Modernleşme sürecinde doğum, sünnet, evlilik ve ölüm adetlerinde değişmeler Bingöl ili Solhan ilçesi örneği

Abstract

Her toplumun kendine has kültürel adetleri vardır. Bu adetler birey ile toplum arasında aidiyet bağını oluşturmakta toplumun düzen ve dengesini sağlamaktadır. Bununla beraber toplumların, yaşam koşullarının değişmesi veya farklı kültürlerle temasları sonucunda, kültürel adetlerinde değişim kaçınılmaz olmuştur. Toplumdaki değişimleri anlayabilmek için hemen hemen her toplumda insan hayatı için önemli geçiş dönemlerine bakmakta fayda vardır. Bingöl İli Solhan İlçesi ve çevresinin, modernleşme sürecindeki toplumsal değişim, doğum, sünnet, evlilik ve ölüm adetleri üzerinden araştırılmıştır. Bu çalışma, son iki yüz yılda tüm dünyada olduğu gibi Bingöl İlinin Solhan İlçesinde kültürel adetlerde meydana gelen değişimi ortaya çıkarmak için yapılmıştır. Sanayileşme ile birlikte Batı tipi modernleşmenin Türkiye’ye etkisine işaret edilerek, başta devletin sosyal politikaları olmak üzere eğitim, ulaşım, haberleşme ve iletişimdeki gelişmesinin değişime etkisi üzerinde durulmuştur. İkinci dünya savaşı sonrasından itibaren günümüze kadar meydana gelen gelişmelerin kültürel adetlerde oluşturduğu değişimler, üç kuşak üzerinden ortaya çıkarılmıştır. Katılımcılara sorulan sorular neticesinde, yaş, cinsiyet, eğitim ve meslek ve ikamet ettikleri yer değişkenleri göz önünde bulundurularak meydana gelen toplumsal değişim ortaya çıkarılmak istenmiştir. Alan verilerine dayalı çalışmamızda, Türkiye’nin modernleşme sürecinde toplumun doğum, sünnet, düğün ve ölüm adetlerinde önemli değişimlerin olduğu tespit edilmiştir. Söz konusu bu değişimler üzerinde, başta eğitim-öğretim seviyesi, iletişim, haberleşme ve ulaşım araçları gibi pek çok değişkenin etkili olduğu söylenebilir. Özellikle, zaman ve mekân kullanımı ve ekonomik ilişkiler gibi konularda, üç yaş kuşağı arasında değişimin bariz bir farklılaşma yarattığı açıkça görülmektedir.

Each nation own its own cultural traditions. These traditions form a bonding connection between the individual and the society and maintain order and balance in the society. Nevertheless, a change in society’s cultural traditions was inevitable as a result of the changes in the living conditions of the societies or their contacts with different cultures. In order to understand the changes in society, it is useful to look at the important transition periods for human life which exist in almost every society. The social change in the modernization process of the Solhan, District of Bingöl Province and its surroundings has been researched through the birth, circumcision, marriage, and death customs. This study was carried out to reveal the change in cultural customs in Solhan District of Bingöl Province, as in the whole world, in the last two hundred years. By pointing out the effect of Western-type modernization on Turkey with industrialization, the effect of the development of the state's social policies on education, transportation, communication and communication on the change has been emphasized. The changes in cultural traditions that have occurred since the end of the Second World War until today have been revealed over three generations. As a result of the questions asked to the participants, it was aimed to reveal the social change that occurred by considering the variables of age, gender, education, occupation and place of residence. In our study which is based on field data, it has been determined that there are significant changes in the birth, circumcision, wedding, and death customs of the society in the modernization process of Turkey. It can be said that many variables such as education level, communication, correspondence, and transportation means are effective on these changes. In particular, it is clearly seen that the change between the three age generations creates a clear differentiation in subjects such as the use of time and space and economic relations.