Rusya ve Kafkasya Emirliği Arasında Çeçen Milliyetçiliği

Abstract

Bu çalışma fikir ve ideoloji açısından Çeçen milliyetçiliği ve Kafkas Emirliği arasındaki ilişkilere odaklanarak günümüzdeki Çeçenistan’da Çeçen milliyetçiliğinin hangi konumda yer aldığını analiz etmiştir. Bu makale, Çeçen milliyetçileri ve Çeçenistan’daki Radikal İslamcı hareketin birbirlerine yakın olduğu varsayımına karşı, gerçekte Çeçen milliyetçileri ile Radikal İslamcıların arasında gerginliğin mevcut olduğunu, Çeçen milliyetçilerinin, Rusya Federasyonu ve Radikal İslamcılar arasında kaldığını öne sürmektedir. Çeçenler arasında geleneksel olarak Müslüman kimliği ve kabile kimliği önemli rol oynarken özellikle Sovyet döneminden sonra seküler Çeçen milliyetçiliği geliştirilmiştir. Birinci Çeçen Savaşı (Aralık 1994 – Ağustos 1996) sırasında tasavvuf ve seküler Çeçen milliyetçilik direniş hareketinin temelini oluştururken daha sonra ise radikal İslamcılık-Vahhabiliğin etkisi artmış ve sonunda Kafkas Emirliği 2007’de ortaya çıkmıştır. Seküler Çeçen milliyetçiliğine karşın, radikal İslamcılık-Vahhabilik ise etnisite-ulus çerçevesini reddetmektedir. Bu yüzden teorik açıdan Kafkas Emirliği ve seküler Çeçen milliyetçiler arasında çelişki mevcuttur. Ayrıca uygulamada da seküler Çeçen milliyetçileri-Sufiler ve Vahhabiler arasında sıkça çatışmalar yaşanmıştır ve günümüzde de ikisi arasında ciddi gerginlik mevcuttur. Kafkas Emirliği’nin IŞİD gibi küresel terörizme destek vermesi iki grup arasındaki mesafeyi daha da açmıştır. Diğer yandan, Rusya yanlısı Kadirov rejimi ise Vahhabilerle şiddetli mücadeleye devam ederken seküler Çeçen milliyetçilerine ise daha ılımlı tutum sergilemektedir. Bu durumda hem teorik olarak hem de uygulamada seküler Çeçen milliyetçiliği günümüzde Rusya’ya nazaran Vahhabilik ile daha sıkıntılı bir ilişkidedir. Böylece günümüzde seküler Çeçen milliyetçiliği Rusya ve Vahhabiler arasında sıkışmış veya Rusya ile uzlaşmak ya da yurt dışına kaçmayı tercih etmeye mecbur bırakılmıştır.

This work analyzed the location of Chechen nationalism in current Chechnya, focusing on the relation between Chechen nationalism and the Caucasus Emirate. This article argues that tension actually exists between Chechen nationalists and radical Islamists and that Chechen nationalists are stuck between Russia and radical Islamists against the assumption of the cooperation between radical Islamists and Chechen nationalists. Generally, while Muslim identity and tribal one played an important role traditionally, secular Chechen nationalism developed especially in the Soviet e ra. Although Sufism and secular Chechen nationalism formed an ideological basis of resistance during the First Chechen War (1994, December1996, August), the Influence of Wahhabism later and the Caucasus Emirate was finally established in 2007. Wahhabism denies the framework of ethnicitynation, and the Caucasus Emirate does not support Chechnya's independence as a nationstate. Therefore, there is a theoretical contradiction between secular Chechen nationalism and the Caucasus Emirate. In addition, in pra ctice, there have been frequent conflicts between the secular Chechen nationalistsSufis and Wahhabis, and today there is serious tension between the two. The support of the Caucasus Emirate to global terrorism like ISIS has further opened the distance bet ween the two groups. On the other hand, while the proRussian Kadyrov regime struggles against the Caucasus Emirate, it approaches secular Chechen nationalists more moderately. Under this situation, secular Chechen nationalists are stuck between the Caucas us Emirate and Russia. As they understand the Caucasus Emirate and Wahhabists as a threat, Chechen nationalists are forced to choose either to compromise with Russia or migrate to a foreign state to continue their political activities.