Türk Yönetim Sistemini Etkileyen Yabancı Uzman Raporları Üzerine Bir İnceleme: Mook ve Podol Raporlarında Yöneticilik

Abstract

Türkiye’de kamu yönetiminin meşgul olduğu sorunlar Osmanlı’nın son döneminden itibaren benzer nitelik taşımıştır. Devlet adamlarının davranışlarının nasıl olması gerektiği, liyakat sisteminin bozulmasının önlenmesine ilişkin çözüm arayışları yöneticileri ayrı bir tartışma konusu haline getirmiştir. Bu tartışma yöneticiler nasıl yetiştirilmeli, nasıl davranmalı, hangi kurum yöneticilere ilişkin eğitim veren kurum olmalı gibi çeşitli sorular paralelinde yürütülmüştür. Türkiye’de kamu yönetiminin pek çok konusunda olduğu gibi yöneticiler konusunda da yabancı uzman raporları birer inceleme aracı olarak kullanılabilir. Bilindiği gibi kamu yönetimi üzerine yapılan çalışmalar büyük ölçüde Cumhuriyet döneminde özellikle 1945 sonrası hazırlanan yabancı uzman raporlarına farklı yönlerden atıfta bulunmaktadır. Raporların tarihleri üzerinden uzun zaman geçmiş olsa da bunlarda yer alan bazı tavsiyelerin hayata geçirildiği ve günümüzde de bu yapı ve uygulamaların mevcudiyetini koruduğu söylenebilir. Bu çalışma özelinde ise yabancı uzman raporlarında yöneticiler üzerine yer alan görüş ve tavsiyeler incelenmiştir. Yabancı uzman raporu sayısı çok olmakla birlikte çalışma yöneticiler başlığına özel bölüm ayırmış olan Mook ve Podol raporlarındaki yöneticiler konusu ile sınırlandırılmış, raporlarda belirtilen tespitler ve öneriler üzerine bir değerlendirme yapılmıştır.

The public administration in Turkey was engaged in problems, which show similar characteristics associated with the late Ottoman period. Administrators have become the subject of a separate discussion owing to the question about how statemen’s behaviors should be and the search for solutions for the prevention of deterioration of the merit system. This discussion is conducted in parallel to questions such as, how administrators should be trained, how they should act and which association should give education to administrators. In Turkey, as happened in many topics of the public administration, foreign expert reports subject can be used as a tool for analyzing administrators. As is known, studies about public administration, widely give reference to the foreign expert reports in the Republican period, especially to those prepared after 1945. Although these are old reports, some of their recommendations have been implemented and at the present time, these structures and practices are said to maintain their existence. In this particular work, views and opinions concerning administrators in foreign expert reports have been examined. While there are numerous foreign expert results, special attention is dedicated to the issue of administrators in Mook and Podol Reports and an assessment is made as regards recommendations and findings in the reports.