalışılmıştır. Sporla ilgilenen bir çevre ankete dâhil edilmiş, bu yolla spora ilgi gösteren kesimlerin güreş konusundaki eğilimleri tespit edilip, bir yönelim belirlenmeye çalışılmıştır. Sonuç bölümünde anket değerlendirmelerinin yanı sıra, güreşteki başarıların nedeni, güreşin ata sporu olarak algılanmasının ortaya çıkardığı sonuçlar, güreşin anti-modern olarak tarif edilmesinin nedenleri ve güreşte gelecekteki başarıları artırmak için neler yapılmasına ilişkin önerilere yer verilmiştir. Başlangıçta yanıtı aranan soruların analizi ve ortaya atılan hipotezlerin ne oranda doğrulandığı da bu bölümde tartışılmaya çalışılmıştır.

This study aims to reveal the historical, social and political traces of wrestling and predict the future of this wrestling in our country. In the first part, it was emphasized the history of sports and the perception of sports as well as the historical examples. It was also studied which sports the Turks do and for what purposes they perform. The relationship between body and sport was included in the study in order to philosophically reveal the relationship between sports and the human body. Wrestling and human body were studied in this part. Afterwards, wrestling was discussed with its widest definition. History of wrestling and its relationship with civilizations and the geographies where wrestling was spread were studied. During the study, academic studies, historical documents and traces of archaeological findings were followed. It was revealed how wrestling took place in historical and literary texts. Anatolia's traditional wrestling types and due to its historical structure and cultural values, oil wrestling, which is included in the list of UNESCO as "Intangible Cultural Heritage of Humanity", was also examined. In order to reveal the phases of wrestling in Turkey, the history of wrestling especially the dervish lodges, very influential in the organization of wrestling in the Ottoman period, was detailed. Based on the sense of place in the philosophical context, places of this sport and the history of wrestling venues in Anatolia especially in Istanbul were clearly specified. In the second part, where discussions about modern wrestling were made, sport perception in Turkey after the Republican Era were studied. Afterwards, the Republic's view of sports and wrestling were included in the study. The importance Atatürk gave to wrestling and his contributions to this branch were also discussed. Later, corporate organization of wrestling in Turkey and in the world and other meanings of this sport were described.In the third part, surveys were evaluated. Accordingly, the participants were generally interested in sports. Trend towards wrestling was detected through questionnaires. The group who went in for sports is included in the survey, revealing that they show tendency to wrestling. In the conclusion part, it was discussed the reasons for success in wrestling, the consequences of wrestling perceived as an ancestral sport, the reasons for defining wrestling as anti-modern sport and some suggestions on what to do to increase future success in wrestling. The analysis of these questions and to what extend the hypotheses were also confirmed were revealed in this part.