Şehirleşme etkisi altında taşkın hidrografı elde edilmesi

Abstract

Çalışma, Türkiye'nin İstanbul İli'nin Esenyurt ilçesinde bulunan ve alanı 34 km2 olan bir havzadaki kentleşmenin taşkınlar hidrografları üzerindeki etkisiyle ilgilidir. Kaydedilen olaylara dayalı olarak, yağış-akış sürecinin simülasyonu taşkın tahmini için seçilmiş bir prosedür olarak kabul edilmiştir. Kentsel havzanın şiddetli yağışlara tepkisi olarak taşkın hidrograflarını tahmin etmek için havza 24 alt havzaya bölünmüş ve analizleri Eğri Numarası ve Rasyonel yöntem yardımıyla HEC-HMS programı kullanılarak yapılmıştır. Seçilmiş yıllarda havzalara ait maksimum debiler taşkın hidrografları, arazi kullanımının dört farklı zaman dilimi için tahmin edilmiştir. Sonuçlar, havzanın kentleşmesi nedeniyle maksimum akış debisi 1,5 kattan fazla artacağını göstermektedir. Bu çalışmada, genişleyen bir kentsel havza olarak Esenyurt ilçesi için arazi kullanımı-arazi örtüsü (LULC) değişiminin ve kentleşmenin taşkınlar üzerindeki etkisi araştırılmıştır. Çalışma alanı için, topografik harita ve uydu görüntüleri kullanılarak 2002, 2010 2015 ve 2020 yılları arasında arazi kullanım değişimi tahmin edilmiştir. LULC değişim analizi 2002 ve 2010 yılları arasındaki değişimin 2015 ve 2020 yılları arasındakinden daha yavaş olduğunu göstermektedir. Kentleşmedeki önemli artışla birlikte LULC'nin farklı dönüş periyotları için taşkın hidrografı üzerindeki etkisi, HEC-HMS modelli kullanılarak belirlenmiştir. Son 18 yılda, en yüksek akış ve akış hacmindeki artış, 2002 yıl ve 2020 yıllar arası %27.8 olarak gösterilmiştir. Genel olarak, toplam taşkın tehlikesi alanı 2002-2020 yılına kadar %21,82'den %61,78 oranında artmıştır.

The study is about the effect of urbanization on flood hydrographs in a 34 km2 basin located in Istanbul Esenyurt district of Turkey. Based on the recorded events, simulation of the rainfall-runoff process has been considered a chosen procedure for flood forecasting. To predict flood hydrographs as the response of the urban watershed to heavy rainfalls, the watershed was divided into 24 sub-basins and the analysis was done using the HEC-HMS program with the help of Curve Number, and Rational Method. Maximum flow rates flood hydrographs of the basins in selected years were estimated for four different time periods of land use. The results show that the maximum flow rate will increase by more than 1.5 times due to the urbanization of the basin. In this study, the effects of land use-land cover (LULC) change and urbanization on floods were investigated for Esenyurt district as an expanding urban watershed. For the study area, land use change was estimated between 2002, 2010, 2015 and 2020 using topographic maps and satellite images. The LULC analysis of change shows that the change between 2002 and 2010 was slower than between 2015 and 2020. With the significant increase in urbanization, the effect of LULC on the flood hydrograph for different return periods was determined using the HEC-HMS model. In the last 18 years, the peak flow and increase in flow volume has been shown as 27.8% between 2002 and 2020. Overall, the total flood hazard area had increased from 21.82% to 61.78% from 2002-2020.