Genç erişkinlerde problemli sosyal medya kullanımının narsisistik kişilik özellikleri ve psikolojik belirtilerle ilişkisinin incelenmesi

Abstract

Bu araştırmanın amacı genç erişkinlerde problemli sosyal medya kullanımı, narsisistik kişilik özellikleri ve psikolojik belirtiler arasındaki ilişkinin incelenmesidir. Araştırmanın veri toplama tekniği çevrimiçi anketler yoluyla yapılmıştır. Araştırmaya 387 kişi katılmıştır. Araştırmada kullanılan anketler, katılımcılara sosyal medya uygulamaları ve e-posta yoluyla iletilmiştir. Katılımcılardan alınan veriler, SPSS 25.0 paket yazılımına girilmiş olup, araştırmacı tarafından karşılaştırmalı ve ilişkisel analiz yöntemleri uygulanmıştır. Araştırmada katılımcılara Sosyodemografik Bilgi Formu, Sosyal Medya Bağımlılığı Ölçeği, Narsisistik Kişilik Envanteri ve Kısa Semptom Envanteri uygulanmıştır. Kullanılması ölçeklerin ve örneklemin sağladığı veriler normal dağılım gösterdiği için Bağımsız Örneklem t Testi, Tek Yönlü Varyans Analizi (ANOVA), Pearson Korelasyonu ve Doğrusal Regresyon Analizi uygulanmıştır. İlişki saptanan değişkenlerle Çoklu Regresyon Analizi yapılmıştır. Araştırmada elde edilen bulgulara göre, kadın ve erkeklerin narsisistik kişilik özellikleri bakımından anlamlı düzeyde farklı olmadığı sonucu elde edilmiştir. Ayrıca, Kadın ve erkeklerin narsisistik kişilik özellikleri toplam puanlarında anlamlı farklılık saptanmamıştır. Kadınların SMBÖ meşguliyet, duygu durum, tekrarlama ve çatışma alt boyut puanları erkek katılımcılara kıyasla anlamlı düzeyde daha yüksek bulunmuştur. Kadınların Kısa Semptom Envanteri (KSE) anksiyete, depresyon, olumsuz benlik, somatizasyon ve hostilite alt boyut puanları erkeklere kıyasla anlamlı düzeyde daha yüksek bulunmuştur. Diğer sosyodemografik değişkenler arasındaki aile ile ilişkiler değişkenine göre, ailesiyle ilişkisinin kötü olduğunu belirten katılımcıların KSE alt boyutlarında anlamlı düzeyde daha yüksek puan aldıkları görülmüştür. Yalnızca somatizasyon alt boyutunun ailesiyle ilişkilerinin iyi olduğunu belirten katılımcılarda daha yüksek olduğu saptanmıştır. Sosyal medya uygulamalarından Instagram'ı kullandığını belirten katılımcıların Sosyal Medya Bağımlılığı Ölçeği (SMBÖ) alt boyutlarından anlamlı düzeyde daha yüksek puanlar aldığı bulunmuştur. Katılımcılar arasında sosyal medyada video paylaşmayı tercih edenlerin NKE toplam puanının fotoğraf, ileti ve diğer türde paylaşım yapanlara kıyasla anlamlı düzeyde daha yüksek olduğu bulunmuştur. Ayrıca, internet kullanım amacı fotoğraflara bakmak ve internet günlüğü olan katılımcıların SMBÖ alt boyutlarından anlamlı düzeyde daha yüksek puan aldıkları görülmüştür. Sosyal medya bağımlılığı, narsisistik kişilik özellikleri ve psikolojik belirtiler arasındaki ilişkiye yönelik bulgular incelendiğinde, sosyal medya bağımlılığının narsisistik kişilik özellikleri ve psikolojik belirtiler ile pozitif yönlü ve anlamlı ilişkisi olduğu saptanmıştır. Sosyal medya bağımlılığını yordayan değişkenlere yönelik bulgulara göre, anksiyete, depresyon, somatizasyon ve olumsuz benlik alt boyutlarının sosyal medya bağımlılığını anlamlı düzeyde yordadığı sonucu elde edilmiştir. Araştırmada elde edilen sonuçların problemli sosyal medya kullanımı ile ilişkili olan psikolojik faktörler ve risk faktörü olabilecek durumların değerlendirilmesi bakımından önemli olduğu ve literatüre katkı sağlayabileceği düşünülmektedir. Gelecekte yapılacak araştırmalarla bulguların desteklenebileceği ve literatüre katkı sunulabileceği düşünülmektedir.

The aim of this study is to examine the relationship between problematic social media use, narcissistic personality traits and psychological symptoms in young adults. The data collection technique of the research was done through online questionnaires. 387 people participated in the research. The questionnaires used in the research were sent to the participants via social media applications and e-mail. The data obtained from the participants were entered into the SPSS 25.0 package software, and comparative and relational analysis methods were applied by the researcher. Sociodemographic Information Form, Social Media Addiction Scale, Narcissistic Personality Inventory and Brief Symptom Inventory were applied to the participants in the study. Independent Sample t-Test, One-Way Analysis of Variance (ANOVA), Pearson Correlation and Linear Regression Analysis were applied since the data provided by the scales and sample were used to show normal distribution. Multiple Regression Analysis was performed with the variables that were found to be related. According to the findings obtained in the study, it was concluded that men and women were not significantly different in terms of narcissistic personality traits. In addition, no significant difference was found in the total scores of men's and women's narcissistic personality traits. Women's SMDS sub-dimension scores of preoccupation, mood, repetition and conflict were found to be significantly higher than male participants. Women's Brief Symptom Inventory (BSI) sub-dimension scores of anxiety, depression, negative self, somatization and hostility were found to be significantly higher than men. Compared to the family relationship variable among other sociodemographic variables, it was observed that the participants who stated that they had a bad relationship with their families scored significantly higher in the BSI sub-dimensions. It was determined that only the somatization sub-dimension was higher in the participants who stated that they had good relations with their families. It was found that the participants who stated that they used Instagram, one of the social media applications, got significantly higher scores from the Social Media Addiction Scale (SMDS) sub-dimensions. Among the participants, those who prefer to share videos on social media have a significantly higher NCI total score compared to those who share photos, messages and other types. In addition, it was seen that the participants whose purpose of internet use was to look at photos and who had a weblog got significantly higher scores in the SMDS sub-dimensions. When the findings on the relationship between social media addiction, narcissistic personality traits and psychological symptoms were examined, it was determined that social media addiction had a positive and significant relationship with narcissistic personality traits and psychological symptoms. According to the findings regarding the variables predicting social media addiction, it was concluded that anxiety, depression, somatization and negative self sub-dimensions significantly predicted social media addiction. It is thought that the results obtained in the research are important in terms of evaluating the psychological factors associated with problematic social media use and situations that may be risk factors and may contribute to the literature. It is thought that the findings can be supported by future studies and contribute to the literature.