Covid-19 salgınının yarattığı kriz ortamında dijital liderliğin örgütsel çeviklik üzerine etkisi: Bir yükseköğretim kurumunda örnek olay incelemesi

Abstract

Bu tez çalışmasında bir kriz ortamında dijital liderlik yetkinliklerinin, örgütsel çeviklik üzerindeki etkisinin araştırılması amaçlanmıştır. Kriz ortamı olarak, ülkemizde ilk olarak 2020 yılında görülen ve kısa süre içerisinde tüm dünyayı etkisi altına alan küresel salgında, tüm işletmeler gibi çeşitli problemlerin ortasında kendilerini bulan ve bu belirsizliklerle dolu krizden çıkışın yollarını arayan örgütlerden olan yükseköğretim kurumlarının süreçleri ele alınmıştır. Bu kapsamda, söz konusu süreci iyi yönettiği görülen ve salgının etkisini göstermesinden itibaren genellikle ilk haftalar içinde eğitimlere kaldığı yerden devam eden bir yükseköğretim kurumunun ortaya koyduğu performans incelemeye alınmıştır. Nitel araştırma yöntemiyle ve görüşmeler yoluyla yapılan çalışmanın yürütülmesinde süreci başından itibaren en yoğun şekilde yaşayan akademik birimlerin (fakülteler, fakülte bölümleri) yöneticileri görüşmelere dahil edilmiştir. Sürecin başından yükseköğretim kurumunun yöneticilerinin talimatlarına birinci dereceden muhatap olan ve talimatların uygulayıcısı durumunda olan fakülte dekanları, dekan yardımcıları ve bölüm başkanları ile yapılan görüşmelerde konunun derinlemesine incelenmesine yönelik görüşmeler yapılmıştır. Görüşmeler sonrasında yapılan analizlerde dijital liderlik yetkinliklerinden değişim ve yeniliğin peşinde olma, planlama, uygulama ve denetim becerileri, astların gelişimini destekleme ve ilham verme, kullanılan sisteme, bilgisayara ve örgüte hakim olma yetkinliklerinin eğitim sektöründeki gereklilikleri karşılamak için kesinlikle gerekli olduğu, birçok konuda bilgisi ve hakimiyetinin olması ile karmaşık zihinsel işlemler yürütüp hayata geçirme yetkinliklerinin içi kısmen etkili olduğu ortaya çıkmıştır. Bu yetkinliklere ilave olarak yöneticilerin dijital yetkinliklerini zayıf görmeleri halinde katılımcı tutum sergiledikleri, uygulanacak yöntemlerin, kullanılacak teknoloji, araç ve gereçlerin belirlenmesinde fikir alışverişinde bulundukları tespit edilmiştir.

In this thesis, it is aimed to investigate the effect of digital leadership competencies on organizational agility in a crisis environment. The global epidemic, which was first seen in our country in 2020 and affected the whole world in a short time, created a crisis environment for all businesses. Higher education institutions, as all other organizations, have confronted various problems that emerged as a result of this crisis environment with several uncertainties. In this study, the performance of a higher education institution, which has managed this process well and continued educational services in a short time after the effect of the pandemic, was examined. The administrators and managers of the academic units (faculties, faculty departments), who experienced the process most intensely, were included in the interviews of this qualitative study. In-depth interviews were conducted with the faculty deans, vice deans and department heads, who are the addressees and the implementers of the instructions given by the Higher Education Institution. It is concluded that the pursuit of change and innovation, planning, implementation and control, supporting and inspiring the development of subordinates, mastery over the system and the organization, are among the digital leadership competencies that are vital to address the needs in a higher education organization. The competencies such as knowledge in many subjects, and executing complex mental processes were found to be partially important in managing this process. It was also observed that the managers and the administrators exhibited an open-minded attitude to discuss the ideas on the methods, technology, tools and equipment to be used in case their digital competencies are insufficient.