İşleyen bellek kapasitesi, bilişötesi farkındalık ve yabancı dilde dinleme becerisi arasındaki karşılıklı ilişki

Abstract

İşleyen bellek kapasitesi akademik başarı ile ilişkisi birçok çalışmada bulunan, birçok farklı alt test ile ölçülebilen, kısa süreli bellekten bilginin manipüle edilmesi veya işlenmesi boyutunda ayrılan bir kapasiteyi ifade eder. İşleyen bellek kapasitesinin ölçümü ve bu ölçümlerden elden edilen sonuçların değerlendirilmesi farklı şekillerde ele alınmış olup birçok görüş mevcuttur. Görüşlerden birisi bireyin belli bellek düzeylerinde belli kapasitelerinin olduğunu öne süren alana özgülük görüşü, diğeri ise bireyin bellek düzeyinin genel bir kapasiteye ile ifade edilebileceğini öne süren kapsamlılık görüşüdür. Bu çalışmada kapsamlılık görüşüne benzer olarak bireyin yabancı dilde dinleme becerisini yabancı dilde bellek testleri kullanmamış ve diğer işleyen bellek kapasitelerini ölçen karmaşık bellek testler kullanılmış ve ayrıca bu karmaşık testlerin bambaşka bir bileşen olan yabancı dilde dinleme becerisi ile ilişkisine bakılmıştır. Aynı kapsamlılık görüşü diğer bir bileşen olan bilişötesi farkındalık için de ele alınmış olup çalışmada dinlemeye yönelik bilişötesi farkındalık yerine, genel bilişötesi farkındalık envanteri kullanılarak ilişkiler değerlendirilmiştir. Araştırmaya İstanbul Gelişim Üniversitesi Bilim Kulübü üyesi 52 öğrenci gönüllü olarak katılmıştır. İlk aşamada 3 farklı bilişsel test içeren Karmaşık Bilişsel Testler kullanılmıştır. Testlerin sonucuna göre öğrenciler düşük işleyen bellek ve yüksek işleyen bellek kapasitesi olarak ikiye ayrılmıştır. Daha sonra öğrencilerin Bilişötesi Farkındalık Envanteri ile bilişötesi farkındalık düzeyleri belirlenmiştir. İlk aşama tamamlandıktan sonra öğrenciler İngilizce seviyeleri belirlenmek üzere Dinleme Seviye Testi ve Kelime Seviye Testine katılmışlardır. Dinleme Seviyesi A2 ve B1 olarak belirlenen öğrenciler son aşamada kendi seviyelerinde dinleme testlerine katılmışlardır. Dinleme testleri öğrencilerin açık ve kapalı uçlu sorular yanıtladığı 2 bölümden oluşmaktadır. Testler tamamlandıktan sonra yapılan değerlendirmelerin birbirleri ile karşılıklı ilişkisine bakılmıştır. Araştırmanın bulgularına göre; kapsamlılık çerçevesinde ele alınan bilişötesi farkındalık ve işleyen bellek kapasitesi ile yabancı dilde dinleme becerisi arasında anlamlı bir fark bulunamamıştır. Sözel bir test olan İşlem Uzam Testi ile sözel bir dil becerisi (dinleme) arasında bir ilişki çıkmaması ve görsel testlerle dinleme arasında da bir ilişki bulunamaması nedeniyle çalışma Kapsamlılık görüşünü desteklememiştir.

The working memory capacity can be defined as the capacity that is quite related with academic success, can be tested with various tools and differs from short term memory in the manipulation or processing of information. Measuring of the working memory capacity and results obtained from various tools are evaluated from different perspectives. One of the approaches for the measurement of working memory capacity is the Domain-Specific perspective which regards the memory as an independent system with different memory capacities in different domains. The other approach, the Domain-General perspective, handles memory as a unitary system that is involved in the remembering and manipulating of information with the same capacity in different domains. This study was handled from a domain-general perspective and working memory complex span tasks were used for measuring working memory capacity rather than a listening span task and the results were compared with listening comprehension tasks in a foreign language. The same domain-general perspective was adopted in the measurement of metacognitive awareness and rather than a metacognitive listening awareness, the general metacognitive awareness of students was investigated, results of which were compared with the results of listening comprehension tasks in a foreign language. 52 undergraduates and members of Istanbul Gelisim University Science Club volunteered for attending the study. In the first stage, students completed working memory complex span tasks Rotation Span-Operation Span and Symmetry Span Tasks and they were divided into two groups as students with low and high working memory capacity. The general metacognitive awareness of students was also measured with an inventory (MWI). Following the first stage, the language level of students was assessed with a Cambridge Listening Test and students were divided into two groups, A2 and B1. Students also took a vocabulary level test at this stage. At the last stage, students attended L2 listening comprehension tasks sessions in in accordance with their language levels. The last stage included 2 types of activities: open-ended questions and closed-end questions. After all tests are finalized, the results were compared and the interrelationship among these three components were investigated. The results of the investigation in which the Domain-General perspective was adopted showed that no interrelationship was found among general metacognitive awareness, working memory capacity measured with complex span tasks and success in the listening comprehension tasks in a foreign language. The result showed no relationship between a verbal task, the Operation Span Task, and a language skill, Listening. It further showed that visual tasks, Rotation and Symmetry Span Tasks, cannot predict a verbal listening skill which suggests that a Domain-Specific view is more likely to explain the relationship.