Gözetim kapitalizmi bağlamında sosyal medya ve yabancılaşma

Abstract

Enformasyon teknolojilerindeki gelişmeler neticesinde yaşanan dijital dönüşüm mevcut toplumsal yapı olarak nitelendirilen enformasyon toplumunu gözetim toplumuna doğru dönüştürmektedir. Bireylerin internet kullanımıyla açığa çıkan dijital verilerin merkezi öneme sahip olduğu bu toplumsal yapının ekonomik süreçleri gözetim kapitalizmi etrafında şekillenmektedir. Özellikle kullanıcı davranışlarına atıf yapan bu dijital verilerin gözetlenerek uygulama içi kişiselleştirmeler ve hedefli reklamcılık süreçleri için kullanılması sosyal medyayı kapitalizme eklemlemekte ve kültürel bir üretim yapısı olarak kapitalist rasyonalitenin yeni medya üzerinden işlemesine olanak sağlamaktadır. Sosyal medya şirketleri, kullanıcılarının dijital etkinliğinden elde ettiği verileri hammaddeye dönüştürerek reklam veren müşterilerine satmaktadır. Teknolojik gelişmeler ve ortaya çıkan rekabetçi pazarlar neticesinde bu davranışsal veriler kullanılarak reklam veren müşterilerin amaçları doğrultusunda bireyleri bir takım zihinsel ve maddi öğelere yönlendirerek davranışlarını değiştirmeyi amaçlamaktadır. Bireylerin davranışsal verilerinin değer üreten bir meta olarak kullanımı dijital emek türünü ortaya çıkarmakta bu emeğin ürünleri bireyi sosyal medya platformlarına daha fazla bağımlı kılan ve tıkla-satın al süreçlerinin içine çeken yabancılaştırıcı bir güç olarak çıkmaktadır. Bu anlamda çalışmada; sosyal medyanın maddi kültür üreten bir medya aracı olarak birey ve toplum üzerindeki derin etkilerinin anlaşılmasından ziyade, öncelikle bireyi böyle bir yabancılaştırıcı ilişkinin içine çeken toplumsal fenomenlere odaklanılmıştır.

The digital transformation resulting from the developments in information technologies transforms the information society, which is defined as the current social structure, into a surveillance society. The economic processes of this social structure, in which the importance of digital data revealed by individuals using the internet is central, are shaped around surveillance capitalism. The use of these digital data, which especially refers to user behavior, for in-app personalizations and targeted advertising processes by observing social media adds social media to capitalism and enables the capitalist rationality to operate through new media as a cultural production structure. Social media companies transform the data obtained from the digital activity of their users into raw materials and sell them to their advertisers. As a result of technological developments and emerging competitive markets, it is aimed to change the behavior of individuals by directing individuals to a number of mental and materialistic elements for the purposes of advertising customers by using these behavioral data. As a result of technological developments and emerging competitive markets, it is aimed to change the behavior of individuals by directing individuals to several mental and materialistic elements for advertising customers by using these behavioral data. The use of behavioral data of individuals as a value-producing commodity reveals the digital type of labor, and the products of this labor emerge as an alienating force that makes the individual more dependent on social media platforms and engages in click-to-buy processes. In this sense, in the study; Rather than understanding the profound effects of social media on individuals and society as a media tool that produces material culture, the focus is primarily on social phenomena that engage the individual in such an alienating relationship.