İzmir Mutfak Kültürü Üzerine Bir Değerlendirme

Abstract

Yemek insan hayatı için önemli bir yere sahiptir. İnsanoğlu bu ihtiyacını gidermek için bazen alışkanlıklarının dışına çıkma gereksinimi duymaktadır. Toplumlar veya topluluklar arasındaki farklı değerler (din, coğrafya, etkileşim vb.) mutfak kültürünün şekillenmesine katkıda bulunmaktadır. İzmir konumu itibariyle tarihi boyunca birçok toplulukla etkileşime girmiştir. Günümüzde bu toplulukların, İzmir mutfak kültüründe etkisi olduğu görülmektedir. İzmir, Türkiye’de en fazla turist ağırlayan illerden birisidir. Şehirde birçok antik kente ait kalıntılar ve Hristiyanlar için önemli ibadet yerleri bulunmaktadır. Mevcut potansiyelin yanı sıra gastronomi veya mutfak turizmine olan ilgiyi canlandırmaya yönelik çalışmalar yapılmaktadır. İzmir ilinin; yürüyüş, gastronomi ve tarihi rotaları, turuncu çember uygulaması (işletme sertifikasyon sistemi), mutfak kültürü, doğal güzellikleri, etkinlikleri, festivalleri, coğrafi işaretli ürünleri ve üye olduğu veya başvurusunu yaptığı/katıldığı organizasyonlar gastronomi turizmi açısından önem taşımaktadır. İl’in mevcut potansiyeli göz önüne alındığında mutfak kültürüne yönelik bir literatür incelemesi yapılmıştır. Tarihsel ve kültürel birikimin bir sonucu olarak; zeytinyağı, zeytinyağlı ot yemekleri, deniz ürünleri, meyve ve sebze ürünlerinin yetiştiriciliği ve uluslararası boyutta satışı yapılmaktadır. Bu ürünlerin yöre mutfağında önemli olduğu görülmektedir. Özellikle zeytinyağlı yemekler, hamur işleri ve deniz ürünleri ilin mutfağında son derece öneme sahiptir.

Food has an important place in human life. In order to meet this need, human beings sometimes feel the need to go beyond their habits. Different values (religion, geography, interaction, etc.) between societies or communities contribute to the shaping of culinary culture. Due to its location, İzmir has interacted with many communities throughout its history. Today, it is seen that these communities have an impact on İzmir culinary culture. İzmir is one of the cities that hosts the highest number of tourists in Turkey. There are ruins of many ancient cities and important places of worship for Christians in the city. In addition to the current potential, studies are carried out to revive the interest in gastronomy or culinary tourism. The province of Izmir; trekking, gastronomy and historical routes, Orange Circle Application (Business Certification System), culinary culture, natural beauty, events, festivals, geographically marked products and organizations to which one is a member or has applied/participated are important in terms of gastronomy tourism. Considering the current potential of the province, a literature review on culinary culture was conducted. As a result of historical and cultural accumulation; olive oil, herb dishes with olive oil, seafood, fruit and vegetable products are grown and sold on an international scale. It is seen that these products are important in the local cuisine. Especially olive oil dishes, pastries and seafood are of extremity importance in the cuisine of the province.