İmgelemenin yetişkin sporcuların başarısızlık korkusu, mücadele ve tehdit algılarını yordama gücü

Abstract

Sportif performans alanı, doğası gereği rekabet olgusu üzerine inşa olmaktadır. Sportif rekabet ise, başarıyı ve başarılı olabilmek için mücadeleyi gerekli kılmaktadır. Sportif mücadele ortamlarında sporculardan üstün performans sergilemeleri beklendiği bilinen bir gerçek olarak değerlendirilmektedir. Sporcuların, bu beklentiye yanıt verme çabası içerisinde mücadeleci rekabet ortamlarında zaman zaman baskı, stres, korku, kaygı duyma ve durumları tehdit olarak algılama eğilimleri dikkat çekici bulunmaktadır. Diğer yandan, günümüzde, sporcuların fiziksel, teknik ve taktiksel becerilerinin yanı sıra zihinsel beceri ve yetkinliklerin artırılmasının önemine yapılan vurgunun yoğunlaştığı görülmektedir. Spor psikolojisi alan yazınında bu bağlamda zihinsel yapının farklı içeriklerinin ele alınıp incelenmekte olduğu, olumsuz durumların yönetilebilmesi için farklı psikolojik becerilerin işe koşulması üzerine yürütülen araştırmaların artış kaydettiği izlenmektedir. Bu bilgiler ışığında, sportif performansı arttırmak için kullanılan en uygun uyarılma biçimi olan imgeleme, sportif aktivite esnasında oluşan başarısızlık korkusu, mücadele ve tehdit algısının anlaşılmasının, hem temel eğitim gruplarında, hem de elit düzeydeki sporlarda, performansı yükseltebilmenin açıklayıcı bir rolü olabileceği düşünülmektedir. Aktarılanlardan hareketle, bu çalışmada, sportif performans üzerinde belirleyici rol taşıdığı düşünülen imgelemenin, sporcuların başarısızlık korkusu ile mücadele ve tehdit algılarını yordama gücünü ortaya koymak amaçlanmıştır. Araştırma değişkenleri arasındaki ilişkilerin yanı sıra tanımlayıcı değişkenler ile araştırma değişkenleri arasındaki ilişkilerin incelenmesi araştırmanın bir diğer amacını oluşturmaktadır. Araştırmanın çalışma grubunu futbol, taekwando, buz hokeyi, kickboks, voleybol ve okçuluk branşlarında performans gösteren, 309 yetişkin sporcu (155 erkek, 154 kadın) oluşturmaktadır. Araştırmada veriler, Performans Başarısızlığı Değerlendirme Envanteri, Sporda Mücadele ve Tehdit Ölçeği, Sporda İmgeleme Envanteri ile Kişisel Bilgi Formu aracılığıyla toplanmıştır. Analizlerde, betimsel istatistikler, bağımsız gruplar için t-testi, Anova testi, Pearson korelasyon analizi ve çoklu regresyon analizlerinden yararlanılmıştır. Yapılan analizlerde, yetişkin sporcuların imgeleme düzeyi toplam puanları ve alt boyutları ile cinsiyet arasında istatistiksel olarak anlamlı bir farklılık tespit edilememiştir. Yetişkin sporcuların imgeleme düzeyleri toplam puanları ve alt boyutları ile yaş arasında pozitif yönlü anlamlı ilişki saptanmıştır. Yetişkin sporcuların imgeleme düzeyi toplam puanları ve alt boyutları ile sporcuların milli olup olmama durumları arasında istatistiksel olarak anlamlı farklılıklar ortaya çıkmıştır. Yetişkin sporcuların, Performans Başarısızlığı Korkusu toplam puanları ve alt boyutları ile yaşları arasında istatistiksel olarak negatif yönlü ve orta düzeyde anlamlı bir ilişki saptanmıştır. yetişkin sporcuların, performans başarısızlığı korkusu ile deneyim yılı arasında istatistiksel olarak negatif yönlü ve güçlü düzeyde anlamlı bir ilişki bulunmuştur. Yetişkin sporcuların Performans Başarısızlığı toplam puanları ve alt boyutları ile spor branşları arasında istatistiksel olarak anlamlı farklılıklar saptanmıştır. Yetişkin sporcuların tehdit ve mücadele algıları toplam puanları ve alt boyutları ile cinsiyetleri arasında istatistiksel olarak anlamlı bir farklılık tespit edilememiştir. Yaş ile tehdit algısı alt boyutu arasında negatif yönlü ve orta düzeyde anlamlı ilişkiler saptanmıştır. Tehdit ve Mücadele toplam puanları ile deneyim yılı arasında istatistiksel olarak negatif yönlü ve orta düzeyde anlamlı bir ilişki saptanmıştır. Tehdit ve Mücadele algıları ile milli olup olmama durumları arasında istatistiksel olarak anlamlı bir farklılık tespit edilmiştir. Yetişkin sporcuların Tehdit ve Mücadele toplam puanları ile spor branşları arasında istatistiksel olarak anlamlı farklılıklar saptanmıştır. Sporda imgeleme ile performans başarısızlığı arasında istatistiksel olarak negatif yönde ve anlamlı bir ilişki ortaya çıkmıştır. Sporda imgeleme toplam puanı ile sporda tehdit ve mücadele toplam puanı istatistiksel olarak negatif yönde ve anlamlı bir ilişki bulunmuştur. Performans başarısızlığı ile tehdit alt boyutu arasında istatistiksel açıdan pozitif yönlü anlamlı ilişki saptanmıştır. Son olarak, İmgeleme düzeyi performans başarısızlığı korkusu ile tehdit algısının negatif belirleyici iken mücadele algısının pozitif belirleyicisi olduğu ortaya çıkmıştır. Araştırmanın bulguları doğrultusunda; yetişkin sporcuların imgeleme düzeyindeki artışın performans başarısızlığı korkusu ve tehdit algısı üzerinde azaltıcı, mücadele algısı üzerinde arttırıcı bir etki yarattığı sonucuna varılmıştır.

