Sovyet sonrası Azerbaycan-Türkiye ilişkilerinin değişimi ve II. Karabağ Savaşı'na etkileri

Abstract

Türkiye ve Azerbaycan ilişkileri başladığı ilk günden bu yana itibarını arttırarak devam etmiştir. Büyüme potansiyeli olan iki ülkenin yakınlığı diplomatik, ticari, sosyal ve askeri alandaki gelişmeyi de beraberinde getirmektedir. Bu yakınlığın en temel örneklerinden birini de 2020 yılında Ermenistan ile yapılan II. Karabağ Savaşı'nda gördük. Ermenistan her ne kadar bölgesel bir güç olarak algılanmasa da Rus hegemonyası altında stratejik bir bölge durumuna gelmiştir. Rusya'nın uyguladığı göç politikası sayesinde Karabağ'da Ermeniler söz sahibi olmuş, bölge üzerinde karar verici unsur olarak yer almaya başlamıştır. Rusya'nın bölgenin etnik yapısına doğrudan etki etmesi yaşanan katliamlara ve zorunlu göçlere zemin hazırlamıştır. Tüm bunların sonucu olarak yıllardır süregelen, günümüze kadar devam edecek olan düşmanlık ve kin duygusu, hem Azerbaycan tarafında hem de Ermenistan tarafında kendini göstermektedir. İşgal yıllarından itibaren Azerbaycan ve Ermenistan'ın sınır hattında çatışmalar sürekli görülmektedir. Nitekim 27 Eylül 2020 yılında başlayan Azerbaycan'ın 44 günlük "Demir Yumruk" operasyonu ile işgal edilen toprakların büyük bir bölümü kurtarılmıştır. Karabağ'da bağımsızlığa giden yolda Türkiye'nin etkisi önemsenemeyecek boyutta olmuştur. Türkiye bölgede aktif rol alarak Rusya'yı temkinli olmaya itmiş ve Ermenistan'ın yalnız kalmasına yol açmıştır. Azerbaycan'ın ana vatana katılan Karabağ Bölgesi ile birlikte Azerbaycan'ın uluslararası arenada ve coğrafyada önemli kazanımlar elde ettiği gözlemlenmektedir.

The relation between Turkey and Azerbaijan have continued to increase in prestige since the first day it started. The proximity of two countries with potential for growth has brought about diplomatic, commercial, social and strategic development. We saw one of the most basic examples of this closeness in the Second Karabakh War against Armenia in 2020. Although Armenia is not a regional power, it has become a strategic region under Russian hegemony. The immigration policy implemented by Russia strengthened the Armenians in Karabakh and the Armenians began to take place as a decision-making factor on the region. The direct impact of Russia on the ethnic structure of the region paved the way for massacres and forced migrations. As a result of all this, the feelings of enmity and grudge against each other have been going on for years, both on the Azerbaijani side and on the Armenian side. Since the occupation years, conflicts have been constantly observed on the border line of Azerbaijan and Armenia. As a matter of fact, a large part of the occupied lands was liberated with the 44-day "Iron Fist" operation of Azerbaijan, which started on September 27, 2020. Turkey's influence on the road to independence in Karabakh has been non-negligible. By taking an active role in the region, Turkey pushed Russia to be cautious which has caused Armenia to be left alone. It is observed that Azerbaijan has achieved significant gains in the international arena and geography with the Karabakh Region, which joined the motherland.