Türkiye’de Cari Açığı Etkileyen Faktörlerin Belirlenmesine Yönelik İstatistiksel Bir Araştırma

Abstract

Türk ekonomisinde son yıllarda büyüme ve gelişme yaşanmıştır. Ancak buna rağmen bazı alanlarda yeterince gelişme sağlanamamıştır. Özellikle çift hanelerde gerçekleşen enflasyon ve faizler bu alanlardan bazılarıdır. Gelişim sağlanamayan bir diğer önemli alan ise cari açıktır. Dolayısı ile küresel ekonomiler arasında ilk 10 içinde yer almak isteyen Türkiye’nin cari açık sorununu çözmesi gerekmektedir. Türkiye’de cari açığın çözümüne yönelik tedbirlerin alınabilmesi için öncelikle cari açığa neden olan faktörler belirlenmelidir. Çalışmada Türkiye’de cari açığı etkileyen faktörlerin belirlenmesi için Ocak 2006 ila Haziran 2018 arasındaki dönemdeki üçer aylık veriler dikkate alınmıştır. 11 adet makroekonomik gösterge ile Çok Değişkenli Uyarlanabilir Regresyon Uzanımları (Multivariate Adaptive Regression Splines: MARS) yöntemi uygulanmıştır. Çalışma sonucunda Türkiye’de ekonomik büyümenin, EUR TL kurunun, USD TL kurunun, ihtiyaç kredisi faizinin, taşıt kredisi faizinin ve enflasyonun (TÜFE) cari açığı etkilediği belirlenmiştir. Türkiye’de cari açığın düşürülmesi için söz konusu makroekonomik faktörlerin yakından izlenmesi ve cari açık üzerindeki olumsuz etkilerinin azaltılmasına yönelik düzenlemeler yapılması önerilmektedir

Growth and development have been shown in the Turkish economy in recent years. However, enough development could not be provided in some areas. High inflation and interest rates, which are particularly at the level of double-digit, are some of these areas. One another important area is the current deficit. Therefore, Turkey, which wants to be among the top 10 economies in global economies, should resolve the current deficit problem. Causing factors to current deficit should be determined firstly in order to be able to resolve the current deficit problem in Turkey. In the study, quarterly data for the period between January 2006 and June 2018 are taken into consideration. Multivariate Adaptive Regression Splines (MARS) method with 11 macroeconomic variables was used in order to determine factors affecting the current deficit in Turkey. As a result of this study, it was determined that economic growth, EUR TL foreign exchange rate, USD TL foreign exchange rate, the interest rate for consumer credits and vehicle credits and inflation (CPI) affect current deficit in Turkey. It is recommended that affecting factors should be monitored closely in order to decrease the current deficit in Turkey and regulations should be made in order to decrease the negative effects of the current deficit.