The sportive performance area is built on the phenomenon of competition by its nature. Sportive competition, on the other hand, requires success and struggle in order to be successful. It is regarded as a known fact that athletes are expected to exhibit superior performance in sportive combat environments. In an effort to respond to this expectation, athletes tend to feel pressure, stress, fear, anxiety from time to time and perceive situations as threats in competitive competitive environments. On the other hand, today, it is seen that the emphasis on the importance of increasing the physical, technical and tactical skills of athletes, as well as mental skills and competencies, is concentrated. In the literature of sports psychology, it is observed that different contents of the mental structure are examined and examined in this context, and there has been an increase in research on the use of different psychological skills to manage adverse situations. In the light of this information, it is thought that imagination, which is the most appropriate form of stimulation used to increase sportive performance, the fear of failure during sportive activity, understanding the perception of struggle and threat, can be an explanatory pioneer in increasing performance in both basic education groups and elite sports. In this study, it is aimed to reveal the predictive power of imagination, which is thought to have a determining role on sportive performance, on athletes' perceptions of struggle with fear of failure and threat. In addition to the relationships between research variables, another aim of the study is to examine the relationships between descriptive variables and research variables. The study group included 309 adult athletes (155 men, 154 women) who performed in football, taekwondo, ice hockey, kickboxing, volleyball and archery branches, and the data included the Performance Failure Assessment Inventory, Struggle and Threat Scale in Sports, Imagination Inventory in Sports and Personal Information. Collected through the form. In the analyzes, descriptive statistics, t-test for independent groups, Anova test, Pearson correlation and multiple regression analysis were used. Findings, no statistically significant difference was found between the imagination level total scores and sub-dimensions of adult athletes and gender. A positive significant relationship was found between the imagination levels, total scores and sub-dimensions of adult athletes and age. A positive and significant relationship was found between the imagination levels, total scores and sub-dimensions of adult athletes and years of experience. There were statistically significant differences between the imagination level total scores and sub-dimensions of adult athletes and whether the athletes are national or not. Statistically significant differences were found between the imagination level total scores and sub-dimensions of adult athletes and sports branches. A statistically negative and moderately significant correlation was found between adult athletes' Fear of Performance Failure total scores and sub-dimensions and their ages. A statistically negative and strong significant relationship was found between adult athletes' fear of performance failure and years of experience. Statistically significant differences were found between the total scores and sub-dimensions of adult athletes in Performance Failure and sports branches. There was no statistically significant difference between adult athletes' perception of threat and struggle, their total scores and sub-dimensions, and their gender. Negative and moderately significant relationships were found between age and threat perception sub-dimension. A statistically negative and moderately significant correlation was found between the Threat and Struggle total scores and years of experience. A statistically significant difference was found between perceptions of threat and struggle and whether they were national or not. Statistically significant differences were found between the Threat and Struggle total scores of adult athletes and sports branches. A statistically negative and significant relationship has emerged between visualization and performance failure in sports. A statistically negative and significant relationship was found between the total score of imagination in sports and the total score of threat and struggle in sports. A statistically positive significant relationship was found between performance failure and threat sub-dimension. Finally, while the level of imagination is a negative determinant of fear of performance failure and perception of threat, it has been revealed that it is a positive determinant of the perception of struggle. In line with the findings of the research; The increase in the imagination level of adult athletes decreases the fear of performance failure and threat perception.